مجلسی در گفتوگو با ایلنا:
اوکراین به ناتو بپیوندد؛ روسها به بمباتم متوسل میشوند/ دعوای مسکو با آمریکا و اروپا بعد از مدتی فروکش میکند/ روسیه به دنبال «فنلاندیزه کردن» کییف
کارشناس مسائل آمریکا گفت: روسیه بزرگترین کشور روی کره زمین است و عظیمترین منابع روزمینی و زیرزمینی دنیا را دارد و به همین دلیل فکر نمیکنم اینبار هم غرب بتواند کار خاصی علیه مسکو انجام دهد.
«فریدون مجلسی» کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به تاثیر اقدام آمریکا و اروپا علیه روسیه و آینده روابط طرفین با یکدیگر در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: تنش اروپا و آمریکا با روسیه بر سر اوکراین پروندهای است که دارای سابقه قدیمی و تاریخی است و از سوی دیگر نمیتوان به این پرونده نگاه صفر یا صدی داشت. واقعیت این است که روسها اساساً در دنیا بدنام به حساب میآیند؛ چراکه در مقاطع گوناگون از این کشور به عنوان یک متجاوز نام برده شده و حالا هم همین مسأله مجدداً اتفاق افتاده است. این برچسبی که به روسیه زدند عملاً باعث میشود تا این کشور از بسیاری پارامترها محروم و نهایتاً در صحنه بینالمللی محکوم شود. در مورد اوکراین اگر به مسائل تاریخی، اجتماعی و حتی اقلیمی این کشور توجه کنیم میبینیم که پس از فروپاشی شوروی، کشورهایی که در آن موقع از روسیه فعلی جدا شدند راغب بودند تا بتوانند به سمت اردوگاه غرب تمایل پیدا کنند اما روسها در این بین صراحتاً اعلام کردند که این کشورها حق هیچگونه عضویت رسمی یا موقت در ناتو را ندارند.
وی ادامه داد: به عبارتی دیگر روسیه تمام کشورهایی که از خاک خود در زمان شوروی جدا شد را از عضویت در ناتو منع کرد و ناتو را یک تهدید ملی برای خود میداند. از سوی دیگر برخی معتقدند با فروپاشی شوروی، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ماموریت و ماهیت اصلی خود را از دست داده است و ناتو صرفاً به یک نهاد برای تامین امنیت اروپا و آمریکا تبدیل شده است. در این میان اگر اوکراینیها سعی کنند به سمت غرب متمایل شوند، روسیه همانند وضعیت فعلی بهانهای برای تسویه حساب با آن کشور به دست میآورد و به هر ترتیب حساب آن دولت را از غرب و آمریکا جدا میکند. مسأله اوکراین در شرایط فعلی و به طور کلی چندان ساده نیست که صرفاً با چند تحلیل سیاسی بتوانیم آن را کالبدشکافی کنیم، بلکه سابقههای تاریخی میان این دو کشور به شدت زیاد است؛ به عنوان مثال کشور روسیه فعلی در کییف که حالا پایتخت اوکراین است، تشکیل و سپس به مسکو منتقل شد.
این دیپلمات پیشین کشورمان تصریح کرد: از آنموقع تاکنون اتفاقات عجیب و غریب زیادی در اوکراین و اطراف روسیه رخ داده که انقلاب نارنجی یکی از همین رخدادهای مهم به حساب میآید. در آن موقع آمریکاییها به دنبال دستکاری ساختار سیاسی اوکراین به نفع خود بودند ولی روسها این موضوع را نپذیرفتند و اوضاع به اینجا کشیده شد. زمانی که اوکراین بخواهد به ناتو پناه ببرد، بدون تردید روسها واکنش عجیب و غریب از خود نشان میدهد. در این میان فریاد غرب علیه روسیه فعلاً به اعلام استقلال دو استان شرقی اوکراین یعنی لوهانسک و دونسک مربوط است. این دقیقاً همان کاری است که روسها در سال ۲۰۰۸ در قبال آبخازیا و اوستیای جنوبی انجام دادند و نمونه دیگر آن را باید الحاق شبه جزیره کریمه که در زمان خروشچف به اوکراین و در قالب یک حکومت خودمختار داده شده بود، بدانیم. اینکه میبینیم تحریمهای زیادی از سوی اتحادیه اروپا و آمریکا علیه روسیه زده شده است بیشک یک موضوع مهم به حساب میآید اما در گذشته هم شاهد این تحریمها بودهایم و مسأله جدیدی به حساب نمیآید.
مجلسی افزود: توجه کنید که روسیه بزرگترین کشور روی کره زمین است و این کشور بیشترین و عظیمترین منابع جهان را در خود جای داده و این در حالی است که بر اساس آمارهای موجود، اروپا در حال پیر شدن بوده و نیاز مبرم به منابع دارد. بحث صادرات گاز از روسیه به اروپا دقیقاً همین مسأله است و به همین دلیل تحریمهایی که علیه این کشور زده خواهد شد هم میتواند به نوعی دیگر از سوی کرملین نادیده گرفته شود. آنچه که در این میان به عنوان متغیر قوی و یک عامل خطرناک به حساب میآید، این است که اگر قرار باشد اوکراین به ناتو بپیوندد، روسها با استفاده از بمب اتم هم نمیگذارند چنین سناریویی عملی شود. به نظرم این دوران هم بین غرب و شرق میگذرد اما احتمال دارد که روسیه به دنبال «فنلاندیزه کردن» اوکراین باشند و به این راحتی دست از این کشور نخواهند کشید.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بر این اساس اقدامات آمریکا و اروپا علیه روسیه در وضعیت فعلی منطقه، اگر چه که میتواند تبعات سهمگین اقتصادی و سیاسی و حتی تحمیل هزینههای امنیتی و نظامی را به دنبال داشته باشد اما به نظرم غرب طی حدود هشت سال گذشته و پس از بحران اوکراین در سال ۲۰۱۴ هر آنچه در چنته داشته را علیه روسها به کار گرفته است. جالب اینجاست که روز سهشنبه مقامات اروپایی اعلام کردهاند تحریمهای آنها شامل ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه نمیشود. این مسائل به خوبی به ما گوشزد میکند که دو اردوگاه غرب و شرق بعد از آنکه این نزاع به صورت مشخص خط سیر خود را طی کرد، باز هم به همکاری با یکدیگر روی میآورند و اوضاع را به گونهای دیگر مهندسی خواهند کرد؛ اما در این میان خط و نشانهای زیادی کشیده خواهد شد.
گفتوگو: فرشاد گلزاری