کنفرانس بین‌المللی «تهدیدات نوین فراملی ابزاری به سوی همکاری منطقه‌ای در خاورمیانه» گامی بسوی منطقه‌گرایی

به گزارش ایلنا، کنفرانس بین المللی «تهدیدات نوین فراملی، ابزاری به سوی همکاری منطقه ای در خاورمیانه» روز سه‌شنبه ۱۴ تیرماه ۱۴۰۱ توسط گروه‌های مطالعات تروریسم نوین و مسائل خلیج فارس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با همکاری دانشگاه شهید بهشتی و مرکز سیاست امنیتی ژنو (GCSP)، به صورت مجازی برگزار میشود.

منطقه خاورمیانه علیرغم داشتن ظرفیت‌ها و عناصر مشترکی همچون قرابت‌های فرهنگی، دینی و زبانی، در مقایسه با دیگر نقاط دنیا بویژه اروپا و یا امریکای لاتین، سطح پایین‌تری از همکاری منطقه‌ای را در جهان معاصر تجربه کرده است.در پاسخ به چرایی این عدم تعامل پایدار، میتوان به مواردی همچون وجود منازعات بازفرجام در منطقه، نقش و تاثیر قدرت های بزرگ،وجود هویت ها و هنجارهای گاه متعارض، عدم شکل‌گیری یک هویت  جمعی و نیز ساختار نظام بین‌الملل و محدودیت­های آن، اشاره داشت.

از سوی دیگر، عمده دلایل شکل‌گیری همکاری‌های منطقه‌ای در خاورمیانه برآمده از نگرانی‌های امنیتی در مفهوم  موسع آن بوده است. این دغدغه‌های امنیتی منجر به ایجاد سازمان‌ها و اتحادیه‌هایی شده است که در آغاز  تحت نفوذ و هدایت قدرت‌های خارجی بوده که هم نگرانی‌های امنیتی منطقه‌ای را پاسخ دهند و هم ملاحظات این قدرت‌ها را تامین نمایند. برخی دیگر از سازمان‌ها نیز حاصل نگرانی­های داخلی بوده و در ساختار خود هراس‌های  منطقه‌ای و الگوهای سیاسی داخلی و محلی خود را منعکس می‌کرده‌اند. دلیل دیگر عقیم ماندن تعاملات منطقه‌ای در خاورمیانه را نیز شاید همین نکته باید دانست. چراکه تجربه  نشان داده در چنین وضعیت‌هایی دولت‌های عضو به دلیل عدم تطابق هنجارها و نظم داخلی با دولت‌های دیگر و با  نظام بین‌الملل، عملاً عاجز از رسیدن به  نقاط اشتراک و تفاهم طولانی مدت خواهند بود.

بنابر آنچه ذکر شد، به نظر میرسد مصادیق اضطرار و سیاست‌های ادنی میتواند از عوامل گردآوری دولتهای این منطقه و نیز همکاری‌های احتمالی آنها باشد. منظور از اضطرار، میتوان به تهدیدات مشترکی اشاره داشت که همزمان بسیاری از همسایگان را درگیر خود ساخته است. متاسفانه در منطقه خاورمیانه تهدیدات مشترک بسیاری همچون گروه‌های خشونت ورز افراطی، بحران آب و البته جنگ‌ها وجود دارد.

یکی از مهمترین تهدیدات فراملی مشترکی که اخیرا در منطقه منتشر شده، بروز تروریسم و گروه‌های خشونت ورز افراطی و البته پیامدهای آن است. البته که پیشتر نیز با این تهدید در بسیاری از نقاط دنیا مواجه بوده‌ایم، اما آنچه آنرا برای منطقه خاورمیانه برجسته ساخته، سرریزی پیامدهای آن برای همسایگان منطقه ای است. اضمحلال حاکمیتی، تهدیدات علیه امنیت انسانی، تهدیدات علیه سلامت اجتماعی و افزایش آمار مهاجران تنها برخی از پیامدهای این تهدید است.

بنابراین، به رغم وجود عدم تطابق هنجارهای هویتی و فرهنگی میان این کشورها، وجود روایت‌های تاریخی متعارض و ادراکات تهدید وجودی از یکدیگر، به نظر میرسد که اینک تهدیدی فراملی، ثبات، حاکمیت سرزمینی و امنیت دولت‌ها و شهروندان‌شان را در معرض خطر قرار داده است. لذا لزوم همکاری منطقه ای معنا یافته و دولت‌ها را ناگزیر از اجماع در راستای مقابله با آن، می‌نماید. چراکه مبارزه با سازمان‌هایی هیبریدی که ساختاری شبکه‌ای، درهم تنیده و چند بُعدی دارند (همچون داعش)، به تنهایی از عهده یک یا دو دولت منطقه‌ای خارج است. اکنون در این بزنگاه، بررسی الزام و امکان استفاده از این تهدیدات به مثابه فرصتی برای همکاری میان دولت‌های منطقه، فارغ از هنجارها و هویت‌های ملی، میتواند دریچه‌ای برای تامل و تجدیدنظر در سیاست‌های منطقه‌ای کشورهای خاورمیانه باشد.

در این راستا، گروه های مطالعات تروریسم نوین و مسائل خلیج فارس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با همکاری دانشگاه شهید بهشتی و مرکز سیاست امنیتی ژنو (GSCP) روز سه شنبه ۱۴ تیرماه ۱۴۰۱ ساعت ۱۴:۳۰ به صورت مجازی کنفرانس «بین‌المللی تهدیدات نوین فراملی، ابزاری به سوی همکاری منطقه‌ای در خاورمیانه» را برگزار میکنند.

محورهای این کنفرانس ۱- بررسی چرایی شکل‌گیری افراط‌گرایی و تروریسم در منطقه خاورمیانه ۲- بررسی تهدیدات نوین فراملی در منطقه خاورمیانه و ۳- بررسی امکان بهره گیری از فرصت مقابله با تهدیدات نوین فراملی، ابزاری برای همکاری در منطقه خاورمیانه، خواهد بود.

سخنران این کنفرانس قدیر نصری رییس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، هدی رزق از دانشگاه لبنان، امیرمحمد حاجی یوسفی از دانشگاه شهید بهشتی، پل پیلار از موسسه بروکینگز، لوییس شلی از دانشگاه جورج میسون، سرژ استروبنتس از موسسه اقتصاد و صلح استرالیا، فابیو برناردی پژوهشگر ارشد جرایم سازمان یافته، عبدالرسول دیوسالار از دانشگاه اتحادیه اروپا، مارک فینو از مرکز سیاست امنیتی ژنو، مهران کامروا از دانشگاه جورج تاون و فرهنگ رجایی از دانشگاه کارلتون کانادا، خواهند بود. همچنین آنا یوسفیان پژوهشگر پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، سمیه مروتی مدیر کرسی افپاک موسسه ابرار معاصر و آرمینا آرم مدیر گروه مطالعات روسیه در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، مدیران نشست‌ها و پنل‌های این کنفرانس خواهند بود.

این همایش در آدرس زیر برگزار خواهد شد:

https://www.skyroom.online/ch/imess۵۰۹/webinar