قائم‌مقامی در گفت‌وگو با ایلنا:
سخنان اردوغان در قبال اتحادیه اروپا بلوف سیاسی است/ اروپایی‌ها نمی‌خواهند نفوذ آنکارا بر مسلمانان قاره‌سبز زیاد شود
کارشناس مسائل ترکیه گفت: اروپا حدود ۱۶۰ میلیارد دلار در ترکیه سرمایه‌گذاری کرده و نزدیک به ۱۰ هزار شرکت اروپایی در خاک ترکیه حضور دارد حال چگونه رئیس‌جمهوری این کشور می‌خواهد از این حجم سرمایه‌گذاری چشم‌پوشی کند؟
«سیدعلی قائم‌مقامی» کارشناس مسائل ترکیه با اشاره به سخنان اردوغان در خصوص احتمال انصراف کشورش از پیوستن به اتحادیه اروپا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: کمیسیون اروپا سال ۲۰۲۲ گزارشی را در قالب پیشرفت‌های اصلاحی ترکیه در قالب ۱۴۳ صفحه و حول محورهایی مانند سیاست داخلی و سیاست خارجی ترکیه بررسی و منتشر کرده و در نهایت گفته است که به دلیل عدم اعمال اصلاحات دموکراتیک، این کشور شرایط پیوستن به اتحادیه اروپا و حتی حضور در مذاکرات مجدد در این خصوص را ندارد. توجه داشته باشید که ترکیه و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۵ میلادی مذاکرات خود برای پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا را شروع کردند که در آن ۳۵ سرفصل برای پیوستن آنکارا به بروکسل اعلام شد. این سرفصل‌ها شامل مسائل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و حتی نظامی می‌شد و در نهایت یک سرفصل از این ۳۵ سرفصل از سوی آنکارا اصلاح شد و اتحادیه اروپا هم آن را تأیید کرد.
وی ادامه داد: از ۳۴ سرفصل باقی مانده، ۱۶ سرفصل توسط فرانسه و یونان وتو شد و این دو کشور اعلام کردند که ترکیه تا زمانی که آنها را تصحیح نکند نباید مابقی سرفصل‌ها مورد بررسی قرار بگیرد که یکی از آنها خروج ترکیه از قبرس شمالی است. پس از آن وقایع از سال ۲۰۱۸ میلادی تاکنون هیچگونه مذاکراتی میان ترکیه و اروپا برای اصلاح سرفصل‌ها و مواد مذکور انجام نشده است. این در حالیست که ترکیه و اروپا قرارداد اتحادیه گمرکی را به امضا رسانده‌اند و آنکارا اعلام کرده که باید قرارداد مذکور با شروط و شرایط جدید امضا شود. همچنین بیش از ۵۰ درصد صادرات و واردات ترکیه با اروپا است و تمامی این پیچیدگی‌ها باعث می‌شود که روابط ترکیه و اروپا در یک خط مشخص تحلیل شود. به موازات این روند باید متوجه باشیم که اتحادیه اروپا ۷۱ تبصره و ماده را ذیل ۳۵ سرفصل قبلی قرار داده و کار را برای آنکارا سخت کرده است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: حالا هم در گزارش جدیدی که کمیسیون اروپا منتشر کرده آمده است که نمی‌توانند مذاکره برای عضویت این کشور را ادامه دهند که در نهایت اردوغان نسبت به این مواضع واکنش نشان داده و حتی اعلام کرده که اگر لازم باشد از عضویت در اتحادیه اروپا و همکاری با این نهاد صرف نظر خواهند کرد. توجه داشته باشید که اگر ترکیه بخواهد به صورت کامل وارد اتحادیه اروپا شود باید اصلاحات اساسی در ساختار اجتماعی، سیاسی و حتی امنیتی اعمال کند و علاوه بر مسائل مذکور موضوع پناهنده‌ها هم مطرح است. در زمان صدراعظمی آنگلا مرکل او قرارداد استرداد پناهجویان سوری، عراقی و حتی افغانستانی را با اردوغان به امضا رساند و همچنین وعده پرداخت شش میلیارد یورو در قبال اجرای این طرح و استرداد پناهجویان مذکور به ترکیه را ارائه کرد.
وی افزود: اگرچه این طرح تا حدودی اجرا شد اما وعده‌های اروپا در خصوص پرداخت مبالغ مذکور به صورت کامل عملیاتی نشد اما به هر ترتیب حالا رئیس‌جمهوری ترکیه تهدید به خارج شدن از اتحادیه اروپا کرده است. به نظرم این صحبت‌های اردوغان تا حدود زیادی یک بلوف سیاسی به حساب می‌آید؛ چراکه رابطه اقتصادی و صادرات ترکیه تا حد زیادی به اروپا گره خورده است و از منظر دیگر اتحادیه اروپا چندان مایل نیست که ترکیه به جمع این بلوک سیاسی - اقتصادی بپیوندد. آنها معتقدند پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا می‌تواند رأی مسلمانان را افزایش داده و نفوذ ترکیه در طیف مذکور را بیشتر کند.
قائم‌مقامی در پایان خاطرنشان کرد: باید متوجه بود که ترکیه اساساً عضو اتحادیه اروپا نیست که حالا بخواهد از آن خارج شود یا در آن باقی بماند. همچنین اروپا حدود ۱۶۰ میلیارد دلار در ترکیه سرمایه‌گذاری کرده و نزدیک به ۱۰ هزار شرکت اروپایی در خاک ترکیه حضور داشته و فعالیت می‌کنند و اگر اردوغان قرار باشد از اتحادیه اروپا خارج شود، تکلیف این شرکت‌ها مشخص نیست و حتی اقدام‌های وی می‌تواند به اقتصاد ترکیه هم ضربه‌های متعدد و عمیق وارد کند.
