اعلمی فریمان در گفتوگو با ایلنا تشریح کرد:
دلایل وقوع کودتا در بولیوی/ ابعاد رقابت قدرتهای خارجی در لاپاز
کارشناس مسائل آمریکای لاتین گفت: زمانی که مورالس در بولیوی قدرت داشت اوضاع با ثباتتر بود اما باید دانست که آمریکا هم به صورت مستقیم به این کشور چشم دارد و حالا بلاپاز به عرصه رقابت میان کشورهای خارجی تبدیل شده است.
هادی اعلمی فریمان، کارشناس مسائل آمریکای لاتین در تشریح دلایل و ابعاد وقوع کودتا در بولیوی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: در بولیوی دو مسأله استراتژیک به صورت کلی وجود دارد که نخست، رقابتها در داخل کشور است؛ چراکه بسیاری معتقدند دولت فعلی این کشور ادامه راه اوو مورالس بوده است و لوئیس آرس، رئیسجمهوری فعلی هم به دلیل اینکه در گذشته وزیر اقتصاد مورالس بوده، به نوعی سیاستهای نزدیک به وی را دنبال میکند. به همین جهت بسیاری اعتقاد دارند که وی در حقیقت همان دولت گذشته را راهبری میکند و در این میان بحث نابرابری بین ایالتهای فرودست و فرادست هم به نوعی یک تنش مشخص داخلی را ایجاد کرده که باز هم به درگیری داخلی دامن میزند. اما دومین مسأله مربوط به دخالت کشورهای خارجی و چشمداشت آنها به بولیوی است.
وی ادامه داد: آمریکاییها اعتقاد دارند که تجارت برگ کوکا میتواند به تولید بیشتر مواد مخدر در بولیوی منتهی شود که این را برای خود یک تهدید مشخص قلمداد میکنند، اما دولت چپگرای بولیوی اعتقاد دارد که میتواند از برگ کوکا به صورت مشتقات مشخص استفاده کند و بهره اقتصادی را از این طریق برای خود رقم بزند. از سوی دیگر، بحث معادن لیتیوم در بولیوی هم بسیار مهم است و بر اساس اسناد موجود چیزی در حدود ۹ تا ۲۱ تُن لیتیوم با ارزش ۱۶۰ میلیارد دلار در این کشور وجود دارد که البته بخش اعظمی از آن، تجاری سازی نشده است. علاوه بر این مسائل کشورهایی مانند روسیه، آمریکا، آلمان و حتی چین در این میان چشم به معادن لیتیوم بولیوی دارند و دولت این کشور به دنبال آن است که به صورت مستقیم این معادن را تجاریسازی کند. این مسائل و رقابتها، دولت بولیوی را شکننده کرده و حالا هم بحث کودتا مطرح شده است.
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: توجه داشته باشید که این کودتا به صورت تمامعیار اجرا نشده و در نهایت خاتمه پیدا کرد اما فرمانده ارتش بولیوی اعلام کرده که رئیسجمهوری این کشور دستور کودتا را به وی داده است تا محبوبیت او در افکار عمومی بالا برود که این موضوع هم میتواند یکی از سناریوهای موجود درباره کودتای اخیر باشد. واقعیت این است که شکنندگی دولت و درگیریها در این کشور بسیار بالا رفته و دولت فعلی به دنبال گسترش دسترسی و سلطه بر منابع طبیعی است که همین مسأله در دستور کار رئیسجمهوری فعلی بولیوی قرار گرفته است. زمانی که اوو مورالس، رئیسجمهوری پیشین بولیوی در قدرت بود، اوضاع تا حدودی با ثباتتر به نظر میرسید اما باید دانست که آمریکا هم به صورت مستقیم به این کشور چشم دارد و حالا بولیوی به عرصه رقابت میان کشورهای خارجی تبدیل شده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به عنوان مثال شرکت گازپروم روسیه فعالیت گسترده و عمیقی در بولیوی دارد و تقریباً ۲۰ درصد سهام تولید گاز این کشور را از سال ۲۰۲۰ در اختیار گرفته است. حتی روسها بحث همکاری در مورد نیروگاهها و مسائل نظامی را با دولت فعلی بولیوی دنبال میکنند و حالا چین هم در این راستا وارد این کشور شده و به دنبال تأمین منافع خود است. تمام این مسائل به انضمام موضوع تجارت برگ کوکا و نگاه دولت بولیوی به آن، مشکلاتی را برای ایالات متحده به وجود آورده است. به موازات این روند احزاب چپگرا در این کشور هم به اجماع نظر رسیدند که اگر قرار است قرارداد همکاری و تجارت با کشورهای خارجی منعقد شود باید این قراردادها استثماری نباشند و منافع ملی بولیوی مدنظر قرار بگیرد. به همین دلیل معتقدم که علاوه بر همه مسائل داخلی، دخالتهای خارجی هم در وضعیت فعلی مؤثر واقع شده است.