بهشتیپور در گفتوگو با ایلنا:
سناریوی «بمب کثیف» در راستای پیشدستی هستهای روسیه مطرح شده است/ اوکراین صرفاً مشکل نگهداری و استفاده از تسلیحات اتمی را دارد/ احتمال اخلال در چرخه تأمین جهانی غذا
کارشناس ارشد مسائل روسیه گفت: روسیه در حال زمینهسازی با محوریت این مسأله است که اگر چندی دیگر از تسلیحات هستهای تاکتیکی در بلاروس یا حتی از طریق خاک خود استفاده کرد، بتواند این اقدام خود را در پاسخ به ساخت بمب کثیف توسط اوکراین مطرح کند.
«حسن بهشتیپور» کارشناس ارشد مسائل روسیه در تشریح دلایل و ابعاد ادعای مسکو مبنی بر ساخت بمب کثیف از سوی اوکراین در گفتوگو با خبرنگار ایلنا ابراز کرد: قبل از هرچیز باید توجه داشت که اوکراین در سال ۱۹۹۳ میلادی و دقیقاً چند سال پس از فروپاشی شوروی بسیاری از تسلیحات هستهای خود را بر اساس یک توافق به نام «توافق بوداپست» به روسیه تحویل داد. این اقدام به این جهت انجام شد که ایالات متحده میخواست صرفاً با یک طرف یعنی روسیه توافق کنترل تسلیحات هستهای را منعقد کند و در ازای آن قرار شد که امنیت بلاروس، اوکراین و مابقی کشورهایی که تسلیحات هستهای خود را به روسیه تحویل دادند از سوی غرب تأمین و تضمین شود. این در حالی است که پس از آن روسها به خوبی میدانستند وضعیت اوکراین چگونه پیش خواهد رفت؛ چراکه تمام تسلیحات و زیرساختهای هستهای را از اوکراین گرفتند.
وی ادامه داد: با تمام این تفاسیر باید توجه داشت که اوکراین میتواند تسلیحات هستهای بسازد اما مشکل آنها در وضعیت فعلی که جنگ برپا شده، نگهداری و استفاده از این تسلیحات توسط کییف است. بر همین اساس معتقدم تعبیر بمب کثیف که روسیه برای فعالیتهای هستهای مشکوک اوکراین انتخاب کرده همانند استفاده از واژه «عملیات ویژه نظامی در اوکراین» است؛ چراکه مسکو سعی میکند از این واژهها به نفع خود استفاده کند. اینکه روسیه اعلام میکند اوکراین در حال ساخت بمب کثیف است، در شرایط فعلی صرفاً یک ادعا محسوب میشود و به همین دلیل مشخص نیست که تا چه حد اطلاعات مسکو در این خصوص صحیح باشد. اما مسأله مهمتر این است که به نظر میرسد روسها هم در حال صحنهسازی و بازی با افکار عمومی هستند. آنها معتقدند که حجم قابل توجهی از مواد مخصوص به ساخت بمب کثیف یا همان تسلیحات هستهای توسط دولت اوکراین به نیروگاه چرنوبیل منتقل شده اما در این خصوص هنوز هیچ اسناد قطعی ارائه ندادهاند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: به همین دلیل معتقدم روسیه در حال زمینهسازی با محوریت این مساله است که اگر چندی دیگر از تسلیحات هستهای تاکتیکی در بلاروس یا حتی از طریق خاک خود استفاده کرد، بتواند این اقدام خود را در پاسخ به ساخت بمب کثیف توسط اوکراین مطرح کند که به نظرم این سناریو را باید فرار رو به جلو دانست. این اقدامات در حالی صورت میگیرد که وضعیت نظامی و میدانی در اوکراین اساساً مبهم است و معتقدم یک جنگ فرسایشی و ادامهدار در راه خواهد بود که نه پیروز داشته و نه بازنده. این وضعیت در حالی است که یک بنبست کامل در اوکراین به وجود آمده و تحریمها علیه روسیه هم هر روز ادامه پیدا میکند که برای مسکو این وضعیت به هیچ وجه مطلوب نیست.
وی در پایان تصریح کرد: واقعیت این است که پوتین هنوز در حال دفاع از اقدام خود علیه اوکراین است و متأسفانه مقامهای مسکو نمیخواهند بگویند که طی یک سال و نیم اخیر هیچ دستاوردی نداشتند. بر همین اساس تبعات جنگ اوکراین بر دنیا در حال عمیق شدن است و اگر چند روز یا هفته دیگر مجدداً این درگیریها گسترش پیدا کرد یا عمیقتر شد، بدون تردید چرخه تأمین غذا در جهان با مشکل مواجه میشود و نباید از این مسأله تعجب کنیم. لذا ماجرای بمب کثیف و طرح چنین مسائلی را باید یک بازی سیاسی و روانی با درونمایه امنیتی برای تحتالشعاع قرار دادن فضای فعلی جنگ اوکراین دانست که البته مسأله ایجاد فضای مثبت به نفع مسکو هم مطرح است.