افشار سلیمانی در گفت‌وگو با ایلنا:
اختلاف ایروان و آنکارا صرفاً بر سر ۲۴ آوریل نیست، قره‌باغ هم دخیل است/ زلزله ترکیه باعث دگرگونی در روابط با ارمنستان شد/ روس‌ها از تنش باکو و ایروان ناراضی نیستند
سفیر پیشین ایران در آذربایجان گفت: ترکیه معتقد است تا زمانی که اراضی آذربایجان به باکو منتقل نشود، با ارمنستان وارد مذاکره نخواهد شد و تا آنموقع عادی‌سازی روابط دور از ذهن است.
«افشار سلیمانی» سفیر پیشین ایران در آذربایجان با اشاره به فرا رسیدن سالروز ۲۴ آوریل در تشریح روابط فعلی ارمنستان و ترکیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: مساله ۲۴ آوریل یک موضوع تاریخی است که میان ترکیه و ارمنستان به عنوان یک تنش و اختلاف قدیمی شناخته می‌شد و متاسفانه حل و فصل این مسأله تاکنون راه به جایی نبرده است. در این میان آنکارا پیشنهاد داده بود تا دو طرف کارشناس‌هایی را در حوزه تاریخ و مسائل مختلف معرفی کنند و بر روی آرشیوهای موجود در مورد نسل‌کشی ارامنه تحقیق کنند و مسأله را به نوعی حل و فصل کنند اما طرف ارمنی این موضوع را قبول نکرده و به هر ترتیب این موضوع فعلاً به قوت خود سیال باقی مانده است. در این مسیر به نظر می‌رسد که پرونده ۲۴ آوریل صرفاً به یک اهرم فشار از سوی ایروان تبدیل شده و حالا به هر نحوی این موضوع به عنوان یک مورد اختلافی میان طرفین محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: اینکه مسأله ۲۴ آوریل در شرایط کنونی چه اهمیتی دارد، باید به روابط ترکیه و ارمنستان رجوع کنیم. واقعیت این است که دو طرف و به خصوص ایروان به یکدیگر نیاز دارند و خواهان آن هستند تا روابط دوجانبه به حالت عادی بازگردد ولی به نظرم آنچه که ماورای بحث ۲۴ آوریل موجب تشدید اختلاف‌ها شده، پرونده نزاع ایروان و باکو بوده که اتفاقاً در این مورد ترکیه هم مشغول حمایت از آذربایجان است. ترکیه معتقد است تا زمانی که مسأله قره‌باغ حل و فصل نشود و به نتیجه نرسد، نباید با ارمنستان وارد مذاکره جدی شد. به یاد داریم که در سال ۲۰۱۰ توافقنامه‌ای در زوریخ میان دو طرف منعقد شد اما ارمنستان به صورت واضح ترکیه را به عقب‌نشینی از پروتکل‌های توافقنامه زوریخ متهم کرد و این توافق قرار بود عادی‌سازی روابط دو طرف و بازگشایی مرزها را به ثمر برساند که در نهایت آنکارا آنرا به قضیه آذربایجان پیوند زد.
این تحلیلگر مسائل قفقاز تصریح کرد: ترکیه معتقد است تا زمانی که اراضی آذربایجان به باکو منتقل نشود، با ارمنستان وارد مذاکره نخواهد شد. بعد از آنهم در سوچی و سایر کشورها مذاکرات و دیدارهایی میان دو طرف انجام شد و دیدارهایی هم میان مقامات دو طرف صورت گرفت تا شاید اوضاع بهتر شود اما در نهایت شروطی مطرح شد که روند صلح با چالش روبرو شد و به نوعی توافق عادی‌سازی روابط ترکیه و ارمنستان به این شروط وابسته شد. نکته مهم این است که اخیراً و پس از آنکه زلزله در شمال شرق ترکیه جان هزاران نفر را گرفت، ارمنستان اعلام کرد که به دنبال ارسال کمک‌های بشردوستانه به ترکیه است و در آنجا بود که مرز میان دو کشور بعد از حدود ۳۰ سال بازگشایی شد که این موضوع شاید اگر زلزله در ترکیه رخ نمیداد، محقق نمی‌شد. پس از این مساله هم اعلام کردند که مرز مذکور برای کشورهای ثالث باز خواهد ماند تا در ادامه این روند توافق‌هایی در این مورد با یکدیگر امضا کنند.
وی در پایان با اشاره به سیاست خارجی ایروان طی سال‌های اخیر خاطرنشان کرد: ارمنستان اخیراً میان غرب و روسیه در حال رفت و آمد است و به نوعی سیاست خارجی خود را در راستای راهبردهای روسیه و آمریکا تعریف کرده که اتفاقاً این موضوع خوشایند مسکو نیست. اینکه دیده می‌شود هرازچندگاهی درگیری میان ارمنستان و آذربایجان رخ می‌دهد و یا اینکه اخیراً اعلام می‌شود باکو پست‌های ایست و بازرسی خود را افزایش داده و ارمنستان ابراز نگرانی می‌کند، به عبارتی باید گفت که روس‌ها از این وضعیت ناراضی نیستند؛ چراکه آنها نمی‌خواهند نیکول پاشینیان، رئیس جمهوری ارمنستان به غرب نزدیک شود. در شرایط کنونی هم ضمن آنکه ارمنستان از جهات متعددی تحت فشار قرار دارد، باید از یک روند مشخص پیروی کند و اگر بخوهد به گونه‌ای دیگر حرکت کند به نظرم علاوه بر آذربایجان، رابطه این کشور با ترکیه هم عادی نخواهد شد. بر این اساس با عنایت به داده‌های موجود به نظر می‌رسد که ترمیم روابط ارمنستان و ترکیه به پرونده قره‌باغ گره خورده و حتی باید منتظر نتایج انتخابات ترکیه هم باشیم.
