ظهره‌وند در گفت‌وگو با ایلنا:
حضور تروریست‌ها در مرز تاجیکستان سناریوی چند دهه‌ای است/ شاهد تقویت بازیگری داعش در آسیای‌میانه خواهیم بود/ «امارات» در افغانستان، به «خلافت» تبدیل می‌شود
سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: اردوگاه‌های آموزش تروریست‌ها در مرز مشترک افغانستان و تاجیکستان توسط سعودی‌ها ایجاد و تقویت شده بود و حالا باز هم این مراکز فعال شده‌اند.
«ابوالفضل ظهره‌وند» سفیر پیشین ایران در افغانستان در تشریح ابعاد هشدار مخابره‌شده از سوی رئیس‌جمهوری تاجیکستان مبنی بر آموزش تروریست‌ها در مرزهای افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: اخیراً امامعلی رحمان، رئیس‌جمهوری تاجیکستان نسبت به حضور حدود شش هزار نفر از عناصر تروریستی در مرز افغانستان با تاجیکستان ابراز نگرانی کرده است. بر اساس داده‌هایی که او ارائه کرده، چیزی حدود ۴۰ کمپ آموزشی نیروهای افراطی و بنیادگرا در شمال شرق افغانستان کار خود را از سر گرفته‌اند و دوشنبه اساساً این مساله را یک تهدید برای خود به حساب می‌آورد. توجه داشته باشید که این کمپ‌ها در گذشته هم میان مرز دو کشور وجود داشت و طی دهه‌های اخیر شاهد آن بودیم که نهضت اسلامی تاجیکستان در این منطقه به فعالیت‌های خاص خود مشغول بودند و بحث نفوذ و رخنه به داخل تاجیکستان و تزریق نوعی تهدید را در دستور کار خود قرار داده بودند.
وی ادامه داد: اتفاق‌هایی که رئیس‌جمهوری تاجیکستان به آنها اشاره می‌کند، موضوعی است که از گذشته تاکنون وجود داشته و جریان‌هایی که در آن دوران مشغول به فعالیت بودند، با القاعده ارتباط داشتند و برخی دیگر از آنها هم با اخراجی‌های طالبان در ارتباط بودند. حالا هم این جریان‌ها ذیل پرچم داعش جمع شده‌اند و حمایت آنها از سوی کشورهای عربی مانند عربستان، امارات و در برخی موارد قطر، ملموس است. در این میان ایالات متحده و همچنین بریتانیایی‌ها به عنوان قدرت‌هایی که احاطه زیادی بر جریان‌های بنیادگرا و تروریستی دارند، به خوبی می‌دانند که این اتفاق‌ها چه خروجی برای منطقه، افغانستان و همسایگان آن به دنبال دارد. معتقدم که این اقدام و بازپروری تروریست‌ها به نوعی تشکیل یک اهرم فشار جدید علیه طالبانِ افغانستان به حساب می‌آید که البته در این میان ارتباط‌هایی که میان آنها با طالبان پاکستان وجود دارد، ممکن است تهدید مذکور که از ناحیه تاجیکستان مطرح شده را تقویت و گسترش دهد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: همه به یاد دارند که نهضت اسلامی تاجیکستان، سال‌ها قبل و با میانجیگری ایران با دولت تاجیکستان وارد مذاکره شد و در نهایت اختلاف‌ها حل و فصل شد اما نکته مهم این است که اردوگاه‌ها و کمپ‌های آموزش تروریست‌ها که رئیس جمهوری تاجیکستان هم به آن اشاره کرده، همچنان وجود دارد. این مراکز آموزشی که توسط سعودی‌ها هدایت و تقویت می‌شد، به صورت جدی برچیده نشد و حالا همان ساختمان‌ها و مراکز به مرکز تجمیع تروریست‌ها و آموزش این طیف تبدیل شده که به نوعی باید آن را تهدید امنیت ملی تاجیکستان و مرزهای مشترک آنها با افغانستان دانست. اینکه عناصر داعش و به صورت کلی تروریست‌های ساکن آسیای میانه از کجا وارد این مناطق شده‌اند، سوالی است که به نظر می‌رسد پاسخ به آن قدری مشکل است اما در نمای کلی ترابری آنها و انتقال چنین حجمی از بنیادگرایان رادیکال به افغانستان و مرز مشترک با تاجیسکتان به همین راحتی نمی‌تواند اتفاق بیفتد.
ظهره‌وند افزود: واقعیت این است که حجم عناصری که به آنها اشاره شد، نشان از یک سناریوی کاملاً مهندسی‌شده دارد و نشان می‌دهد که جبهه غرب برای افغانستان و آسیای میانه برنامه بلندمدت برای ایجاد یک بحران در دستور کار دارد. تاجیکستان همانند گذشته نگران ورود جریان‌های سلفی جهادی و تکفیری‌هایی هستند که شاید تا دیروز در عراق و سوریه حضور داشته‌اند و حالا به دنبال ورود به دوشنبه از ناحیه افغانستان هستند. معتقدم که این جریان‌ها به نوعی در پوشش داعش روی کار آمده‌اند و می‌تواند برای تاجیکستان و سپس امنیت پیرامونی روسیه تهدید به حساب بیاید. در این میان توجه داشته باشید که دولت تاجیکستان عملاً طالبان را تهدید می‌داند ولی در آینده ممکن است این کشور به سطحی از تعامل با طالبان برسد. این در حالی است که دره پنجشیر برای تاجیکستان بسیار با اهمیت و استراتژیک است و اگر این منطقه به صورت صد درصدی زیر نظر طالبان قرار بکیرد و این جریان بخواهد دست به شیطنت بزند، بدون شک طیف عظیمی از تروریست‌ها وارد آسیای میانه خواهند شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: طیف تروریست‌هایی که مورد اشاره قرار گرفتند، به نوعی از طیف «افغان – عرب‌ها» به حساب می‌آیند که از جنوب افغانستان به کابل و از کابل به شمال شرق افغانستان رفته‌اند و تحت حمایت ریاض هستند. در این میان روسیه هم نگران اوضاع مذکور هستند ولی به نظرم مسکو به موضوع مذکور چندان عمیق نگاه نمی‌کند که این ریشه در عدم درک طالبان و نگاه غیر منطقی این کشور به طالبان دارد. واقعیت این است که نماینده ویژه رئیس جمهوری روسیه در پرونده افغانستان، چندان روی این موضوع تمرکز نکرده و بدون شک در این میان طالبان هم با تحریک پاکستان در حال پیش بردن اوضاع به نحوی دیگر در افغانستان است.بارها به این نکته اشاره کرده‌ام و مجدداً هم به این موضوع اشاره می‌کنم که بحران در افغانستان همانند کوهی است که صرفاً نوک آن از آب بیرون است؛ چراکه طالبان هنوز ار سوی کشورهای همسایه خود به رسمیت نشناخته شده و از سوی دیگر مردم در بدترین شرایط معیشتی و انسانی در حال زندگی هستند. این در حالی است که روس‌ها به خاطر همین تهدیدها در مرز افغانستان با تاجیکستان حضور دارند و احتمال افزایش نیرو وجود دارد؛ اما به نظرم «امارات» مورد نظر طالبان به «خلافت» تبدیل خواهد شد.
