استاد دانشگاه برکلی در گفت‌وگو با ایلنا:
بحران کرونا به کاهش نفرت از ماکرون کمک کرد/ دو دستگی میان راستگرایان افراطی وضعیت آنها را پیچیده کرده است/ سبزها هیج شانسی برای راهیابی به دور دوم ندارند
استاد علوم سیاسی دانشگاه برکلی گفت: راستگرایان افراطی، از پشتوانه عظیمی از رأی‌دهندگان بالقوه برخوردار هستند و در صورتی که بر سر کاندیدای واحدی به توافق می‌رسیدند، قطعا به دور دوم راه می‌یافتند ولی در دور دوم از ماکرون شکست می‌خوردند.
جوناح لوی، استاد علوم‌سیاسی دانشگاه برکلی در خصوص انتخابات ریاست‌جمهوری پیش روی فرانسه و وضعیت امانوئل ماکرون و حزب وی با توجه به کارنامه کاری پنج ساله‌شان در این انتخابات، وی را محتمل‌ترین گزینه برای پیروزی در انتخابات آتی دانست.
لوی در پاسخ به اینکه آیا ماکرون در عمل به وعده‌های انتخاباتی سال ۲۰۱۷ عملکرد قابل قبولی داشته است، گفت که وی بدون شک کاندیدای برگزیده در انتخابات پیش‌رو خواهد بود. همه‌گیری کرونا، فروکش کرده است و اقتصاد فرانسه در وضعیت بسیار خوبی قرار دارد (هفت درصد رشد در سال ۲۰۲۱). ولی انتخاب مجدد وی هنوز قطعی نیست. سه اتفاق می‌تواند نتایج انتخابات را به ضرر مکرون تغییر دهد. اولین اتفاق، ظهور سویه جدیدی از کرونا است؛ علی‌الخصوص سویه‌ای که وضعیت اقتصادی را آشفته کند یا مستلزم اعمال سیاست‌های سخت‌گیرانه در حوزه بهداشت عمومی باشد. گرچه ماکرون در وقوع چنین رویدادی مقصر نیست ولی این پیش‌آمد می‌تواند به محبوبیت وی صدمه بزند.
چالش دوم در رابطه با انتخاب مجدد ماکرون، قوانین حاکم بر نظام انتخاباتی فرانسه است. این قوانین با این پیش‌فرض تدوین شده‌اند که هیچ‌یک از نامزدها در دور اول انتخابات ۵۰ درصد از کل آرا را کسب نخواهند کرد. درنتیجه، دور اول انتخابات در ۱۰ آوریل برگزار خواهد شد و رقابت نهایی میان دو کاندیدایی که بیشترین میزان آرا را در دور اول به دست آورده باشند، دو هفته بعد صورت می‌گیرد. ماکرون با تخصیص ۲۰-۲۵ درصد از آرا به خود در اکثر نظرسنجی‌ها، از موقعیت بسیار خوبی برای پیروزی در دور دوم برخوردار است. گرچه، کاهش کوچکی در میزان آرای ماکرون این خطر را در پی دارد که دو کاندیدای دیگر از وی جلو بزنند و او را از دور دوم انتخابات حذف کنند. کاندیداهای پیشتاز دیگری که ۱۵-۲۰ درصد از نتایج نظرسنجی‌ها را به خود اختصاص داده‌‌اند: «مارین لو پن» از جریان راست افراطی، «اریک زمور» کاندیدایِ اقتدارگرایِ بیگانه‌هراس و «والری پکرس» کاندیدای حزب محافظه‌کار فرانسه موسوم به «جمهوری‌خواهان» هستند. هیچ‌یک از کاندیداهای جریان‌های سیاسی چپ‌گرا شانس رسیدن به دور دوم این انتخابات را ندارند (مگراینکه، معجزه‌ای روی دهد و تمامی کاندیداهای چپ‌گرا بر سر یک کاندیدای واحد به توافق برسند. اتفاقی که نشانه‌های ضعیفی برای تحقق آن وجود دارد). ماکرون به احتمال بسیار زیاد به دور دوم راه پیدا می‌کند، ولی چنین اتفاقی را نمی‌توان به طور قطعی تضمین کرد.
در صورتی که ماکرون به دور دوم انتخابات راه پیدا کند، وی با چالش سومی مواجه می‌شود. اگر وی با لوپن یا زمور در دور دوم به مبارزه بپردازد، در موضع بسیار قوی‌تری قرار خواهد داشت. چرا که لوپن و زمور دیدگاه‌هایی بسیار افراطی دارند و تصور آن بسیار دشوار است که ۵۱ درصد از آرا را در دور دوم به دست بیاورند. با این وجود، بخش زیادی از آرای دریافتی ماکرون در سال ۲۰۱۷ که منجر به پیروزی آسان وی در برابر لوپن (با اختلاف دو به یک) شد، از سوی چپ‌گرایان بود. اکنون، پس از پنج سال حکمرانی که به مراتب محافظه‌کارانه‌تر از آنچه که همگان انتظار داشتند بود، بسیاری از چپ‌گرایان تحت هیچ شرایطی به ماکرون رأی نخواهند داد. خطر حقیقی برای ماکرون، حضور پکرس، به عنوان کاندیدای جریان راست اصلی، در دور دوم انتخابات است. در چنین شرایطی، اکثر رأی‌دهندگان به حزب جمهوری‌خواه، از پکرس حمایت خواهند کرد و در همان حال، رأی‌دهندگان راست‌گرای افراطی از یک‌سو به دلیل اینکه وی محافظه‌کارترین کاندیدای حاضر در انتخابات است و از سوی دیگر به دلیل تنفرشان از ماکرون به وی رأی خواهند داد. اکثر رأی‌دهندگان چپ‌گرا نیز موضعی بی‌طرف اتخاذ خواهند کرد. در چنین شرایطی انتخاب مجدد ماکرون می‌تواند با چالش‌هایی مواجه شود ولی همچنان امکان پیروزی وی وجود داد. در وضعیت کنونی، ارزیابی من این است که ماکرون پیروز انتخابات خواهد بود.
این استاد دانشگاه، تاثیر پاندمی کرونا بر انتخابات ماه آوریل را اینگونه ارزیابی کرد که کرونا به ماکرون این فرصت را داد تا ریاست‌جمهوری خود را مجدداً آغاز کند. مجموعه‌ای از سیاست‌های حمایت از تجار و ثروتمندان، حکمرانی از بالا به پایین، با آمیخته‌ای از غرور و اظهارات تحقیرآمیز درباره اقشار ضعیف و کم‌درآمد، ماکرون را در آغاز ریاست‌جمهوری‌اش در سطح پایینی از محبوبیت قرار داده بود. اعتراضات جلیقه زردها در زمستان ۲۰۱۹-۲۰۱۸ نشان دهنده عمق تنفر بسیاری از رأی‌دهندگان فرانسوی نسبت به ماکرون بود و وی را از نظر سیاسی به‌شدت تضعیف کرد. این دسته از رأی‌دهندگان همچنان از ماکرون متنفر هستند، اما او توانسته است تا با واکنشی نسبتا قابل قبول در خصوص بحران کرونا، محبوبیت خود را ترمیم کند. گرچه این اقدام‌های دولت وی خالی از اشکال نبودند؛ به‌‌عنوان مثال مدت زیادی طول کشید تا در نهایت دولت مردم را تشویق به استفاده از ماسک کند.
علاوه بر این، در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی ماکرون از سیاست‌های نامحبوب حمایت از ثروتمندان فاصله گرفت و به رهبری تبدیل شد که هرآنچه در اختیار داشت را، همان‌طور که به‌دفعات بیان کرد، هزینه کرد تا از کسب‌وکارها، مشاغل و درآمدهای فرانسوی‌ها در برابر تأثیرات پادمی کرونا حفاظت کند. برنامه ماکرون برای مقابله با کرونا، محبوبیت بسیار زیادی برایش به ارمغان آورد و سنت بسیج کردن امکانات دولت فرانسه برای رفاه مردم این کشور را دوباره احیا کرد.
وی در رابطه با تاثیر جنبش جلیقه زردها بر انتخابات آتی فرانسه بیان داشت: همان‌طور که در بالا بدان اشاره شد، جنبش جلیقه زردها تقریباً ریاست‌جمهوری ماکرون را نابود کرد. فرانسوی‌های بسیاری، احساس می‌کردند که توسط ماکرون تحقیر شده‌اند و در مقابل به شدت از وی متنفر بودند. این دسته از رأی‌دهندگان به احتمال زیاد از کاندیداهای پوپولیست مانند «ژان لوک ملانشن» در طیف چپ‌افراطی و به ویژه مارین لوپن به عنوان کسی که در اردوگاه راستگرایان به عنوان مدافع حاشیه‌نشینان فراموش‌شده شناخته می‌شود، حمایت خواهند کرد. اریک زمور، دیگر کاندیدای راست‌گرا با گرایش‌های عوام‌گرایانه است ولی تفاوت اصلی وی با لوپن در پایگاه اجتماعی رأی‌دهندگان‌شان است. طرفداران زمور در مقایسه با لوپن از اقشار و لایه‌های ثروتمندتر جامعه فرانسه هستند.
لوی، وضعیت اردوگاه راستگرایان افراطی را اینگونه ارزیابی کرد که راستگرایان افراطی، از پشتوانه عظیمی از رأی‌دهندگان بالقوه برخوردار هستند و در صورتی که بر سر کاندیدای واحدی به توافق می‌رسیدند، قطعا به دور دوم راه می‌یافتند ولی در دور دوم از ماکرون شکست می‌خوردند. این نکته که راست‌افراطی دچار دودستگی است (گروهی از راستگرایان افراطی از لوپن طرفداری می‌کنند و گروهی دیگر از زمور) این فرصت را برای پکرس به وجود آورده است تا به عنوان کسی که می‌تواند ماکرون را به چالش بکشد، به دور دوم انتخابات راه پیدا کند. البته پکرس درصدی از رأی خود را در برابر ماکرون و زمور از دست داده است و از لوپن نیز عقب افتاده است؛ در نتیجه، شانس راهیابی وی به دور دوم انتخابات پایین است. در شرایط کنونی، کاندیداهای اصلی راستگرایان به ترتیب: لوپن، پکرس و زمور هستند و باتوجه به اینکه این سه نفر به شدت به یکدیگر نزدیک هستند، امکان اینکه هریک از آنها به دور دوم راه‌پیدا کند، وجود دارد.
وی در پاسخ به این پرسش که از میان لوپن و ژمور کدام‌یک از اقبال مردمی بیشتری برخوردار هستند، گفت: نتایج نظرسنجی‌ها نشان‌دهنده این است که لوپن از محبوبیت بیشتری نسبت به زمور برخوردار است. علت اصلی این برتری به این نکته مربوط می‌شود که لوپن توانسته است طرفداران بسیاری در میان توده‌های رهاشده محرومان و حاشیه‌نشینان فرانسه پیدا کند، در صورتی که طرفدارن زمور از میان اقشار و لایه‌های برخوردار و نسبتاً برخوردار جامعه فرانسه هستند و نسبت به طرفداران لوپن تعداد به‌مراتب کمتری دارند. زمور همچنین، فاقد شبکه حزبی قوی و ارتباطات منطقه‌ای لوپن است. البته به این نکته نیز باید اشاره کرد که لوپن چندین بار در انتخابات شرکت کرده و شکست خورده است، در حالی که زمور کاندیدای جدیدی است و این موضوع ممکن است برای برخی از رأی‌دهندگان جذابیت داشته باشد. زمور همچنین سخنران زبردستی است و این توانایی را دارد تا رأی‌دهندگان تندروی راست‌گرا را به‌مراتب بیشتر از لوپن تهییج کند. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، لوپن در نظرسنجی‌ها از زمور جلوتر است، ولی باتوجه به نزدیک بدون نتایج‌شان در نظرسنجی‌ها هر پیش‌آمدی امکان‌پذیر است.
وی در پاسخ به آخرین پرسش خبرنگار ایلنا مبنی بر اینکه با توجه به افزایش موج حمایت از سبزها در اروپا، وضعیت «یانیک جادوت» در انتخابات فرانسه چگونه است، بیان داشت: جادوت هیچ شانسی برای راهیابی به دور دوم انتخابات ندارد. حمایت رأی‌دهندگان از وی در شرایط کنونی در حدود هشت تا ۱۰ درصد است، ارقامی که بسیار پایین‌تر از ماکرون و کاندیداهای راست‌گرا هستند. هنگامی که جنبش بوم‌شناسی جادوت با همکاری سوسیالیست‌ها و سایر جنبش‌های چپ‌گرا پیروزی‌هایی در انتخابات شهرداری‌‌‌‌های فرانسه به دست آورد، اینگونه به نظر رسید که امکان دستیابی به ریاست‌جمهوری از طریق احیای اتحاد سرخ و سبز (چپ‌گرایان و سبزها) وجود خواهد داشت؛ ولی چپ‌گرایان در انتخاب کاندیدای‌شان برای انتخابات ریاست‌جمهوری دچار چنددستگی شدند. اتفاقی که تضمین‌کننده این نکته خواهد بود که هیچ کاندیدای سرخ یا سبزی به دور دوم انتخابات راه پیدا نخواهد کرد.
