شاهد افول احزاب سنتی راست میانه و چپ میانه در پاریس هستیم/ امید مکرون به پیروزی مجدد با اختلاف بسیار کم/ رشد راست رادیکال مشهود است

دور دوم انتخابات فرانسه که قرار است فردا (۲۴ آوریل) برگزار شود، باعث شده تحلیل‌های زیادی را در مورد پیروزی مارین لوپن یا امانوئل ماکرون روانه خروجی رسانه‌های جهان به خصوص اتحادیه اروپا کند. بسیاری از نظرسنجی‌ها می‌گوویند ماکرون پیروز این رویداد سیاسی خواهد بود و برخی دیگر لوپن را پیروز میدان می‌دانند. برای روشن شدن ابهام‌ها و همچنین تاثیر خروجی دور اول بر انتخابات حال حاضر، به گفت‌وگو با سید نادر نوربخش، تحلیلگر مسائل اروپا پرداختیم که در ادامه از نظر می‌گذرد:

با توجه به اینکه در انتخابات جاری هم با تکرار سناریوی سال ۲۰۱۷ شاهد راهیابی مجدد ماکرون و لوپن به دور دوم بودیم، ویژگی خاص این انتخابات با دوره‌های پیشین چه چیزی بوده است؟

 شاید بتوان گفت افول احزاب سنتی فرانسه در حد بی‌سابقه‌ای ویژگی مهم این انتخابات محسوب می‌شود، افولی که البته در سال‌های قبل آغاز شده بود و باعث شد هیچ یک از دو حزب چپ میانه سوسیالیست‌ها و راست میانه جمهوری‌خواهان نتوانند در انتخابات ۲۰۱۷ هم وارد دور دوم بشوند. اما میزان آرای آنها تا این حد پایین نبود، این بار وضعیت به مراتب برای جریان اصلی چپ و راست سنتی فاجعه بار بود؛ به طوری که حزب جمهوریخواهان که زمانی چهره‌هایی مانند دوگل،  شیراک و سارکوزی در آن به جایگاه اجرایی می‌رسید تنها چهار و هشت دهم درصد را به خود اختصاص داد و به شکل تحقیرآمیزی مجبور شد هزینه کمپین انتخاباتی خود را به علت نرسیدن آرا به حد نصاب پنج درصدی خود، بدون کمک دولت پرداخت کند. این امر به شکل بدتر برای جناح چپ میانه هم رخ داد و حزب سوسیالیست که به طور تاریخی چهره‌هایی همچون میتران و اولاند از آن، زمانی رئیس‌جمهوری این کشور بودند تنها یک و هفت درصد آرا را به خود اختصاص داد.

در عین حال ادامه رشد راست رادیکال را می‌توان ویژگی مهم دیگر در این انتخابات دانست. این جریان در انتخابات دو چهره شاخص داشت که شامل لوپن و زمور بودند. مارین لوپن رهبر حزب اجتماعی ملی در دوران رهبری خود سعی کرده با فاصله گرفتن از گذشته حزب (به خصوص در زمینه حذف یهودستیزی) چهره حزب را تا حدی متعادل کند و در این امر هم تا حدودی موفق بوده است و از میراث پدر خود دور شده است. وی در همین راستا از اظهار نظرهای قبلی خود مبنی بر خروج کامل از اتحادیه اروپا هم عقب‌نشینی کرده و معتقد است فرانسه می بایستی همچنان با ادامه عضویت این نهاد را از درون اصلاح کند. با این حال این جریان با خصوصیاتی همچون بومی گرایی(ملی‌گرای آمیخته با بیگانه هراسی) مهاجرستیزی، پوپولیسم و اقتدارگرایی شناخته میشود. همچنین اظهارات تند زمور علیه مهاجران باعث شد لوپن در مقایسه با وی، چهره میانه‌روتری به نظر برسد. در عین حال رابطه گرم جناح راست افراطی با روسیه باعث انتقادهایی شد که به طور خاص به ضرر زمور تمام شد؛ چراکه لوپن توانست با یک تغییر تاکتیکی از مواضع قبلی خود تا حدودی عقب‌نشینی کند اما همچنان خواهان خروج فرانسه از ناتو است.

علل افول چپ‌ها در فرانسه چه بوده است؟

اگر منظور از چپ ، فقط چپ میانه (حزب سوسیالیست) باشد آنها پایگاه اجتماعی خود را از دست داده‌اند و بسیاری از کارگران که در دهه‌های پیشین از آن حمایت می‌کردند امروزه از لوپن حمایت می‌کنند و سوسیالیست‌ها جز در برخی طبقات شهری حامیان جدی ندارند. اما در کنار این جناح، چپ افراطی به رهبری ملانشون دچار افول نشده و همچنان بخشی از جوانان به ویژه ساکنان شهرهای بزرگ و پایتخت را به عنوان حامی در پشت خود دارد. همین امر باعث شد در این انتخابات با کسب نتیجه ۲۲ درصدی و با فاصله کمی جایگاه سوم را به خود اختصاص دهد.

حال برخی از حامیان آنها نسبت به عدم علاقه خود بر انتخاب میان ماکرون و لوپن در دور دوم تظاهرات‌هایی را هم برپا کردند. در واقع تصور می‌شود در دور دوم انتخابات بخش قابل توجهی از رای دهندگان ملانشون از هیچ یک از دو کاندید حمایتی نکنند و این می‌تواند بزرگ‌ترین نگرانی برای ماکرون باشد. برخی معتقدند اگر احزاب کوچک دیگر از جناح چپ به نفع ملانشون کناره‌گیری می‌کردند، وی این شانس را داشت تا با افزایش چند درصدی آرا به جای لوپن به دور دوم راه پیدا کند.

به نظر شما نتایج روز یکشنبه به چه شکل خواهد بود؟

 اگر نظرسنجی‌ها را ملاک قرار دهیم که در دور اول نیز پیش‌بینی نسبتاً دقیقی را داشتند، ماکرون مجددا با فاصله نسبتا کمتری از انتخابات قبلی به پیروزی خواهد رسید. نسبتی که حدود ۵۵ درصد در مقابل ۴۵ درصد برآورد می‌شود و به این شکل نخستین رئیس جمهوری خواهد بود که بعد از دو دهه دوبار متوالی به این جایگاه می‌رسد. اما همزمان لوپن هم با بالابردن قابل توجه رکورد پیشین خود می‌تواند به عنوان وزنه‌ای قوی در عرصه سیاسی این کشور تاثیرگذار باشد. در کل عمر بیش از چهار دهه‌ای حزب اجتماع ملی، هرگز میزان حمایت از این حزب تا این حد بالا نبوده است. در نهایت هر کاندید برای پیروزی نهایی در مرحله دوم به رأی بازماندگان و بویژه حامیان ملانشون نیاز خواهد داشت.