دلایل لغو ممنوعیت فروش تسلیحات آمریکا به عربستان/ رابطه توسعه اقتصادی ریاض با مقوله امنیت

علی بیگدلی، کارشناس مسائل آمریکا در تشریح دلایل لغو ممنوعیت فروش تسلیحات آمریکا به عربستان سعودی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: قبل از هر چیز باید دانست که نقطه شروع اختلافات بایدن و عربستان سعودی پرونده قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد ریاض بود و زمانی که رئیس‌جمهوری آمریکا به کاخ سفید آمد، دقیقاً اقداماتی مانند رقص شمشیر که ترامپ آن را انجام داده بود را کنار گذاشت. با این وجود در نهایت بایدن حتی برای سفر به عربستان هم تردید داشت اما این اقدام انجام شد ولی باید توجه کرد که در آن‌موقع اساساً وضعیت خاورمیانه این‌گونه نبود. باید متوجه باشیم که بحث فعلی در خاورمیانه هشدارهای آمریکا به اسرائیل برای پایان دادن به جنگ فعلی در غزه است. این در حالیست که عربستان و مقام‌های آن به دنبال یک سناریوی جدید هستند و می‌خواهند که صلح با اسرائیل را به مسأله فلسطین و حل و فصل آن گره بزنند.

وی ادامه داد: در این فضا باید توجه شود که اقتصاد آمریکا هم دچار یک افت آشکار شده و به همین دلیل است که بایدن به دنبال لغو ممنوعیت فروش تسلیحات به عربستان سعودی است. این در حالیست که اوضاع احوال در منطقه هم به گونه‌ای دیگر است و ریاض با یمن در درگیری به سر نمی‌برند ولی در کل باید توجه شود که همکاری تسلیحاتی آمریکا و عربستان سعودی می‌تواند به اقتصاد ایالات متحده کمک کند. از جهت دیگر می‌تواند مجدداً دست ریاض در منطقه را در حوزه تسلیحاتی پر کند، اما واقعیت این است که واشنگتن نیاز به فروش مجدد تسلیحات به عربستان سعودی دارد. آمریکا به دنبال آن است که از عربستانِ اتمی در منطقه آرام آرام رونمایی کند و یک موازنه قدرت را به وجود بیاورد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در شرایط کنونی واشنگتن با این اقدام می‌خواهد به این سمت برود که خاورمیانه را بر اساس تئوری‌های خود مدیریت کند. از جهت دیگر باید متوجه بود که تورم نفتی در عربستان بالا رفته و نیاز به این است که پترودلارهای ریاض به سمت خزانه آمریکا جهت‌دهی شود. به نظرم این اقدام‌ها از منظر دیگر در جهت بر هم زدن وزن سیاسی و امنیتی منطقه قلمداد می‌شود و واشنگتن قصد دارد در این راستا با فروش تسلیحات جدید به عربستان سعودی به نوعی ایران را کنترل کند که این اقدامات بخشی از سناریوی فعلی به حساب می‌آید.

وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی یک سیاست چندجانبه را پی گرفته و توسعه اقتصادی را در دستور کار خود قرار داده اما این توسعه اقتصادی نیازمند امنیت پیرامونی است که هم امنیت اطلاعاتی و هم امنیت نظامی را درون خود جای داده است. به همین جهت توسعه اقتصادی با استقرار امنیت و سیاست در یک راستا محقق می‌شود و عربستان به آن نیاز مبرم دارد. این در حالیست که اصولاً ریاض به آرامی از کنار ترورهای اسرائیل در منطقه عبور کرده و بیشتر به سمت توسعه اقتصادی متمایل شده است. درست است که عربستان با چین و روسیه وارد یک رابطه اقتصادی و سیاسی جدید شده اما در نهایت ریاض در کانال واشنگتن قرار دارد و با غرب بیشترین روابط نظامی و اقتصادی را خواهد داشت.