صدقیان در گفت‌وگو با ایلنا:
اعتراضات اخیر عراق گویای فرسوده شدن «جریان تشرین» بود/ تقابل صدر و مالکی ممکن است انتخاب نخست‌وزیر را با مشکل روبه‌رو کند
کارشناس مسائل عراق گفت: جریان تشرین زاییده تیم رئیس‌چمهوری سابق آمریکا بود و دیدیم که بسیاری از کشورها و مقام‌های عراقی هم پشت این طیف ایستادند و شد آنچه که در اکتبر ۲۰۱۹ اتفاق افتاد.
«محمدصالح صدقیان» کارشناس مسائل عراق در تشریح ابعاد اعتراضات اخیر در سالروز وقایع اکتبر ۲۰۱۹ و امکان‌سنجی تشکیل دولت در این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: به صورت عمومی در عراق دو گروه دست به تظاهرات می‌زنند که گروه اول طرفداران جریان مقتدی صدر هستند و دومین گروه هم جریان تشرین یا ثوره التشرین هستند. در مورد جریان صدر که فکر می‌کنم کمتر کسی باشد که اقدام‌های این طیف را نداند یا ندیده باشد. اساساً این جریان طی یک سال گذشته بیشترین اقدامات مخرب و مبهم را در عراق انجام داده است و ما به صورت مشهود دیدیم که چگونه صدری‌ها عراق را وارد یک بحران کردند. این جریان همین چند هفته پیش و قبل از اربعین دست به حرکاتِ رادیکال‌تر از گذشته زدند و پارلمان عراق را تسخیر کردند که تمام دنیا شاهد این موضوع بودند. اقدام‌ها و تحصن‌های صدر و جریانش اگرچه هیچ خروجی خاصی را در بر نداشت ولی ساختار اجتماعی – سیاسی عراق را با مشکل روبه‌رو کرد.
وی ادامه داد: جریان تشرین یا ثوره التشرین که بعد از صدری‌ها دومین جریان مطرح عراقی در برگزاری اعتراضات خیابانی به حساب می‌آید اصولاً طیفی به حساب می‌آید که بذرِ وجودی آن را دولت پیشین آمریکا در زمین عراق کاشت. موتور محرک این جریان را باید مایک پمپئو و دونالد ترامپ بدانیم. زمانی که در سال ۲۰۱۹ میلادی وزیر خارجه پیشین ایالات متحده به عراق آمد، با برهم صالح، رئیس جمهوری و عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر وقت این شور دیدار کرد و صراحتاً به آنها اعلام کرد که ما می‌خواهیم دستان ایران از عراق قطع کنیم. پمپئو در همان دیدار به این دو مقام عراقی اعلام کرده بود که اگر دستتان در دست ایران باشد، دست شما هم قطع خواهد شد و بر همین اساس بود که دیدیم چه قائله‌ای به پا شد. در همان‌موقع نتیجه این اعتراضات کناره‌گیری عادل عبدالمهدی بود که از آن روزها تاکنون اوضاع به هم ریخته و هیچ مشکلی حل نشده است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: توجه داشته باشید که رابطه برهم صالح با ایالات متحده بسیار نزدیک و ریشه‌دار است اما عادل عبدالمهدی اینگونه نبود و به گونه‌ای دیگر رفتار کرد. این مسائل را به این دلیل مورد اشاره قرار دادم که بدانید جریان تشرین زاییده تیم ترامپ بود و دیدیم که بسیاری از کشورهای منطقه‌ای و مقامات عراقی هم پشت این طیف ایستادنند و شد آنچه که در اکتبر ۲۰۱۹ اتفاق افتاد. حالا با گذشت سه سال از آن روزها دیگر نمی‌توان گفت که جریان تشرین همانند ۲۰۱۹ عمل خواهد کرد، بلکه این جریان تا حد زیادی تضعیف شده است و به نوعی دیگر همانند گذشته قدرت ندارند و نمی‌تواند تاثیرات خود را بر جامعه عراق بگذارد. این در حالیست که بر اساس مستندات موجود، چیزی حدود سه یا چهار جریان از طیف تشرین انشعاب کرده است و باید آن را چند پاره بدانیم.
صدقیان افزود: در همین راستا اگر به اعتراضات روز شنبه که در سومین سالروز اکتبر ۲۰۱۹ اتفاق افتاده، نگاهی گذرا بیندازیم می‌بینیم که اولاً این موضوع و جمع شدن مردم برای اعتراضات اصولاً یک موضوع عادی در عراق به حساب می‌آید. مساله دوم این است که با نگاهی به اقدامات جریان تشرین، می‌توان فهمید که این طیف، دیگر همانند گذشته پشتوانه امنیتی – سیاسی ندارد و از منظر اقتصادی هم با مشکلات زیادی روبه‌رو است. معتقدم که این جریان در شرایط کنونی واقعاً سرگردان و بلاتکلیف است و پشتوانه خارجی خود را از دست داده است. این موضوع یک امکان مناسب برای صدری‌ها به وجود آورده و باعث شده تا این جریان از خلأ به وجود آمده به نفع خود و علیه جریان تشرین استفاده کند. صدر به خوبی می‌داند که جریان تشرین دیگر نفوذ گذشته را ندارد اما در همین حال می‌داند که اوضاع خودش هم چندان مناسب نیست.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بسیاری از مقام‌ها و هم حزبی‌های مقتدی صدر از طرز رفتار او انتقاد دارند و اساساً معتقدند که او نمی‌داند چگونه رفتار کند. در شرایط کنونی چارچوب هماهنگی شیعیان هم به این نتیجه رسیده است که باید با صدری‌ها به یک جمع‌بندی رسید و آنها را به یک اجماع نهایی رساند تا بتوانند در نهایت در روند تشکیل کابینه و تشکیل دولت مشارکت کنند. این در حالیست که همچنان بر سر نامزدی محمد شیاع السودانی برای کسب نخست‌وزیری عراق اختلاف نظرهایی وجود دارد و پیچیدگی‌های آن روز به روز بیشتر می‌شود. به عنوان مثال مقتدی صدر تا به امروز با این گزینه برای تکیه زدن به صندلی نخست‌وزیری مخالفت نکرده اما او معتقد است که السودانی به صورت مستقیم زیر سایه نوری المالکی قرار دارد و به دلیل دشمنی او با مالکی در اینجا ممکن است اختلافاتی پیش بیاید. بر همین اساس باید این احزاب و جریان‌ها با یکدیگر بر سر یک برنامه مشخص به اجماع برسند ولی هر لحظه امکان دارد نزاع‌های سیاسی و حزبی به سمت و سوی دیگر بروند و در نهایت با مشکل جدید روبه‌رو شویم.
