جهان در سالی که گذشت؛ پرونده پنجم: سیاست خارجی آمریکا
ایالات متحده پیروز اصلی بحران اوکراین است/ واشنگتن دیگر نیاز قطعی به احیای برجام نمی‌بیند
استاد مطالعات جهان دانشگاه تهران گفت: وضعیت کنونی در روابط بین‌الملل بهترین نوع چیدمانی بود که ایالات متحده می‌توانست داشته باشد و از این منظر می‌توان کامیابی خوبی را به دستگاه سیاست خارجی آمریکا در سال ۲۰۲۲ نسبت داد.
ساسان کریمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با مرور و تحلیل مهمترین رویدادهای عرصه سیاست خارجی آمریکا در سال ۲۰۲۲ و چالش‌هایی که ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ در حوزه دیپلماسی با آنها مواجه خواهد بود، گفت: در سالی که رو به پایان است، اتفاقات عمده‌ای در سیاست بین‌الملل رخ داد که محور همه آنها حمله روسیه به اوکراین بوده است. ما از پس پرده خبر نداریم ولی لااقل می‌توان گفت که برنده اصلی این جنگ آمریکا بوده است؛ روسیه در باتلاقی میان آبرو و هیچ مانده، اروپا مجدداً مجبور به پذیرفتن بیش از پیش هژمونی ایالات متحده شده، چین و کشورهای در حال توسعه مجبور به خرید انرژی گران شده‌اند و رشد چین اگر مهار نشده باشد به تعویق افتاده است اما آمریکا چه با استغنا از انرژی و ارتقای موقعیت اقتصادی، چه با پیش افتادن در رقابت با چین، چه با مهار و به نوعی تحقیر روسیه و چه با استیلای بیشتر بر اروپا توانسته وجوه مختلف خود را ارتقا بدهد که البته با داشتن شخص روس‌شناس و مجربی چون ویلیام برنز در راس سازمان سی آی ای این موضوع دور از انتظار هم نیست.
وی ادامه داد: با این حال در موقعیتی دیگر، یعنی موضوع تایوان و سفر نانسی پلوسی که به قصد تحریک حداکثری پکن بود می‌توان گفت هوشمندی چین باعث نیفتادن این کشور در دامی شد که روسیه گرفتار آن است. همچنین در حوزه خاورمیانه روابط ایالات متحده با عربستان راهبردی است و هر قدر آمریکا به سمت جنوب شرق آسیا متمایل است عربستان نیز خود را ملزم به منحصر بودن در جبهه آمریکا نمی‌بیند چرا که اساساً جبهه‌ای وجود ندارد و این نوع نگرش قرن بیستمی و جنگ سردی از بین رفته است و نزدیکی چین و عربستان خود گواه این معناست.
وی افزود: همچنین در موضوع هسته‌ای ایران به نظر می‌رسد دولت بایدن به جای برگشت به توافق بیشتر خود را از آن مستغنی کرده است و حالا دیگر نیاز قطعی به احیای برجام نمی‌بیند. در مجموع وضعیت کنونی در روابط بین‌الملل بهترین نوع چیدمانی بود که ایالات متحده می‌توانست داشته باشد و از این منظر می‌توان کامیابی خوبی را به دستگاه سیاست خارجی آمریکا در سال ۲۰۲۲ نسبت داد.
این تحلیلگر مسائل آمریکا گفت: من فکر می‌کنم با توجه به کارنامه سال ۲۰۲۲، دولت آمریکا موقعیت مناسبی در سیاست بین‌الملل دارد و چالش‌های آن به موضوعات خارجی فوری که موضوع سال پیش روی میلادی باشد بر نخواند گشت. چالش‌های مزمن و کلان سیاست خارجی برای آمریکا همان هاست که از پیش از سال قبل بوده و تا بعد از سال پیش رو هم خواهد بود اما در سال پیش رو موضوع اساسی‌ای در سیاست خارجی به طور خاص ایالات متحده را تهدید نمی‌کند.
وی ادامه داد: بنابراین عمده تلاش آمریکا بر ادامه همین محورهایی خواهد بود که گفته شد؛ مهار چین، محدود کردن روسیه و تبدیل کردن هرچه بیشتر آن به یک بازیگر منطقه‌ای و نه جهانی و تثبیت این معنا، رقابت در اقتصاد و انرژی. دولت آمریکا از چیدمان خوبی در موضوعات اطلاعاتی و سیاست خارجی بهره می‌برد که این ثبات در اوضاع بر خلاف دوران دونالد ترامپ دور از انتظار نبود. آنچه در سال جدید بیشتر انرژی دولت بایدن را خواهد گرفت مسائل مربوط به اقتصاد و سیاست داخلی برای زمینه چینی انتخابات بعدی ریاست‌جمهوری خواهد بود.
