جهان در سال ۱۴۰۰/ پرونده هفتم: فلسطین و اسرائیل
روی کارآمدن با بنت با حداقل مشروعیت/ تلاش تلآویو برای تشکیل ناتوی عربی علیه ایران/ بلاتکلیفی در آشتی ملی/ فرار اسرای فلسطین از زندان جلبوع
کارشناس مسائل اسرائیل و فلسطین گفت: کنارهگیری نخستوزیر سابق رژیم صهیونیستی اگرچه میتواند ریشه در جنگ ۱۲ روزه غزه داشته باشد ولی اوضاع و احوال سیاسی به خصوص پس از وفاق ایجاد شده در فلسطین عرصه را بر جانشین وی هم تنگ کرد.
«سید محمدجعفر رضوی» کارشناس مسائل اسرائیل و فلسطین در تشریح مهمترین وقایع رخ داده در سرزمینهای اشغالی در سال ۱۴۰۰ در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: طی ۱۲ ماه اخیر چندین اتفاق در داخل رژیم صهیونیستی رخ داد که نخستین آن بحث کنار رفتن بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر سابق رژیم صهیونیستی از قدرت در اواخر خرداد ماه گذشته بود که این اتفاق پس از ۱۳ سال رخ داد. با کنار رفتن او و روی کار آمدن نفتالی بنت، برای اولین بار در سرزمینهای اشغالی از سال ۱۹۴۸ میلادی کابینهای روی کار آمد که هشت حزب را درون خود جای داده و قرار بر این شد که نخستوزیری به صورت دورهای انجام شود که این موضوع را باید یک واقعه مهم دانست. آنچه در این میان باید مورد توجه قرار بگیرد این است که نفتالی بنت از مقبولیت خوبی در سرزمینهای اشغالی برخوردار نیست و عملاً ما یک دولت و دموکراسی ضعیف را مشاهده میکنیم که میتواند در نهایت خروجی منفی به بار بیاورد.
وی ادامه داد: در امتداد این تغییرات سیاسی باید توجه داشت که رئیس رژیم صهیونیستی پس از هفت سال کنار رفت و اسحاق هرتزوگ که در گذشته رئیس آژانس یهود بود و در زمان نتانیاهو به عنوان رهبر اپوزیسیون شناخته میشد، به عنوان رئیس جدید رژیم صهیونیستی انتخاب شد که این هم یک اتفاق مهم بود. نکته دیگر که باید قبل از خانهتکانی سیاسی در تلآویو مورد اشاره قرار میگرفت، جنگ ۱۲ روزه غزه بود. واقعیت این است که درگیری در غزه که اسرائیل آن را کلید زد، به حدی اوضاع را علیه مقامات رژیم صهیونیستی رقم زد که بسیاری معتقدند نتانیاهو از همین ناحیه ضربه نهایی را دریافت کرد. درست است که توافقاتی میان طرفین برای بازسازی غزه منعقد شد اما خروجی آن چیزی جز عدم پایبندی به این موضوع نبود و در حقیقت اتفاق خاصی رخ نداد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در نمای دیگر باید توجه داشت که تعویض قدرت در کاخ سفید و روی کار آمدن جو بایدن باعث شده تا اختلافاتی میان تلآویو و واشنگتن به وقوع بپیوندد و به همین دلیل باید گفت که این روند در زمان اوباما هم مشهود بود اما حالا اختلاف میان دو طرف افزایش پیدا کرده است. در همین راستا تهدید ایران از سوی رژیم صهیونیستی به نوعی یکی از محورهای سال اخیر به حساب میآید. بهرغم اینکه تهدیدات اسرائیل علیه ایران مخالفان و موافقات زیادی را در جامعه ملل به دنبال داشته است، اما معتقدم در سال جدید هم این وضعیت ادامه خواهد داشت. اسرائیل توسعه روابط خود با کشورهای عضو توافق ابراهیم و به خصوص امارات و مراکش را در دستور کار قرار داد و این در حالی است که حالا بسیاری معتقدند کابینه جدید رژیم صهیونیستی به دنبال یکدست کردن محیط جغرافیایی خود است. این در حالیست که حالا تلآویو به دنبال آن است که بتواند در وضعیت کنونی یک ائتلاف نظامی میان خود و اعراب حاشیه خلیج فارس با عنوان ناتوی عربی به وجود بیاورد که هدفش مبارزه با نفوذ ایران خواهد بود.
فلسطین
وی با اشاره به تحولات رخ داده در فلسطین طی سال گذشته گفت: در مورد فلسطین واقعیت این است که صدور احکام قضایی از سوی رژیم صهیونیستی باعث شد تا آنها به محله شیخ جراح حمله کنند و خواهان تخلیه این محل بودند. این پرونده به حدی حیثیتی شد که در نهایت عملیات شمشیر قدس کلید خورد که باعث شد یک بازدارندگی سراسری برای مقاومت فلسطین به وجود بیاید. به نظرم مهمترین دستاورد در فلسطین را باید همین عملیات دانست؛ چراکه حمایت مقاومت فلسطین از ساکنان محله شیخ جراح نشان داد که تمرکز این جریان صرفاً بر روی غزه نیست و به مناطق دیگر هم تسری پیدا کرده است. از سوی دیگر شاهد بودیم که سازشکارانی مانند محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین با روی کار آمدن جو بایدن آشتی ملی را به تعویق انداختند اما انتظاراتی که از بایدن داشتند به نفع آنها رقم نخورد.
رضوی اضافه کرد: حمایت فلسطینیهای از مقاومت در عملیات شمشیر قدس به نوعی نشان داد که یک همبستگی میان آنها وجود دارد که البته هزینههای زیادی را به تلآویو تحمیل کرد. موضوع مهم دیگر، بحث فرار اسرای فلسطینی از امنیتیترین زندان رژیم صهیونیستی بود که برای چند هفته به تیتر یک رسانهها تبدیل شد. واقعیت این است که این پرونده ضربه سنگینی به حیثیت امنیتی و نظامی اسرائیل وارد کرد و از سوی دیگر موجب شد که فشار بر اسراء تا حدودی کم شود اما به نظرم بحث آشتی ملی مهمترین موضوع در این میان به حساب میآید. آنچه در این میان باید مورد نظر قرار بگیرد این است که ایالات متحده از گذشته تاکنون به دنبال آن بوده تا بتواند اوضاع در فلسطین را به نفع خود رقم بزند و در این میان عدهای معتقد بودند مساله درگیری ماین طرفین با آمدن بایدن حل و فصل میشود که اینگونه نشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگرچه تبادل اسرا میان اسرائیل و فلسطینیها هم میتواند به یکی از محورهای مهم باشد ولی مساله اینجاست که اگر تلآویو بخواهد علیه ایران دست به انجام اقدامات تحریکآمیز بزند، بدون تردید ما شاهد شروع و تشدید درگیریها خواهیم بود. اسرائیل از گذشته تاکنون به دنبال آن است تا بتواند توافق ایران و آمریکا را به هر ترتیب که شده مورد ضربه قرار دهد و اوضاع را به نحوی دیگر و با توجه به منافع خود دستخوش تغییر کند. این در حالیست که آنها امیدوارند که بتوانند با سایر کشورهای دیگر هم توافق ابراهیم را به امضا برسانند؛ کما اینکه اخیراً شاهد سفر رئیس رژیم صهیونیستی به ترکیه بودیم که میتواند در زمره توافق ابراهیم تفسیر شود.