عصمتاللهی در گفتوگو با ایلنا بررسی کرد:
پشتپرده افتتاح دفتر دیپلماتیک اروپاییها در افغانستان/ جایگاه لندن و پاریس در معادلات جدید کابل
کارشناس ارشد مسائل افغانستان گفت: اینکه فرانسه اعلام میکند قرار است یک نهاد مشترک توسط کشورهای اروپایی در کابل تاسیس شود نشان میدهد اروپا آرام آرام علنی کردن مطالباتش را پیگیری میکند.
«محمدهاشم عصمتاللهی» کارشناس ارشد مسائل افغانستان در تشریح دلایل و ابعاد تلاش اروپاییها برای افتتاح دفتر هیأت دیپلماتیک مشترک در افغانستان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اخیراً پس از سفر امانوئل ماکرون، رئیسجمهوری فرانسه به قطر و دیدار وی با امیر این کشور شاهد آن بودیم که فرانسویها اعلام کردند که قرار است با همکاری سایر کشورهای اروپایی اقدام به گشایش هیأت دیپلماتیک مشترک در افغانستان کنند. اینکه چرا رئیس جمهور فرانسه در این مقطع اقدام به علنی کردن چنین طرحی کرده، به خوبی نشان میدهد که پاریس مجدداً به دنبال آن است تا بتواند در پرونده افغانستان اوضاع را به سمت و سویی ببرد که در نهایت منافعش تامین شود. باید توجه داشت در این میان همزمان و پس از سفر ماکرون به حاشیه خلیج فارس، اخباری منتشر شد که نشان میدهد سایر کشورهای عربی به دنبال ایفای نقش جدیتر در پرونده افغانستان هستند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال در قطر شاهد آن بودیم که نشست مشترک میان طالبان، ایالات متحده و طرفهای اروپایی برگزار شد اما خروجی مثبتی از آن به دست نیامد. از سوی دیگر، زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه پیشین رئیسجمهوری آمریکا در پرونده افغانستان، طیفی از مخالفان طالبان را به امارات دعوت کرد تا به نوعی یک جبهه جدید به راه بیندازد و مشخص کند که چگونه باید با طالبان وارد مجادله جدید خود شوند. از سوی دیگر، عربستان هم اعلام کرده که به زودی قرار است یک نشست مشترک با بازیگران حاضر در پرونده افغانستان برگزار کند که مجموعِ این مسائل نشان میدهد کشورهای عربی مجدداً به دنبال ایفای نقش مختص به خود در پرونده افغانستان هستند. در این میان سفر نماینده ویژه رئیس جمهور ایران به افغانستان هم یکی دیگر از محورهای تحولات اخیر این کشور به حساب میآید که مجموع مؤلفهها را باید نوعی تحرک سیاسی و میدانی دانست.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: معتقدم که اوضاع در افغانستان در حال پوستاندازی است اما پرسش بزرگتر که همچنان به آن پاسخ داده نشده این است که آیا با خروج ایالات متحده از کابل، میتوان معتقد بود که راهبرد آمریکا در منطقه تغییر پیدا کرده است یا خیر؟ به باور من، ایالات متحده همان استراتژی سال ۲۰۰۱ را پیگیری میکند و از سوی دیگر باید توجه داشت که اشغال افغانستان و عراق عملاً در یک راستا صورت گرفت. لذا هدف اصلی، جمهوری اسلامی ایران بود. به همین دلایل معتقدم اینکه فرانسه اعلام میکند قرار است یک نهاد مشترک توسط چندین کشور اروپایی تاسیس شود، نشان میدهد که اروپا آرام آرام به دنبال علنی کردن مطالبات خود در کابل است. در مقابل روسیه و چین هم به دنبال آن هستند تا بتوانند از این فضای مهآلود به نفع خود حداکثر بهره را ببرند.
عصمتاللهی افزود: اینکه رئیسجمهوری فرانسه اعلام میکند تشکیل هیأت اروپایی در کابل ارتباطی با به رسمیت شناختن طالبان ندارد و صرفاً به وضعیت امنیتی و همچنین تصمیمات مقامات اتحادیه اروپا در مورد افغانستان مربوط میشود، میتواند گویای این واقعیت باشد که فرانسه و احتمالاً بریتانیا به عنوان دو بال ایالات متحده در منطقه به دنبال تعمیق نفوذ خود در افغانستان خواهند بود. از سوی دیگر توجه داشته باشید که طالبان هم در این میان راهبرد خود را دنبال میکند. ما در این مقطع شاهد ایجاد یک تضاد دیدگاه و منافع میان اروپا و آمریکا هستیم که به نظرم پاریس در حال پیگیری پرونده خود بر اساس منافع مورد نظرش خواهد بود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: همه میدانند که فرانسه و ایالات متحده در مورد پیمان امنیتی آکوس با یکدیگر تضادهای جدی پیدا کردند و ضررهای مالی زیادی به پاریس وارد شده است و حالا رئیس جمهور این کشور به دنبال تامین منافع خود از طریق حضور در چنین کشورهایی است. از منظر سیاسی معتقدم تا حدودی وضعیت فعلی به هم ریخته و فکر میکنم در سطح استراتژیهای کلان، در حال مشاهده یک چیدمان جدید در افغانستان هستیم. باید متوجه باشیم که طالبان به نوعی خواهان آزادسازی پولهای بلوکه شده خود در آمریکا است و از سوی دیگر میخواهد توسط جامعه جهانی به رسمیت شناخته شود.
آنها از حیث نظامی با شبکه حقانی در راتباط هستند اما آنچه در افغانستان مشاهده میشود صراحتاً نشان میدهد که طالبان صرفاً با پیگیری سیاستهای منطقهای میتواند منافع خود و افغانستان را تامین کند چرا که همراهی این طیف با ایالات متحده فایدهای در بر نداشته است.