نوربخش در گفتوگو با ایلنا:
تحولات کوزوو صرفاً جنبه داخلی ندارد/ وقایع جاری میتواند به صحنه شکلگیری بحران قومیتی جدید در بالکان منجر شود
کارشناس مسائل اروپا گفت: مقامهای کوزوو در حال حاضر انگشت اتهام را به سوی رئیسجمهوری صربستان نشانه رفتهاند و سران کشورهای دیگر همچون فرانسه که نگران گسترش بحران هستند، خواهان برگزاری مجدد انتخابات در شمال کوزوو شدهاند.
«سید نادر نوربخش» کارشناس مسائل اروپا در تشریح دلایل ابعاد شکلگیری بحران کنونی در کوزوو در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: از نظر تاریخی منطقه بالکان در دهه ۱۹۹۰ میلادی شاهد مناقشات گستردهای بود که به جان باختن و آوارگی بسیاری ختم شد. از طرفی هم جنگ کوزوو به طور خاص در سالهای ۹۸ و ۹۹ میلادی سرانجام به دخالت نظامی ناتو انجامید و کوزوو به عنوان یک کشور کوچک محصور در خشکی در مرکز بالکان سرانجام از سال ۲۰۰۸ از همسایه شمالی خود یعنی صربستان مستقل شده است؛ هرچند کشور صربستان و برخی دیگر کشورها مانند روسیه و چین این استقلال را به رسمیت نمیشناسند، اما به طور کلی استقلال کوزوو مورد شناسایی حدود نیمی از کشورهای جهان است که بیشتر شامل کشورهای غربی است.
وی ادامه داد: باید توجه داشت اغلب ساکنان کوزوو را آلبانیایی تبارها تشکیل میدهند، با این حال تعدادی هم صربتبار در خاک کوزوو زندگی میکنند که در شمال این کشور حضور دارند و بزرگترین اقلیت این کشور محسوب میشوند که در واقع خود را متعلق به همسایه شمالی میدانند. در این ناحیه از کوزوو صربتباران از پلاک خودروهای متفاوت از بقیه کشور استفاده میکنند و پرچم صربستان و نه کوزوو را میتوان در خیابانها مشاهده کرد. همچنین نمادها و شعارهایی در حمایت از روسیه نیز در نواحی صربنشین کوزوو مشهود است. روابط میان اقلیت صربتبار کوزوو با اکثریت آلبانیاییتبار این کشور اغلب تیره بوده است و جوی از بیاعتمادی و نفرت بین آنها وجود داشته است و همین امر عامل آغاز ناآرامیهای کنونی بوده است.
این پژوهشگر مسائل اروپا تصریح کرد: صربتباران خواهان خودمختاری و کسب اختیارات بیشتر در سطح محلی در مناطق صربنشین هستند، اما ممانعت صربستان از پذیرفته شدن کوزوو در نهادهای بینالمللی از یک سو و عدم اعطای خودمختاری به اقلیت صربتبار از طرف دولت کوزوو مانع مهمی برای بهبود اوضاع در سالهای اخیر بوده است. اما بحران کنونی از آنجایی آغاز شد که در جریان انتخابات محلی در شمال کوزوو، صربتباران انتخابات محلی را به شکل گستردهای تحریم کردند و در نتیجه تنها حدود ۳.۵ درصد مشارکت وجود داشت بر این اساس کاندیدای آلبانیاییتبار در چهار ناحیهای به پیروزی رسید که اغلب ساکنان آن صربتبار هستند. به قدرت رسیدن آلبانیاییتبارها در شهرداری نواحی صربنشین و اعتراض به آن جرقه آغاز درگیریها بوده است. در پی این ماجرا تعدادی از صربتباران شمال کوزوو به خیابانها ریختند که خواهان جلوگیری از ورود شهرداران آلبانیاییتبار به ساختمانهای دولتی بودند؛ امری که به درگیری با پلیس انجامید.
وی افزود: از سوی دیگر کشور صربستان به عنوان حامی صربتبارهای کوزوو نیروهای نظامی خود را به سوی مرز کوزوو روانه کرده و ناتو تصمیم گرفته است تعداد بیشتری از نیروهای خود را به این منطقه اعزام کند. در جریان ناآرامیهایی که در یک دهه اخیر بیسابقه بوده حدود ۲۵ نفر از نیروهای موسوم به حافظ صلح تحت فرماندهی ناتو مجروح شدهاند و تعداد مجروحان صرب نیز بالغ بر ۵۰ نفر گزارش شده است. مقامهای کوزوو در حال حاضر انگشت اتهام را به سوی رئیسجمهوری صربستان نشانه رفتهاند، در عین حال سران کشورهای دیگر همچون فرانسه که نگران گسترش بحران هستند، خواهان برگزاری مجدد انتخابات در شمال کوزوو شدهاند و مقامها را به دلیل به رسمیت شناختن نتایج انتخاباتی با این حجم از مشارکت پایین سرزنش کردهاند.
نوربخش در پایان خاطرنشان کرد: در نهایت باید توجه کنیم که منطقه بالکان به دلیل پیچیدگیهای موجود، پتانسیل بالایی در شعلهور شدن منازعات قومی دارد. با این وجود این امر، ماجرایی صرفاً داخلی برای این کشور کوچک اروپایی محسوب نمیشود. از بعد بینالمللی شعلهور شدن آتش جنگ آن هم در شرایطی که ناتو و روسیه در اوکراین در رویارویی نظامی به سر میبرند، میتواند عواقب سنگینی داشته باشد. روسیه به طور سنتی حامی صربستان است، فراموش نکنیم یک قرن پیش کشته شدن ولیعهد اتریش - مجارستان توسط یک ملیگرای صرب و به طبع آن ورود روسیه و آلمان در حمایت از یکی از طرفین و تحولات دومینووار بعد از آن، باعث شکلگیری جنگ جهانی اول شد.