رویکرد دموکرات‌ها تساهل و تسامح با طالبان است/ قطر از رفتار القاعده در افغانستان به خوبی خبر دارد/ باید به طالبان نگاه عمیق‌تری داشته باشیم

«عبدالمحمد طاهری» رایزن پیشین ایران در افغانستان با اشاره به وضعیت فعلی افغانستان  و درخواست قطر از آمریکا و جهان برای تعامل با طالبان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قطر در پرونده طالبان و افغانستان حضور علنی و آشکار داشته اما به نظر می‌رسد که این حضور خروجی مثبتی برای دوحه به ارمغان نیاورده است. بسیاری معتقدند که آنها در پرونده افغانستان به کسانی کمک کردند که کمترین شباهت را به کشورهای اسلامی دارند. قطری‌ها بدشان نمی‌آمد که وارد پرونده افغانستان شوند اما مساله اینجاست که شرایط این کشور بسیار وخیم است و تمام برآوردها نشان از وقوع جنگ داخلی می‌دهد. قطری‌ها به این جمع‌بندی رسیده‌اند که اوضاع در افغانستان آنگونه که فکر می‌کردند درست پیش نمی‌رود، به گونه‌ای که از جناح‌های سیاسی مختلف افغانستان گرفته تا مسلحین حاضر در شمال این کشور به دنبال آن هستند تا بتوانند اوضاع به نفع خود تغییر دهند که این مساله یک بحران را کلید خواهد زد.

وی ادامه داد: قطری‌ها به خوبی می‌دانند که القاعده و سپس داعش در افغانستان به صورت علنی زنده است و آنجا مشغول به کار هستند، اما از سوی دیگر ما طالبانی را مشاهده می‌کنیم که چندان با گذشته تغییر نکرده است. پرسش این است که اگر قرار بود اوضاع با همین روند پیش برود چرا طالبان ۲۰ سال شبانه‌روز با آمریکا و متحدانش وارد جنگ شد؟ اساساً اگر آنها آمریکا را قبول ندارند، چرا با آنها قرارداد صلح امضا کردند؟ آنها همان راه و رسم گذشته را با مکانیزم‌های جدیدی مانند ماهواره و رسانه پیگیری می‌کنند و در این میان آمریکا با گروهی وارد تعامل شده و قرارداد امضا کرده که اساساً حرف خود را هم قبول ندارند. طالبان همچنان از افکار رادیکال پیروی می‌کنند و معتقدم اگر تغییرات در دولت ایالات متحده به وجود بیاید شاید اوضاع افغانستان هم تغییر کند. واقعیت این است که واشنگتن تا زمانی که یک کشور به دنبال کسب منافع بیشتر در افغانستان نباشد، دست به اقدام خاصی نخواهد زد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: چین هم در حال عمل کردن و تامین منافع مورد نظرش است ولی آمریکا در وضعیت فعلی به دنبال پیش بردن اهداف امنیتی و پنهان خود بوده است. برای ایران هم هیچکدام از این وضعیت‌ها به عنوان یک فرصت تلقی نمی‌شود و معتقدم که باید به طالبان نگاه عمیق‌تری داشته باشیم؛ چراکه ایدئولوژی حاکم بر کابل نه تنها برای ما، بلکه برای منطقه هم به عنوان یک فرصت مشخص قلمداد نمی‌شود. طالبان حالا متاسفانه انگشت خود را بر باورهای فرهنگی مردم گذاشته است که می‌تواند مشکل‌آفرین باشد؛ چراکه مبارزه با فرهنگ یک جامعه که ریشه در تاریخ دارد، بسیار خطرناک است و خروجی آن، ناکجاآباد خواهد بود. در شرایط کنونی گزارش‌های سازمان ملل و اندیشکده‌های ایالات متحده نشان می‌دهد که پیوند طالبان و القاعده آنهم با محوریت مبارزه با آمریکا همانند گذشته وجود دارد و حتی عمیق‌تر شده است.

طاهری افزود: باید به این درک برسیم که القاعده اساساً نفوذ قابل توجهی در افغانستان و پاکستان دارد. اینکه طالبان و القاعده با یکدیگر و در یک مسیر کار می‌کنند یا اینکه برخی‌ها این موضوع را هم تکذیب می‌کنند چندان مهم نیست اما اسناد و مولفه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد القاعده در حال مدیریت طالبان است. به همین دلیل آمریکایی‌ها هم رصد این صحنه را بر عهده دارند و به نظر می‌رسد که القاعده طی ۱۰ ماه گذشته در حال تجدید قوا بوده است و معتقدم که آنها در حال بازسازی و تجدید ساختار و سازمان خود هستند که اخیراً هم بحث جهاد در کشمیر را مطرح کردند. اینکه یک سازمان، آنهم با عرض و طول القاعده اهداف استراتژیک خود را به صورت علنی و در شرایط کنونی افغانستان اعلام می‌کند در حقیقت می‌تواند یک خطر بزرگ به حساب بیاید.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در مقابل طالبان همچنان همکاری خود با القاعده را انکار می‌کند و این دقیقاً انکارِ همان تعهدی است که در دوحه به آمریکایی‌ها دادند. واشنگتن هم اگر به این جمع‌بندی برسد که تهدید از ناحیه افغانستان و القاعده مجددا از سر گرفته خواهد شد، بدون شک بحث حذف فیزیکی را علیه مهره‌های با اهمیت القاعده انجام خواهد داد. نکته نهایی این است که تفکر بایدن و دموکرات‌ها اصولاً بر پایه تساهل و تسامح است و نهایتاً با طالبان مماشات می‌کنند. لذا تا زمانی که خطر متوجه آمریکا نباشد دست به اقدام نخواهند زد اما اینکه این روند تا کجا پیش می‌رود واقعا هیچ چیز مشخص نیست و بستگی به جمع بندی واشنگتن دارد و باید دید که آیا آنها انزوای طالبان را عمیق‌تر می‌کنند یا پروژه دیگری برای آنها در دستور کار دارند.