مکی در گفت‌وگو با ایلنا:
افتتاح نمایندگی اروپا در دمشق برای مشروعیت بخشی به دولت موقت است/ تضاد و اشتراک منافع غرب در سوریه
کارشناس مسائل اروپا گفت: سفر هیأت‌های دیپلماتیک کشورهای اروپایی، نمایانگر این است که آنها به صورت غیررسمی انتقال قدرت در سوریه را به رسمیت می‌شناسند.
مرتضی مکی، کارشناس مسائل اروپا در تشریح دلایل و ابعاد افتتاح نمایندگی اتحادیه اروپا در دمشق در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: با توجه به اینکه هنوز هیچ چشم‌اندازی درباره دولت سوریه وجود ندارد و مشخص نیست که ابومحمد جولانی تغییر دیدگاه داده یا صرفاً به صورت شکلی نگاه خود را عوض کرده است، شاهد یک رقابت مشخص میان کشورهای اروپایی برای اعزام هیأت دیپلماتیک به دمشق و ارتباط با دولت حاکم بر سوریه هستیم. از سوی دیگر، کشورهای عربی هم در حال اعزام هیأت‌ها و تیم‌های دیپلماتیک به دمشق هستند اما باید توجه شود که سفر هیأت‌های دیپلماتیک کشورهای اروپایی، نمایانگر این است که آنها به صورت غیر رسمی انتقال قدرت در سوریه را به رسمیت می‌شناسند. به عبارت دیگر حضور دیپلمات‌های آلمان، فرانسه یا انگلیس در دمشق و دیدار آنها با جولانی، نشان می‌دهد که آنها دولت موقت حاکم بر دمشق را پذیرفته‌اند و و به دنبال آن هستند تا در آینده سوریه فعال‌تر عمل کرده و منافع مورد نظر خود را کسب کنند.
وی ادامه داد: افتتاح نمایندگی دیپلماتیک اروپا در سوریه و همچنین کنشگری‌های سیاسی ایالات متحده در این کشور که خود دارای پایگاه نظامی در سوریه است، نشان می‌دهد که مجموعه غرب وضعیت فعلی در دمشق و انتقال قدرت را به صورت غیر رسمی پذیرفته‌اند اما تمام آنها منتظر این هستند که ببینند در آینده چه اتفاقی رخ می‌دهد. این راهبردی است که کشورهای اروپایی در قبال سوریه از حیث سیاسی و ژئوپلیتیک اتخاذ کردند و در نهایت اهمیت دمشق را برای آنها نشان می‌دهد. این رفتارها را اگر در کنار پرونده افغانستان و خروج ناتو و نظامیان آمریکا از این کشور و همچنین تسلط طالبان بر کابل قرار دهیم، می‌بینیم که اساساً طالبان در سال‌های اخیر تمام تلاش خود را برای کسب مشروعیت انجام داد اما هیچ اتفاق مثبتی از سوی جامعه ملل در قبال آنها انجام نشد. حالا اگر پرونده افغانستان را با وضعیت کنونی سوریه مقایسه کنیم به وضوح می‌بینیم که نه تنها آمریکا بلکه ترکیه و اتحادیه اروپا هم نقش کاملاً فعال و مشخص در تحولات سیاسی و میدانی دمشق بازی می‌کنند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: غربی‌ها و ترکیه به خوبی می‌دانند که اگر سوریه تجزیه شود، بدون شک ناامنی و تبعات آن دامن غرب و اتحادیه اروپا را خواهد گرفت و بر همین اساس موج مهاجرت جدید می‌تواند علاوه بر اروپا، هزینه‌های گزافی را به اسرائیل و حتی ترکیه تحمیل کند. به موازات این روند اروپا و ایالات متحده به خوبی می‌داند که تهدیداتی مانند داعش و سایر جریان‌های مسلح اگر کنترل نشوند، می‌توانند منطقه را با بحران جدید روبه‌رو کنند که خروجی آن بدون شک بر مجموعه غرب هم تاثیر خواهد گذاشت. سوریه بعد از بشار اسد همانند یک کیک است که هر کدام از کشورها اعم از ایالات متحده، اتحادیه اروپا و حتی دولت‌های منطقه‌ای به دنبال دستیابی به یک تکه بزرگ‌تر از آن هستند و در اینجاست که هم تضاد منافع و هم اشتراک منافع پدیدار می‌شود. به عنوان مثال آمریکا و ترکیه بر سر کردهای سوریه با یکدیگر تضاد منافع دارند و از سوی دیگر، فرانسه و ایالات متحده بر سر لبنان درگیر هستند؛ چراکه پاریس همچنان به دنبال نفوذ در سرزمین‌هایی است که روزی مستعمره این کشور به حساب می‌آمد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اینکه رقابت میان قدرت‌های غربی و منطقه‌ای در سوریه تا چه حد جدی است و اساساً می‌تواند چه خروجی داشته باشد، موضوعی است که تحلیل آن به آینده مربوط می‌شود؛ به گونه‌ای که در شرایط کنونی صرفاً هیأت‌های دیپلماتیک اتحادیه اروپا با سفر به دمشق به دنبال اعتبار و مشروعیت به دولت موقت این کشور و شخص جولانی هستند تا او بتواند برای تشکیل یک روند گذار و دولت فراگیر ملی با دست باز اقدام کند. لذا نباید از سفر هیأت‌های دیپلماتیک غربی به دمشق انتظار معجزه داشت؛ چراکه جولانی اعلام کرده که تا ماه مارس سال ۲۰۲۵ دولت موقت به کار خود ادامه خواهد داد و پس از آن بحث قانون اساسی، انتخابات و تشکیل دولت در دستور کار قرار خواهد گرفت. بر همین اساس باید دید که روند سیاسی در سوریه چگونه قرار است طی شود و عملاً کشورهای دخیل در پرونده سوریه قرار است چه اقدامی انجام دهند. این در حالیست که حملات اسرائیل به زیرساخت‌های نظامی و امنیتی سوریه نمایانگر آن است که این رژیم از تحولات کنونی هراس دارد و به دنبال کنترل آن خواهد بود.
