یک سال پس از فرار اشرف غنی؛
پاک‌آئین: طالبان هنوز هم مقبولیت داخلی ندارد/ بلاتکلیفی میان اجزای دولت کابل کاملاً واضح است/ فاصله گرفتن اقوام از «غنی» او را ساقط کرد
رئیس پیشین ستاد افغانستان گفت: غنی اولین رئیس جمهور افغانستان است که برای دیدار با رئیس جمهور آمریکا یعنی دونالد ترامپ، همانند یک سرباز وارد پایگاه بگرام شد که وابستگی‌اش را نشان داد.
«محسن پاک‌آئین» رئیس پیشین ستاد افغانستان در وزارت امور خارجه با اشاره به فرارسیدن یک‌سالگی استقرار طالبان در افغانستان و سقوط دولت اشرف غنی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قبل از هر چیز باید به دلایل فروپاشی دولت اشرف غنی اشاره کرد که در دو محور قابلیت اشاره دارد. در محور داخلی باید توجه داشت که شخصیت او برای اداره کشور چندان محکم نبود و از سوی دیگر کابینه او هم چندان قوی و مستحکم چینش نشده بود. غنی در شرایط در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد که آرای کمی به خود اختصاص داد و به نوعی یک رأی شکننده در این میان وجود داشت و از سوی دیگر هم احتمال تقلب در آن انتخابات به صورت کلی مطرح شده بود. حمایت آمریکا هم یکی از دلایل باقی ماندن او در قدرت بود و حدود یک میلیون رای توانسته بود کسب کند.
وی ادامه داد: رقیب اشرف غنی یعنی عبدالله عبدالله هم حدود یک میلیون رأی کسب کرد و در نتیجه هیچکدام از این دو نفر نتوانستند به صورت انفرادی و مستقل رئیس جمهور شوند. در همین راستا بود که هر دو نفر با هم توافق کردند که یک دولت به اصطلاح ائتلافی به وجود بیاورند اما اختلاف‌هایی که در این میان به وجود آمد، باعث شد تا اشرف غنی نتواند کشور را آنگونه که باید، مدیریت کند و به همین دلیل کنترل اوضاع از دست او خارج شد. یکی از دلایلی که می‌گویم کنترل اوضاع از دست او خارج شد، عملکرد و نحوه نامناسب او در مواجهه با طالبان از حیث میدانی و سیاسی بود. از سوی دیگر وابستگی شدید او به آمریکا هم باعث شد تا مردم اطمینان خود به او را از دست بدهند؛ به گونه‌ای که اشرف غنی اولین رئیس جمهوری تاریخ افغانستان است که برای دیدار با رئیس جمهور آمریکا یعنی دونالد ترامپ، همانند یک سرباز وارد پایگاه نظامی آنها شد که نشان از وابستگی او داشت.
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: ایستادن اشرف غنی در کنار ترامپ آن هم در پایگاه هوایی بگرام باعث شد تا مردم افغانستان احساس حقارت و کوچک شدن کنند و به همین دلیل بود که شهروندان این کشور اعتماد خود به او و کابینه‌اش را از دست دادند. از جهتی دیگر همین مساله موجب شد تا قبایل و طیف‌های گوناگون سیاسی افغانستان از اشرف غنی فاصله بگیرند و همین موضوع در نهایت باعث شد زمانی که طالبان اقدام به پیشروی در ولایات این کشور کرد و به سمت کابل آمد، هیچکسی با آنها به نفع اشرف غنی مقابله نکند و سلاح در دست نگیرند. به همین دلیل طالبان به راحتی وارد شهرهای مهم و در نهایت پایتخت افغانستان شد و به همین دلیل او از بُعد داخلی کاملاً بی‌پشتوانه بود. آمریکا هم که قول حمایت از او را داده بود اساساً پشت غنی را خالی کرد و در نهایت هم او از کشور فرار کرد و طالبان جایگزین حکومت گذشته شد.
پاک‌آئین افزود: اینکه بگوییم طالبان به صورت یطرفه و اتفاقی کابل را در ۱۵ آگوست ۲۰۲۱ تصرف کرد و سپس آن اتفاق‌ها رخ داد، کاملاً غلط است؛ چراکه آمریکایی‌ها به بهانه مقابله با تروریسم و طالبان وارد افغانستان شده بودند ولی خودشان به گونه‌ای عمل کردند که پس از ۲۰ سال دوباره این کشور که میلیاردها دلار در آن خرج کرده بودند، به دست طالبان افتاد. خروج عجولانه و غیرمسئولانه آنها از افغانستان باعث شد تا ارتش این کشور بدون پشتوانه و حمایت هوایی در مقابل طالبان بر روی زمین قرار بگیرد که تلفات را افزایش داد. از سوی دیگر هم باید توجه داشت که بخشی از داعشی‌ها که در سوریه حضور داشتند توسط آمریکایی‌ها به شرق و شمال شرقی افغانستان منتقل شدند تا به صورت نیابتی اهداف آنها را دنبال کنند. در این راستا نقش پاکستان را هم باید در نظر گرفت؛ چراکه اسلام‌آباد به صورت علنی از طالبان برای رسیدن به کابل و پس از آن چیره شدن بر تمام مناطق افغانستان حمایت کرد.
این تحلیلگر مسائل افغانستان خاطرنشان کرد: به همین جهت است که می‌گویم حضور طالبان در کابل فرار غنی از کشور اتفاقی نبوده است اما هم دشمنان افغانستان و هم ضعف داخلی اشرف غنی باعث شد تا طالبان بر کابل مسلط شود. دلیل عدم اقبال عمومی از طالبان هم همین بود. این جریان با سابقه‌ای نامناسب و بد همچنان در نظر افکار عمومی افغانستان مشروعیت ندارد. از سوی دیگر طالبان هیچگونه استفاده‌ای از اقوام و مذاهب مختلف در ساختار جدید افغانستان نکرد و به همین علت اقبال عمومی همچنان هم ضعیف است و یک بلاتکلیفی را میان اجزای دولت مستقر در کابل شاهد هستیم. به موازات این روند، شاهد بروز و ظهور داعش در جای جای افغانستان هستیم و در مقاطعی آنها عملیات‌هایی را علیه طالبان انجام دادند. این اقدام دقیقاً توسط آمریکایی‌ها علیه طالبان انجام شد تا افغانسنان را بی‌ثبات نشان دهد که از این اقدام هم برای خود و علیه منافع روسیه استفاده می‌کند.
وی در پایان گفت: آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که باید با ایجاد ناامنی در آسیای میانه علیه روس‌ها اقدام کنند و این مساله را با داعش و گسترش آن در افغانستان و اطراف آن دنبال می‌کنند. اینکه چرا بعد از یک سال هنوز کشورهای منطقه و فرامنطقه طالبان را به رسمیت نشناختند دلایل مشخصی دارد. این جریان همین حالا از مقبولیت مردمی برخوردار نیست و از طریق انتخابات هم به قدرت نرسیده است. همچنین دولت فراگیر با حضور اقوام تشکیل نداده است و به همین دلیل آنها طالبان را نمی‌خواهند. در سازمان ملل هم هنوز کُرسی افغانستان در دست دولتمردان منتسب به حکومت اشرف غنی است و هنوز هم در برخی کشورها سفرای دوران اشرف غنی در سفارتخانه‌های افغانستان حضور دارند. سیاست‌های ضد حقوق‌بشری طالبان علیه زنان و مردم افغانستان هم یکی از دلایلی است که باعث شده جهان این جریان را بعد از گذشت یکسال به رسمیت نشناسند. طالبان نه در داخل و نه در خارج مقبولیت ندارد و تا زمانی که این روند ادامه داشته باشد، نه مقبولیت داخلی خواهد داشت و نه از حیث خارجی مشروعیت کسب می‌کنند.
