استعفای جانسون ۴ عامل موثر داخلی و خارجی داشت/ محافظه‌کاران علیه نخست‌وزیر قیام کردند

«سیدجلال ساداتیان» کارشناس مسائل بین‌الملل در تشریح دلایل استعفای نخست‌وزیر بریتانیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: استعفای بوریس جانسون در لندن را باید یکی از وقایع مهم در سطح کلان ساختار سیاسی بریتانیا دانست؛ چراکه دلایلی گوناگونی برای کناره‌گیری او از قدرت وجود دارد که صرفاً به مسائل داخلی یا صرفاً به مسائل سیاست خارجی لندن مرتبط نیست؛ لذا باید گفت که چندین عامل باعث شد تا پس از فراز و فرودهای گوناگون، جانسون از قدرت کناره‌گیری کند. به نظرم دلیل اول به بحث تعویض و تغییر قدرت در واشنگتن ربط دارد. به یاد داریم که در زمان ریاست جمهوری ترامپ او یکی از متحدان اصلی شخص بوریس جانسون در دنیا به حساب می‌آمد و حمایت‌های زیادی در عرصه‌های سیاسی، اقصادی و حتی امنیتی از او انجام داد. ترامپ با نگاه محافظه‌کارانه‌ای که دنبال می‌کرد به نوعی توانست جانسون را با افکار و سناریوهای خود همراه کند.

وی ادامه داد: یکی از محورهایی که ترامپ در این راستا دنبال می‌کرد، عملیاتی شدن برگزیت توسط بوریس جانسون بود. حاکِم وقت کاخ سفید سعی کرد تا با اعلام حمایت‌های خود از جانسون به هر ترتیب او را به سمت اعمال و اعلام برگزیت سوق دهد که این اقدام هم انجام شد و بریتانیا عملاً در دوران جانسون از اتحادیه اروپا جدا شد. اینکه ترامپ به دنبال ایجاد شکاف و گسل ساختارمند در اتحادیه اروپا و با اجرای برگزیت به مقصود خود رسید، صرفاً یک طرف ماجراست اما آنچه در این میان باعث تضعیف او شد، مشکلات تجاری، اقتصادی و سیاسی بود که با خروج لندن از جمع اعضای اتحادیه اروپا به وجود آمد. بریتانیا بر این عقیده بود که با خروج از این بلوکِ اقتصادی – سیاسی می‌تواند به هر ترتیب که شده هژمونی و جایگاه قبلی خود را به دست بیاورد ولی بحث اینجا بود که مشکلات و مسائلی در این کشور و در دوران جانسون به وجود آمد که ریشه آن را باید برگزیت بدانیم.

این دیپلمات پیشین کشورمان تصریح کرد: به یاد داریم که پس از اجرای برگزیت یک به هم‌ریختگی علنی در ساختار اقتصادی لندن و به خصوص در بخش تامین نیروی کار و حمل و نقل زمینی به وجود آمد که همین موضوع باعث شدت گرفتن انتقادها از جانسون شد و خیلی‌ها او را ناکارآمد خواندند. در همانموقع حزب کارگر به رهبری جرمی کوربین هم در مورد تبعات و پیامدهای منفی برگزیت هشدار داد اما به هر ترتیب این پروژه به دست جانسون عملیاتی شد. بحث دیگر پرونده «پارتی گیت» بود. این موضوع که به ایام دوران پاندمی کرونا مربوط است، رأساً جانسون را به عنوان بالاترین مقام اجرایی و سیاسی کشور مقابل افکار عمومی قرار داد و اعتراضات به حدی رسید که درون حزب محافظه‌کاران هم کسی نمی‌توانست این رفتار نخست‌وزیر پیشین بریتانیا را توجیه کند؛ چراکه جانسون در دوران پاندمی کرونا بارها در تلویزیون بریتانیا و مصاحبه‌ با رسانه‌ها از مردم کشورش خواسته بود که چند صباحی را از تفریحات گروهی دور بمانند اما خودش در خانه شماره ۱۰ داوونینگ استریت سرگرم مهمانی بود.

ساداتیان افزود: در خلال دو موضوعی که مطرح شد و توانست جانسون را تضعیف کند، ورود جو بایدن و دموکرات‌ها به کاخ سفید را هم نباید از قلم انداخت. ترامپ حمایت از جانسون را برگزیده بود و البته که ایالات متحده اساساً شریک سنتی لندن به حساب می‌آید اما باید توجه داشت که حمایت بایدن از جانسون به میزان ترامپ نبود. حتی دو روز قبل و پس از اینکه چند ساعت از استعفای جانسون گذشته بود، بایدن در اظهارنظری اعلام کرد که بریتانیا و آمریکا نزدیک‌ترین دوستان و متحدان هستند و روابط ویژه بین مردم دو کشور همچنان قوی و پابرجاست. نکته اینجاست که بایدن در اظهارات خود به کناره‌گیری جانسون اشاره‌ای نکرد و همین موضوع نشان می‌دهد که برای واشنگتن مهم نیست که چه کسی در بریتانیا قدرت را در دست دارد؛ چراکه هر دو کشور اشتراکات و منافعی دارند که برای تحقق آن در بالاترین سطوح سیاسی، اقتصادی، نظامی و امنیتی با یکدیگر همکاری می‌کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: آنچه در امتداد این مسائل باید مطرح شود، پرونده اوکراین و نقش بریتانیا در این پرونده است. از ۲۴ می که حمله نظامی روسیه به اوکراین شروع شد، جانسون تمام قد علیه مسکو ایستاد و دو بار به صورت انفرادی وارد خاک این کشور جنگ زده شد و با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین دیدار کرد. او در تمام این مدت بر حمایت تسلیحاتی و اطلاعاتی از اوکراین تاکید کرد و به نوعی روسیه را در بالاترین سطوح مورد عتاب و خطاب قرار داد. این روند و مواضع جانسون در داخل کشور و حتی در داخل حزب محافظه‌کاران بریتانیا تبعات منفی زیادی داشت و به همین دلیل بوریس جانسون در این محور هم با انتقادهایی روبه‌رو بود. اوضاع تا جایی پیش رفت که چندی پیش حتی جلسه‌ای برای اعطای رای اعتماد به وی در پارلمان عوام برگزار شد اما جانسون توانست آن‌موقع جان سالم به در ببرد ولی تعدد و تکرار بحران، او را با هجمه‌های داخلی از ناحیه اعضای کابینه مواجه کرد؛ به گونه‌ای که چند روز قبل از استعفای او، چندین نفر از وزرای کابینه بریتانیا استعفا دادند و همین موضوع به نوعی تیرخلاص به حیات سیاسی جانسون از سوی هم‌حزبی‌هایش بود.