قنادباشی در گفت‌وگو با ایلنا:
«تیران و صنافیر» امتیازدهی برای عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل است/ غرب در حال سوءاستفاده از اوضاع داخلی ریاض
تحلیلگر مسائل آفریقا گفت: برجسته‌سازی مساله جزایر تیران و صنافیر اصل ماجرا به حساب نمی‌آید، بلکه محور اصلی عادی‌سازی روابط اسراییل و عربستان است.
«جعفر قنادباشی» تحلیلگر مسائل آفریقا با اشاره به نقش اسرائیل در پرونده تکمیل انتقال جزایر تیران و صنافیر از مصر به عربستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اخیراً در فضای سیاسی و رسانه‌ای، بحث جدید در مورد واگذاری جزایر تیران و صنافیر به میان آمده که باید بگوییم ابعاد مختلفی را به خود اختصاص می‌دهد. واقعیت این است که برخی از ابعاد این پرونده و انتقال این دو جزیره از مصر به عربستان جنبه پنهان دارد و بخشی دیگر جنبه آشکار به خود گرفته است. آنچه که در جمع و تفریق مولفه‌های آشکار می‌توان دید این است که یک بده و بستان سیاسی در پشت صحنه با محوریت مصر، اسراییل و عربستان صورت گرفته که در این بین میانجی‌گری آمریکا را شاهد هستیم. توجه داشته باشید که تیران و صنافیر دو جزیره مهم و حائز اهمیت خلیج عقبه و دریای سرخ به حساب می‌آید که اسرائیل، آمریکا و حتی کشورهای عربی منطقه نگاه ویژه‌ای به آن دارند.
وی ادامه داد: در زمان امضای توافق کمپ‌دیوید مصری‌ها در حقیقت بخشی از خاک خود را به عربستان اهدا کردند و زمانی که کودتا قاهره انجام شد رقمی در حدود ۱۲ تا ۳۰ میلیارد دلار از سوی امارات و عربستان به ژنرال‌های مصری کمک شد تا محمد مرسی از قدرت کنار بزند. همان موقع بحث جزایر تیران و صنافیر مطرح بود و اساساً در آن موقع عبدالفتاح السیسی، رییس جمهور مصر احساس خطر کرده بود و به همین دلیل واگذاری دو جزیره مذکور را برعهده دستگاه قضایی این کشور گذاشت. در نهایت دستگاه قضایی مصر که تحت سلطه نظامیان این کشور بود جزایر تیران و صنافیر را به عربستان تحویل دادند براین اساس مصری‌ها همین حالا هم به هیچ وجه علاقمند نیستند که در داخل کشورشان این پرونده دوباره مفتوح شود. از منظری دیگر ریاض مدعی است که باید این دو جزیره به خاک عربستان بازگردد تا این موضوع را یک فتح و گشایش سیاسی برای خودشان قلمداد کنند و از آن بهره‌برداری داخلی انجام دهند.
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: در این میان اسرائیل و نگاه آنها به جزایر تیران و صنافیر اساساً یک نگاه امنیتی، نظامی و راهبردی است و معتقدند که به هیچ وجه نیروهای بین‌المللی نباید در آنجا حاضر شوند. در این بین بایدن هم می‌خواهد به اسرائیل و عربستان سفر کنند و به نظرم بخشی از سفر او به واگذاری کامل جزایر تیران و صنافیر مربوط خواهد بود. اگر هم بایدن در این سفرهای خود به دو جزیره مذکور اشاره مستقیم نکند، بدون شک چندی بعد اخبار مربوط به آن رسانه‌ای خواهد شد. در این بین بایدن و اسراییل به این جمع‌بندی رسیده‌اند که حالا بهترین زمان برای امتیازگیری از عربستان است؛ چراکه از یک سو پادشاه این کشور در بستر بیماری قرار دارد و از سوی دیگر ولیعهد سعودی به دنبال رسیدن به قدرت است.
قنادباشی افزود: از این جهت اسرائیل و آمریکا به دنبال این هستند تا با تحویل دادن جزایر تیران و صنافیر بتوانند عادی‌سازی روابط میان تل‌آویو و ریاض را عملیاتی کنند. اگر عادی‌سازی میان عربستان و اسرایل انجام شود بدون شک معادلات در منطقه از حیث سیاسی و نظامی تغییر خواهد کرد. این در حالی است که عربستان در مورد جزایر تیران و صنافیر دیدگاه ملی ندارد بلکه دیدگاه حکومتی دارد. به همین دلیل معتقدم که آنها در داخل هم به دنبال بهره‌برداری از این پرونده خواهند بود و این خواسته اسراییل هم به حساب می‌آید؛ چراکه آنها نمی‌خواهند نیروهای نظامی در این دو جزیره ساکن شوند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بر این اساس معتقدم که عادی‌سازی و روابط میان اسرائیل و عربستان بسیار پیچیده و مشکل خواهد بود. به عنوان مثال از قدیم‌الایام تا همین امروز در مسجد النبی و حتی در مکه، مفتی‌های وهابی علیه یهودیان سخنرانی می‌کنند. حال چگونه این جامعه سنتی و ضدیهود می‌خواهد عادی‌سازی با اسراییل را هضم کند؟ نکته نهایی این است که جزایر تیران و صنافیر یکبار از سوی مصر به عربستان تحویل داده شده و حالا باز هم این دو جزیره از حیث رسانه‌ای و سیاسی به سرخط اخبار تبدیل شده است. بر این اساس برجسته‌سازی این موضوع اصل ماجرا به حساب نمی‌آید، بلکه محور اصلی عادی‌سازی روابط اسراییل و عربستان است اما باز هم معتقدم که ریاض همچنان برای این واقعه سیاسی آمادگی ندارد.
