اهداف ترکیه برای عملیات در شمال عراق و سوریه/ ابعاد اختلاف احزاب سیاسی آنکارا با حزب «عدالت و توسعه»

علی قائم‌مقامی، کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به دور جدید حملات ارتش ترکیه به شمال عراق و سوریه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: جمعه گذشته ۹ سرباز ترکیه در جریان درگیری با گروه‌های مستقر در شمال سوریه و عراق کشته و هشت نفر دیگر زخمی شدند و این در حالیست که طی یک ماه اخیر ۲۵ نفر از سربازان ترکیه کشته شدند که ۲۳ نفر از آنها مربوط به عملیات پنجه کلید هستند. این عملیات حدود ۲۰ ماه است که در شمال عراق جریان دارد و آنکارا هم در همین رابطه اعلام کرده که ۴۶۵ نفر مرتبط با گروه‌های کُردی دستگیر و ۷۸ نفر هم در شمال عراق و سوریه کشته شدند. از سوی دیگر، ارتش ترکیه اعلام کرده که ۱۱۴ نقطه تجمع عناصر کُردی منهدم شده‌اند که مجموع این مسائل نشان می‌دهد ترکیه مجدداً برخورد سخت با جریان‌های مستقر در شمال عراق و سوریه را با عنوان مقابله با تروریسم در دستور کار قرار داده است.

وی ادامه داد: به موازات این روند باید متوجه بود که رجب طیب اردوغان و همچنین دولت باغچه‌لی، رهبر حزب حرکت ملی صراحتاً اعلام کردند که تا عمق ۶۰ کیلومتری عراق نفوذ خواهند کرد. رئیس‌جمهوری ترکیه اعلام کرده که عملیات مذکور همچنان ادامه خواهد داشت و صراحتاً بیان کرده که پارلمان کشورش مکانی برای استقرار تروریست‌ها نیست. این سخنان اردوغان در حقیقت اشاره مستقیم به حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها در پارلمان ترکیه است‌. او اعلام کرده که جریان‌های کُردی در شمال عراق و سوریه به دنبال آن هستند تا یک منطقه با نام تروریستان را شکل دهند و به نوعی این نقطه را یک محل تهدید جدی برای آنکارا قلمداد کرده است. باید توجه شود که حزب عدالت و توسعه و همچنین حزب حرکت ملی اساساً به دنبال آن هستند تا به همگان بفهمانند که به هیچ وجه از مواضع خود در قبال عملیات‌های جاری در شمال عراق و سوریه عقب‌نشینی نخواهند کرد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: اردوغان با این تاکتیک به دنبال آن است تا به هر ترتیب که شده حضور ارتش خود در شمال عراق و سوریه را دائمی کند. این در حالیست که برخی کارشناسان ترکیه معتقدند منطقه سلیمانیه از نظر آنکارا یک منطقه ناامن برای امنیت ملی ترکیه به حساب می‌آید و در مقابل اربیل را به دلیل حضور بارزانی‌ها یک منطقه امن می‌دانند. به موازات این روند شرکت لافارژ فرانسه در شمال سوریه به جریان‌های کردی کمک می‌کند تا آنها بتوانند تونل‌های زیرزمینی احداث کنند و خودروهای زرهی متعلق خود را به داخل این زیرزمین‌ها منتقل کنند. از سوی دیگر اسناد و داده‌های موجود نشان می‌دهد که آموزش کودکان کُرد توسط ایالات متحده در شمال سوریه جریان دارد و این در حالیست که تعداد زیادی از این افراد در جریان حملات ترکیه کشته شده‌اند.

وی افزود: این وضعیت در حالی پیش رفته است که ترکیه هنوز هم جرأت ندارد به آمریکایی‌ها در این خصوص اعتراض کند و به همین دلیل شاهد موضع سکوت در قبال واشنگتن از سوی ترکیه هستیم. آنکارا بارها و بارها بر سر عضویت سوئد در ناتو با آمریکا وارد مذاکره شد اما در شرایط کنونی به دلیل منافع دوجانبه هیچ انتقادی از مواضع ایالات متحده نمی‌شود و حتی در این بین برخی از احزاب ترکیه مانند «حزب سعادت» و «حزب خوب» با انتشار بیانیه، مواضع اردوغان در خصوص عملیات جاری در شمال عراق و سوریه را به باد انتقاد گرفتند.

قائم‌مقامی در پایان خاطرنشان کرد: این احزاب اعلام کردند که دولت ترکیه از یک سو آمریکا را به حمایت و آموزش تروریسم محکوم می‌کند و از سوی دیگر از ایالات متحده می‌خواهد که ناوگان جنگنده‌های اف ۱۶ را برای آنکارا بازسازی کند و در نهایت این مواضع را دوگانه قلمداد کردند. این موارد نشان از اختلاف و پیچیدگی در سیاست داخلی ترکیه دارد و به نوعی نشان می‌دهد که اردوغان با مشکلات زیادی روبه‌رو است. بر همین اساس ترکیه سعی می‌کند در نهایت بتواند در عمق ۶۰ کیلومتری عراق و سوریه نفوذ کند تا در نهایت بتواند پایگاه‌های دائمی خود در هر دو کشور را احداث و حضور خود در این مناطق را مادام‌العمر کند.