گرفتار شدن کرملین در دام ایالات متحده/ رهایی غرب از وابستگی به روسیه در حوزه انرژی و عدم تحقق «زمستان سخت»/ استحکام ناخواسته اتحاد غرب و تقویت ناتو توسط پوتین

افشار سلیمانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در تحلیل آنچه بر روسیه در سال ۲۰۲۲ گذشته و همچنین چالش‌های کرملین در سال پیش رو گفت: معتقدم پوتین امسال یک اشتباه استراتژیک مرتکب شد و به صرف اینکه رئیس‌جمهوری اوکراین عضویت این کشور در ناتو را مطرح کرده و برخی کشورهای غربی نیز از این اظهارات استقبال کرده بودند، جنگی را علیه کی‌یف آغاز کرد و این در حالی است که اگر همان زمان اوکراین بصورت رسمی خواستار عضویت در این پیمان امنیتی می‌شد، عضویت‌ش پذیرفته نمی‌شد چرا که این عضویت باید با اجماع اعضا پذیرفته می‌شد و همان مقطع نیز مانند امروز بسیاری از کشورهای عضو ناتو با این عضویت موافق نبودند و این عضویت به این زودی‌ها محقق نمی‌شد.

وی ادامه داد: با این حال روسیه با این بهانه حمله را آغاز کرد و کشور را در باتلاقی انداخت که خسارات بعضا جبران‌ناپذیری را به همراه داشت و خواهد داشت و آثار بزرگ‌تر، دیرتر مشخص خواهد شد. به بیان صریح‌تر مسکو در دامی که آمریکا برای این کشور پهن کرده بود، افتاد و این حمله را انجام داد چرا که یکی از اهداف واشنگتن این است که روسیه ضعیف و منزوی شود و حتی گروهی در کاخ سفید علاقه به تجزیه این کشور دارند و این حمله را در همان راستا می‌توان ارزیابی کرد.  

این دیپلمات پیشین گفت: با اینکه من روسیه را به عنوان قدرت جهانی نمی‌دانم اما پیش از بازیگر مطرح برخی پرونده‌ها و البته عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است و سلاح هسته‌ای دارد اما توانش این نبود که از نظر سایر مؤلفه‌های قدرت بازی بزرگی را در عرصه جهانی آغاز کند. به هر صورت این اتفاق رخ داد و مسکو در مسیری که غرب برایش تعیین کرده بود، قدم برداشت و تا اینجای کار هم خسارات زیادی دیده و از نظر هزینه‌هایی که به مردم کشورش تحمیل کرده، از رشد و توسعه بازمانده و در میان افکار عمومی جهان منفور شده بازنده این بحران است. 

وی افزود: هرچند تحریم‌هایی که پس از تجاوز به اوکراین علیه روسیه اعمال شد تا اینجا اثرات ملموسی نداشته اما صادرات انرژی که اولویت روسیه بود دچار مشکل شد و غرب توانست در این زمان به خودش بیاید و از طرق مختلف خودش را از وابستگی به انرژی روسیه رها کند که هرچند در ابتدای راه است و متحمل هزینه شده اما در حالی که در روسیه و همچنین برخی افراد در داخل کشورمان، در انتظار زمستان سرد اروپا بودند تا اروپا تحت فشار افکار عمومی به خواست آن‌ها تن بدهد، این تحلیل محقق نشد و ما می‌بینیم زمستان آغاز شده و غرب به‌رغم دادن هزینه توانسته شرایط را مدیریت کند. 

سلیمانی گفت: اقدام روسیه در حمله به اوکراین همچنین موجب شد تا اروپا جبرأ بیش‌تر به آمریکا نزدیک شود و از سوی دیگر نیز ژاپن و کره جنوبی به این اتحاد پیوسته‌اند و در نتیجه متحدین آمریکا بیشتر به این کشور نزدیک شدند. در همین راستا در زمانی صحبت از نابودی ناتو بود اما روسیه ناخواسته با ایجاد نیاز به تقویت و استمرار ناتو به این ائتلاف نظامی نیز کمک کرد و حضور ناتو در نزدیکی مرزهای روسیه چه در بالتیک و رومانی و لهستان بیشتر شود و بنابراین پوتین یک پارادوکسی را برای خودش و روسیه پدید آورد و آن هم این بود که  به‌رغم آنکه حمله را با بهانه عضویت اوکراین در ناتو آغاز کرد اما در جریان این تجاوز موجب تقویت ناتو و نزدیکی آن به مرزهای خود شد فنلاند و سوئد نیز خواستار عضویت در ناتو شدند و تهدیدهای روسیه هم به جایی نرسید. 

وی ادامه داد: اگر بخواهم از زاویه دیگری به این موضوع نگاه کنم، اینگونه می‌بینم که پوتین و روسیه گرچه بهانه ناتو را می آوردند اما خود روسیه ناتو را به لحاظ جغرافیایی به خود نزدیک کرد؛ زلنسکی ناتو را به نزدیک مرزهای روسیه نیاورد و شخص پوتین این اقدام را صورت داد. در بودجه سال ۲۰۲۳ آمریکا ۴۴ میلیارد دلار برای اوکراین در نظر گرفته شده است و این بخشی از چالش روسیه در سال جدید است. روسیه تنها یک اهرم جدی دارد و آن تهدید به استفاده از سلاح هسته‌ای است که کرملین می‌داند حمله هسته‌ای موجب نابودی روسیه خواهد شد. 

وی افزود: در همین راستا نیز باید تاکید کنم که برای جبران اشتباه بزرگ، تصمیم بزرگ نیاز است و پوتین باید برای اتخاذ تصمیم بزرگ اراده داشته باشد و کشورش را از نابودی نجات دهد. 

گفت‌وگو: فرشاد گلزاری