جهان در سال ۱۴۰۲/ پرونده پنجم: خاورمیانه (یمن و لبنان)
هانیزاده: تاخت و تاز انصارالله در دریای سرخ علیه غرب/تزریق خلأ سیاسی به بیروت همزمان با تعمیق بحران اقتصادی
کارشناس مسائل منطقه گفت: اگر کشورهای منطقه و فرامنطقه بر اساس منافع خود در امور یمن دخالت نکنند، بدون شک اوضاع این کشور میتواند بهتر شود.
حسن هانیزاده، کارشناس مسائل منطقه با اشاره به مهمترین وقایع یمن و لبنان در سال ۱۴۰۲ در گفتوگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: یمن بعد از نزدیک به هشت سال درگیری با ائتلاف عربی و بنا بر توافق نانوشته میان ریاض و صنعا به یک صلح مشخص دست پیدا کرد. توجه داشته باشید که این جنگ برای ارتش ملی یمن دستاوردهای زیادی از جمله بازدارندگی گسترده را به دنبال داشت اما انتظار میرفت که پس از جنگ با عربستان، یک انتخابات مشخص برای برگزیدن دولت غیر تکحزبی و فراگیر و همچنین انتخاب پارلمانی برگزار شود اما بنا بر تحرکاتی که از خارج به خصوص با محوریت غرب صورت گرفت، وضعیت یمن تغییری نکرد و این انتخابات برگزار نشد. اگر کشورهای منطقه و فرامنطقه بر اساس منافع خود در امور یمن دخالت نکنند بدون شک اوضاع این کشور میتواند بهتر شود ولی دورنمای آن همچنان در هالهای از ابهام است.
وی ادامه داد: آنچه در سال گذشته در یمن به تیتر اول تمام رسانههای دنیا تبدیل شد، حمله به کشتیهای اسرائیل و غرب در تنگه بابالمندب و خلیج عدن بود. این اقدامات نشان داد که بهرغم امکانات محدود یمنیها، آنها یک بازدارندگی مشخص را بر اساس راهبرد خود در دستور کار قرار دادند و در نهایت این اقدامات باعث شد تا بریتانیا و ایالات متحده هزینههایی را در خصوص حمایت از اسرائیل در پرونده غزه پرداخت کنند. توجه داشته باشید که این اقدامات انصارالله باعث افزایش محبوبیت یمنیها در میان کشورهای اسلامی به دلیل حمایت از مردم غزه شد و اساساً نقش تعادلی یمن در دریای سرخ را عیان کرد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: با توجه به ژئوپلیتیک یمن و اشراف این کشور بر تنگه باب المندب و دریای سرخ، بسیاری از کشورها و قدرتهای غربی که کشتیرانی برای آنها حائز اهمیت است به تکاپو افتادند و به نوعی باید اقدامات سال گذشته یمن در این جغرافیا را اعلام هشدار و اخطار به غرب و قدرتهای جهانی دانست. بسیاری از کشتیهایی که حامل کالا و اسلحه برای رژیم صهیونیستی بودند توسط یمنیها مورد هدف قرار گرفتند و همین مسائل باعث شده تا غرب علیه انصارالله یمن اقدام به سناریونویسی مجدد کند ولی اساساً این جریان در سال جدید هم بر اساس همان راهبرد سال گذشته پیش خواهد رفت. این در حالیست که در لبنان هم حزبالله آماده مقابله با اسرائیل بوده و اوضاع را رصد میکند.
هانی زاده افزود: لبنان هم تا حدودی شرایط مشابه به یمن را در سال گذشته داشت. در ساختار داخلی این کشور مجدداً درگیریهای سیاسی را شاهد بودیم که ریشه آن وجود حدود ۱۸ طایفه در این کشور است. از سوی دیگر وجود نهادهای گوناگون در بیروت باعث شده که بسیاری از کشورهای منطقه و فرامنطقه در لبنان نفوذ خاص خود را داشته باشند و علیه این کشور فعالیت کنند. با توجه به اینکه پارلمان لبنان در طی سال گذشته در انتخاب رئیس جمهور این کشور شکست خورد مجدداً شاهد ایجاد یک خلاء سیاسی در این کشور طی سال گذشته بودیم؛ به گونهای که بارها در پارلمان لبنان جلسات متعددی تشکیل شد اما مجدداً اختلافات سیاسی و خطدهیهای خارجی موجب شد تا رئیسجمهوری این کشور انتخاب نشود. به نظر میرسد که اختلافات میان جریانهای فکری و سیاسی در سال ۱۴۰۳ هم ادامه خواهد داشت که بخش اعظمی از آن ریشه در دخالتهای خارجی علیه لبنان دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: همین مسائل بر روند دولتسازی و انتخاب رئیسجمهور و نخستوزیر لبنان تاثیر منفی گذاشت و انتظار نمیرود که این موانع به زودی برطرف شود. این در حالیست که اسرائیل هم در حال بهرهبرداری از این وضعیت به نفع خود است اما باید متوجه باشیم که فارغ از تمامی این مسائل اقتصاد لبنان هم با مشکلات زیادی روبهرو است. توجه داشته باشید که لبنان نیازمند ۲۰ میلیارد دلار کمک خارجی است و این در حالیست که این کشور ۸۵ میلیارد دلار بدهی خارجی دارد. بخشی از درآمد لبنان از طریق مسائل خدماتی مانند جذب توریسم تامین میشده که این موضوع هم به دلیل ایجاد ناامنیهای مصنوعی از سوی اسرائیل و برخی از کشورهای خارجی با مشکل روبهرو شده است. در حال حاضر اقتصاد لبنان به شدت نیازمند ترمیم بوده و وضعیت شکنندهای را تجربه میکند و به موازات آن پول ملی لبنان در دو سال گذشته بخش اعظمی از ارزش خود را از دست داده که تمامی این موضوعات و انباشت مشکلات نشان میدهد بیروت در سال جدید هم با مشکلات عمدهای دست و پنجه نرم میکند.