صدقیان در گفت‌وگو با ایلنا:
صدر در حال اعمال فشار بر جریان‌های شیعی است/ محتمل‌ترین سناریو، برگزاری انتخابات مجدد خواهد بود/ عراق از فقدان یک ریش‌سفید رنج می‌برد
رئیس مرکز عربی مطالعات ایران گفت: اگر دادگاه قانون اساسی عراق تصمیم بگیرد سایر نامزدهای موجود در فهرست نتایج انتخابات را به جای ۷۳ نفر منتسب به صدر جایگزین کند، این جریان منزوی و خطرناک‌تر خواهد شد.
«محمدصالح صدقیان» رئیس مرکز عربی مطالعات ایران در تشریح دلایل استعفای ۷۳ نماینده پارلمان عراق به دستور رهبر جریان صدر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اقدام مقتدی صدر و دعوت از نمایندگان جریان منتسب به وی در پارلمان عراق، برای ارائه استعفای کتبی، به نوعی بعد از گذشت هفت تا هشت ماه از برگزاری انتخابات سراسری در بغداد صورت می‌گیرد. صدر به دنبال آن بود که در طول این مدت بتواند با همکاری محمد الحلبوسی، رئیس فعلی پارلمان عراق و مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان عراق، دولت این کشور را تشکیل دهد و این اقدام نشان می‌دهد که او هم نتوانست بحران سیاسی در عراق را حل و فصل کند. در این میان باید متوجه بود که دولت القانون به رهبری نوری المالکی به صدر گفته بود در تشکیل دولت با وی همکاری خواهد کرد اما مقتدی صدر بنا به دلایلی این پیشنهاد مالکی را قبول نکرد.
وی ادامه داد: در نهایت حالا ما شاهد وجود دو جریان در ساختار سیاسی عراق هستیم. جریان اول منتسب به صدر، بازرانی و حلبوسی است و جریان دوم را حشدالشعبی به رهبری هادی العامری، دولت القانون به رهبری نوری المالکی، نمایندگان منتسب به جریان جلال طالبانی و برخی از گروه‌های اهل تسنن تشکیل می‌دهد. در این میان، چارچوب هماهنگی شیعیان اعلام کردند که باید به یک توافق کلی دست یابند و دولت را تشکیل دهند که در این مقطع مجدداً مقتدی صدر زیر بار این حرف نرفت و دلیل این امر زاویه‌هایی است که صدر با حشدالشعبی و نوری المالکی دارد. در نهایت صدر با کُردهای عراق وارد مذاکره شد اما باز هم شاهد باز شدن بن‌بست سیاسی عراق نبودیم. به همین دلیل به نظرم استعفای جریان صدر در واقع اعمال فشار بر شیعیان به حساب می‌آید؛ تا جایی که او با رفتارش به همگان اعلام می‌کند «یا من رهبر هستم یا اینکه هیچکس نمی‌تواند در عراق دولت تشکیل بدهد».
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: معتقدم که استعفای ۷۳ عضو جریان صدر در پارلمان عراق عادی نیست؛ چراکه او با این اقدام و اصرار بر استعفای هم حزبی‌هایش یک بحران جدید به بحران‌های سابق عراق اضافه کرد و اوضاع خراب‌تر شده است. در این میان دو سناریوی مطرح است: سناریوی نخست این است که دادگاه قانون اساسی عراق نامزدهایی که در انتخابات پیروز شده‌اند را، با خروج ۷۳ عضو جریان صدر از پارلمان به جای آنها بنشاند و به نوعی نفرات جدید وارد پارلمان شوند. این اقدام می‌تواند جریان صدر را منزوی کند و بعید به نظر می‌رسد که چنین اتفاقی بیفتد؛ چراکه احتمال دارد با عملیاتی شدن این سناریو، صدر هم در مقابل دست به اردوکشی خیابانی بزند و اوضاع را خطرناک‌تر کند. سناریو دوم هم این است که پارلمان منحل شود و مجددا انتخابات جدید در مدت معین برگزار شود که این سناریو با توجه به سوابق سیاسی در عراق محتمل‌تر است.
صدقیان افزود: در این بین باید دید که خروجی جلسه چارچوب هماهنگی شیعیان چه می‌شود و به نظرم حساسیت موازضع به بالاترین حد خود رسیده است و حتی احتمال دارد ما شاهد تظاهرات در عراق همانند سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ میلادی باشیم. برخی معتقدند که صدر در حال انتقام گرفتن از برخی جریان‌های شیعی عراق است یا حداقل رفتار او این موضوع را نشان می‌دهد. واقعیت این است که هنوز مشخص نیست صدر چه در ذهن دارد و به نظر می‌رسد مشکلات عراق ریشه در ساختار سیاسی این کشور دارد. مشکل این است که ما در عراق ریش‌سفید نداریم و این در حالی است که آیت‌الله سیستانی هم مایل به ورود کردن به مسایل سیاست داخلی و حزبی نیست. توجه داشته باشید که پس از حدود ۱۲۰۰ سال، تشکیل دولت به دست شیعیان عراق افتاده و حالا متاسفانه شاهد هستیم که چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد، اما هیچکس نیست که این اختلافات را حل و فصل کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: صدر صراحتاً می‌گوید که یا «من بازی‌کننده این سناریو هستم یا اینکه میز بازی را به‌طور کلی به هم می‌زنم». در شرایط کنونی سنی‌ها، کُردها و حتی کشورهای عربی منطقه و برخی دیگر از دول غربی در حال متهم کردن شیعیان هستند و می‌گویند که شما نمی‌توانید کشور را مدیریت کنید. این مسائل یک خلاء بزرگ به حساب می‌آید و من قبل از انتخابات مهرماه سال گذشته در عراق گفته بودم که وضعیت شیعیان در عراق مطلوب نیست و حالا هم می‌گویم که فقدان یک ریش‌سفید موثر در بغداد می‌تواند هزینه‌ها علیه جریانات سیاسی شیعی را افزایش دهد. معتقدم که باید این روند اصلاح و بازسازی شود؛ چراکه آینده مبهم است و چشم‌انداز مملو از موانع و پرسش‌هایی است که هیچ پاسخی ندارد. تا جایی که مقام‌های عراق و شیعیان این کشور هم نمی‌دانند که مقتدی صدر چه می‌خواهد و همین ابهام باعث شده که کار سخت‌تر از گذشته پیش برود.
