کوروش احمدی در گفت‌وگو با ایلنا:
حمله به امارات موجب افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه می‌شود/ بعید است اقدام‌های واشنگتن در ابوظبی ارزش افزوده‌ای علیه ایران داشته باشند
کارشناس ارشد مسائل آمریکا گفت: کشورهای عربی از حملات تنبیهی انصارالله که واکنش به تجاوزات آنها به یمن است، به عنوان بهانه و پوششی برای توسعه روابط امنیتی با آمریکا و اسرائیل استفاده می‌کنند.
حملات تنبیهی انصارالله یمن به امارات و عربستان باعث شده تا ایالات متحده راهبرد نظامی خود در حاشیه خلیج‌فارس را تا حدودی تغییر بدهد. به گونه‌ای که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا به وزارت دفاع دستور اعزام جنگنده و ناو هواپیمابر برای حمایت از امارات در برابر این حملات را داده است. در این میان اسرائیل هم به دنبال نزدیک کردن خود به ابوظبی از حیث نظامی و امنیتی است و حالا پرسش مهم این است که چرا واشنگتن به این سرعت جنگنده‌های نسل پنجم را برای کمک به امارات در این کشور مستقر می‌کند؟ برای پاسخ به این پرسش و واکاوی ابعاد گوناگون این پرونده به گفت‌وگو با کوروش احمدی، کارشناس ارشد مسائل آمریکا پرداختیم که به شرح زیر ار نظر می‌گذرد:
اخیراً پنتاگون اعلام کرده که جنگنده‌های نسل پنجم را برای کمک به امارات در این کشور مستقر می‌کند که دلیل آن را حملات انصارالله یمن به این کشور اعلام کرده‌اند. آیا این اقدام ایالات متحده صرفاً به دلیل حملات اخیر به امارات بوده است یا ایالات متحده به دنبال جای‌گیری جدید نظامی در منطقه است؟
خواندن نیت آمریکا در این مورد نه ممکن است نه ضروری، اما می‌توان احتمال داد که با توجه به زمینه‌ها و سوابق و نیز امکانات آمریکا در امارات، این افزایش ظرفیت عمدتاً واکنشی است به نمایش توانایی‌های موشکی و پهادی انصارالله یمن. با توجه به اتفاقاتی که در افغانستان و قبل از آن در جریان حمله به تأسیسات آرامکو در عربستان در ۲۰۱۹ افتاد و لطمه‌ای که از این نواحی به اعتبار آمریکا در دفاع از متحدانش خورد، ممکن است این‌بار آمریکا خواسته باشد که به این وسیله، اراده خود مبنی بر دفاع از یکی از متحدان خود را نشان دهد. در چنین شرایطی و نیز با توجه به سابقه طولانی همکاری دفاعی آمریکا و امارات این اقدام غیرعادی نیست. این دو کشور یک موافقتنامه دفاعی با هم دارند که در سال ۱۹۹۴ امضا شده است. امارات بدون استثنا در همه عملیات نظامی آمریکا در منطقه از آزادسازی کویت در سال ۱۹۹۱ تا حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ و عملیات در افغانستان و لیبی و علیه داعش مشارکت داشته است.
آمریکا از سه پایگاه نظامی در امارات، از جمله پایگاه هوایی الظفره در ابوظبی استفاده می‌کند و از ۲۰۱۹ اقدام به استقرار انواع جنگنده‌ها از جمله اف ۳۵ و نیز سیستم ضد موشکی پاتریوت در این پایگاه کرده است. در چنین چارچوبی و در شرایطی که آمریکا به اشکال مختلف در جنگ یمن حامی کشورهای متجاوز مانند امارات و عربستان بوده، اعلام حمایت بیشتر از امارات بعد از حملات موشکی و پهپادی انصارالله به امارات، غیرمنتظره نیست. در این رابطه پنتاگون ضمن ابراز همراهی با شریک راهبردی دیرینه خود یعنی امارات اعلام کرده ناو یو.اس.اس کول که امکانات ضدموشکی دارد و نیز هواپیماهای نسل پنجم بیشتری (یعنی اف ۲۲ و اف ۳۵) به امارات ارسال خواهد کرد.
به علاوه، باید در نظر داشت که با توجه به استقرار دو هزار نظامی و غیرنظامی آمریکایی در پایگاه ظفره، اقدام‌های آمریکا در واقع به نوعی دفاع از پرسنل خود نیز به شمار می‌آید. البته این احتمال را هم نباید نادیده گرفت که ادامه حملات انصارالله به امارات موجب تغییراتی اساسی در سیاست منطقه‌ای آمریکا شود؛ به این شکل که سیاست کاهش تدریجی حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس منتفی شود و این کشور برعکس، سیاستی جدید در جهت افزایش حضور نظامی و تقویت همکاری‌های راهبردی با شیوخ منطقه در پیش گیرد.
بایدن به وزیر دفاع خود اعلام کرده که باید نهایت تلاشش در حمایت نظامی و امنیتی از عربستان و امارات را به کار بگیرد. آیا این لحن و دستور وی را می‌توان برجسته‌سازی تهدید در حاشیه خلیج‌فارس دانست؟
طی یکی دو هفته گذشته سه بار امارات هدف حملات موشکی قرار گرفته که تهدید قابل توجهی برای کشوری است که خود را به عنوان مهمترین مرکز تجاری و توریستی در منطقه تبلیغ کرده است. طبعاً مقام‌های امارات دست به هر تلاشی برای جلوگیری از لطمه خوردن به ثبات و آرامش کشور خود خواهند زد. هفته قبل نیز سفیر امارات در سازمان ملل اعلام کرده بود که برای تقویت دفاع هوایی امارات، مذاکراتی با مقام‌های آمریکایی در جریان است. همزمان می‌توان احتمال داد که با توجه به برخی ملاحظات دیگر، آمریکا نیز بی‌میل نیست که حضور نظامی خود در امارات را به ویژه در زمینه فن‌آوری‌های نظامی تقویت کند.
حضور آمریکا در برخی از مانورها به همراه اسرائیل در منطقه نیز در این رابطه قابل توجه است. قبل از حملات موشکی اخیر توسط انصاراللع، منابع رسانه‌ای اسرائیل مدعی شده بودند که مذاکراتی بین اسرائیل و امارات برای فروش سیستم ضد موشکی گنبد آهنین به امارات در جریان است. مطابق اخبار تایید نشده، این سیستم هم هشدار دهنده است و هم رهگیر و به این ترتیب می‌تواند بخشی از یک سیستم منطقه‌ای باشد و برای دفاع در برابر موشک‌هایی که به سوی سرزمین‌های اشغالی نیز شلیک می‌شوند، کاربرد داشته باشند.
استقرار جنگنده‌های آمریکا تا چه حد به عنوان اعلام پیام تهدید به ایران تلقی می‌شود؟
بعید می‌دانم تدابیر جدیدی که اعلام شده، ربط یا تاثیر چندانی در ارتباط با تهدیدات همیشگی علیه ایران داشته باشد. آمریکا پایگاه‌های متعددی در منطقه خلیج‌فارس دارد، از جمله پایگاه العدید در قطر با ۱۱ هزار پرسنل آمریکایی و طیفی از انواع ابزارهای جنگی. طی دو سه سال اخیر از جمله در دوره ریاست‌جمهوری بایدن، آمریکا چندین بار اقدام به انجام مانورهایی با حضور هواپیماهای ب- ۵۲ آمریکا کرده و همانطور که اشاره کردم همراه با اسرائیل در رزمایش‌هایی شرکت کرده که هدف آنها ظاهراً تمرین حمله به اهدافی در ایران بوده است.
به این ترتیب، بعید است اقدام‌هایی که به بهانه حملات انصارالله به امارات انجام می‌شود، ارزش افزوده‌ای از نظر صف‌آرایی در برابر ایران داشته باشند. البته در یک چیز شک نیست و آن اینکه کشورهای عربی از حملات انصارالله که واکنش به تجاوزات آنها است، به عنوان بهانه و پوششی برای توسعه روابط امنیتی با آمریکا و اسرائیل استفاده می‌کنند. مثلا در اخبار دیده شد که (چهارشنبه گذشته) وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در جریان سفری به بحرین، تعدادی موافقتنامه دفاعی با منامه امضا کرده است.
بایدن پس از دیدار با امیر قطر، دوحه را متحد اصلی خارج از ناتو معرفی کرد. آیا این اقدام نشان‌دهنده راهبرد جدید نظامی - امنیتی آمریکا در منطقه و خلیج فارس است؟
این عنوان بیش از اینکه نشان‌دهنده راهبرد جدیدی باشد، نشان دهنده تحکیم همان راهبرد قبلی و تداوم آن است. «متحد اصلی آمریکا در خارج از ناتو» عنوانی است که آمریکا به برخی از کشورها که همکاری بسیار نزدیکی با آنها در حوزه نظامی و امنیتی دارد می‌دهد، بدون اینکه مانند اعضای ناتو متعهد به دفاع از آنها باشد. این عنوان، پاره‌ای امتیازات نظامی و تجاری برای این کشورها در پی دارد. قطر بعد از کویت و بحرین سومین کشور در حوزه خلیج فارس و هجدهمین کشور در جهان است که این عنوان را دریافت می‌کند. این عنوان بیشتر منعکس‌کننده روابط بسیار نزدیک آمریکا با قطر تاکنون است و امتیازی است که به خاطر این سطح از روابط به قطر داده شده است. ظاهراً همکاری همه جانبه قطر با آمریکا برای تخلیه حدود ۱۳۰ هزار نفر از افغانستان طی مدتی کوتاه، نقش مهمی در اعطای این عنوان داشته است. ضمن اینکه پایگاه نظامی آمریکا در قطر با ۱۱ هزار نظامی آمریکایی مهمترین مرکز سنتکام در منطقه است.
گفت‌وگو از: فرشاد گلزاری
