کوروش احمدی در گفت‌وگو با ایلنا:
اعلام نامزدی بایدن در سال ۲۰۲۴ برای فرار از حاشیه‌ها بود/ احتمال از دست رفتن کنگره برای دمکرات‌ها بسیار بالاست/ شاهد «ستاره در حال برآمدن» از دو حزب نیستیم
کارشناس ارشد مسائل آمریکا گفت: اینکه بخواهیم در مورد نامزدی رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا برای انتخابات ۲۰۲۴ نظر بدهیم خیلی زود است؛ چراکه فقط ۱۰ ماه از عمر دولت وی سپری شده است.
اعلام نامزدی جو بایدن برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا اگرچه برای بسیاری غیرقابل تصور بود، اما به هر ترتیب این اقدامِ او حالا گمانه‌زنی‌های زیادی را به ره انداخته است. برخی معتقدند که او نباید حالا در مورد این مساله موضع می‌گرفت و برخی دیگر این اقدام را تاکتیک سیاسی کاخ‌سفید می‌دانند. در این میان جمهوری‌خواهان هم در حال سم‌پاشی علیه او به خصوص در مورد مسائل جاری و پرونده افغانستان هستند. برای روشن شدن ابعاد این اقدام بایدن و بررسی ابعاد گوناگون این پرونده به گفت‌وگو با کوروش احمدی، دیپلمات پیشین و کارشناس ارشد مسائل آمریکا پرداختیم که به شرح زیر از نظر می‌گذرد:
به رغم سن بالا و کاهش مقبولیت بایدن، چرا کاخ‌سفید از تصمیم او برای نامزدی مجدد در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا خبر داد؟ آیا این تصمیم خوشآیند حزب دموکرات است؟
واقعیت این است که بایدن هیچگاه اشاره‌ای به اینکه ممکن است در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ کاندیدا نشود، نکرده بود و برعکس حداقل دو بار طی ۱۰ ماه گذشته از اینکه مجدداً کاندیدا خواهد شد، سخن گفته بود. البته او در جریان مبارزات انتخاباتی ایده‌ای مبنی بر اینکه مناسب‌ترین فرد برای غلبه بر ترامپ است و رئیس جمهور انتقالی خواهد بود مطرح می‌کرد. لذا اعلام تصمیم او برای نامزد شدن در انتخابات بعدی ختم ماجرا و قطعی و نهایی نیز نخواهد بود. اصولاً نباید انتظار داشته باشیم که تکلیف این قضیه تا قبل از شروع مبارزات مقدماتی انتخابات آتی معلوم شود. واقعیت این است که او به عنوان رئیس‌جمهوری، آن هم رئیس‌جمهوری کشوری مانند آمریکا که کم و کیف رهبری آن اثرات جهانی دارد، نمی‌تواند ۱۰ ماه بعد از شروع دوره‌اش، به طور صریح یا ضمنی روشن کند که سه سال و اندی بعد برای دور دوم کاندیدا نخواهد بود.
طبعاً در چنین صورتی اولاً موقعیت چنین رئیس جمهوری در داخل و خارج تضعیف و نگاه‌ها متوجه جانشین احتمالی او خواهد شد، ثانیا رقابتی بسیار زودرس برای تعیین نامزد او در داخل حزب دموکرات و حتی دولت او برای انتخابات ۲۰۲۴ شکل خواهد گرفت که مخل تمرکز بر مسائل و اولویت‌های جاری خواهد بود. در نظر داشته باشیم که اعلام تصمیم بایدن در پی اوج گرفتن حرف و حدیث‌ها بین سیاستمداران و در رسانه‌ها راجع به اینکه مثلا آیا معاون او برای جانشینی‌اش بهتر است یا وزیر حمل و نقل یا فلان سناتور یا بهمان فرماندار. اکنون بایدن با اعلام نظرش در مورد نامزد شدن، به حواشی مربوط به ۲۰۲۴ حداقل برای مدتی خاتمه داده است.
تا چه حد وضعیت سلامتی بایدن روی وضعیت سیاسی و همچنین کاندیداتوری وی تاثیرگذار خواهد بود؟
نظر بر این نیست که وضعیت سلامتی فعلی او مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. معاینه کاملی که جمعه گذشته از او به عمل آمد حداقل از بعد از نیکسون امری معمول و عادی در آمریکا بوده است و روسای جمهور که فرمانده نیروهای مسلح هم هستند، به‌طور دوره‌ای تحت معاینات کامل پزشکی قرار می‌گیرند. در خاتمه معاینات جمعه نیز اعلام شده که بایدن به لحاظ جسمی قادر به انجام وظایفش است و دو مشکل یعنی خشک راه رفتن و سرفه‌های گاه به گاه او به ترتیب ناشی از آرتروز و اسید رفلاکس است.
به لحاظ سنی نیز به هر حال روشن است که حدود یک سال قبل بیش از ۸۱ میلیون از رأی‌دهندگان با اطلاع از سن او (۷۸ سال) به او رای دادند. در کل، برای اینکه بدانیم سن و وضعیت سلامتی بایدن تا چه حد بر تصمیم او برای نامزد شدن مجدد و تصمیم بدنه سیاسی و رای دهندگان تاثیر خواهد داشت، باید حداقل دو سال و اندی صبر کنیم. همچنین باید در نظر گرفت که رقیبِ فعلاً مطرح او یعنی ترامپ تنها سه سال از او کوچکتر است.
موضع حزب جمهوری‌خواه و همچنین ترامپ درباره کاندیداتوری وی چگونه است؟
در این مورد نیز نمی‌توان در این مقطع زمانی یعنی در فاصله سه سال به انتخابات مانده راجع به اینکه غلبه بر کدام نامزد دمکرات برای جمهوری‌خواهان آسان‌تر خواهد بود، اظهارنظر کرد. هنوز تا شروع مبارزات مقدماتی انتخاباتی در اواخر ۲۰۲۳ دو سال و اندی باقی است. تنها در آن زمان صف‌بندی چهره‌های مطرح، تکلیف بایدن و معاونش تا حدود زیادی مشخص خواهد شد و روشن می‌شود که «قابل انتخاب بودن» کدام نامزد دمکرات بیشتر خواهد بود و جمهوری‌خواهان از کدام نامزد دمکرات باید بیشتر بترسند. فعلاً مشخص است که معاون بایدن یعنی کامالا هریس در موقعیت خوبی قرار ندارد.
مقبولیت او در نظرسنجی‌ها بسیار پائین و در حدود ۲۸ درصد است که در مقایسه با پیشینیانش در حدود یک سال بعد از شروع کار، بسیار پائین و بی‌سابقه است. تردیدهایی نیز در بین بدنه سیاسی در مورد اینکه او آیا اساساً هیچ عملکرد و دستاورد مثبتی داشته یا نه و در صورت کاندیداتوری بر مبنای چه سابقه و عملکردی می‌تواند رقابت کند، وجود دارد. در صورتی که بایدن و ترامپ کاندیدا شوند، رقابت آنها عملاً تکرار رقابت قبلی خواهد بود. دیگر چهره‌های محتمل دموکرات نیز که بخواهند کاندیدا شوند، هنوز قطعی نیست. ضمن اینکه در این دوره شاهد هیچ به اصطلاح «ستاره در حال برآمدنی» در هیچ یک از دو حزب نیستیم.
تا چه حد شهروندان آمریکا به بایدن نگاه مثبت دارند؟
نظرسنجی‌هایی که اخیرا انجام شده، مقبولیت عملکرد بایدن را پائین و در حدود ۴۰ درصد یا کمتر ارزیابی کرده‌اند. این درصد پائین شاید برای رئیس جمهوری با ده ماه سابقه کار، بی‌سابقه باشد. این گویای شکل گرفتن وضعیت خطرناکی برای بایدن و حزب دمکرات است. خاصه آنکه انتخابات میان دوره‌ای کنگره در نوامبر ۲۰۲۲ در پیش است و به‌طور معمول روسای جمهوری که نرخ مقبولیتشان در این حد پائین بوده، بین ۳۰ تا ۴۰ کرسی را در کنگره از دست داده‌اند. چنانچه این وضع ادامه یابد و نرخ مقبولیت بایدن رو به افزایش نگذارد، احتمال اینکه دموکرات‌ها کنترل کنگره را در انتخابات سال بعد از دست بدهند بسیار بالا خواهد بود.
زنگ خطر در این رابطه با شکست دموکرات‌ها در انتخابات فرمانداری ویرجینیا و پیروزی ضعیف نامزد دمکرات در ایالت همیشه دمکرات نیوجرسی به صدا در آمده است. خروج آشفته و نابسامان آمریکا از افغانستان یکی از دلایل ناخشنودی شهروندان از کاخ سفید است. به علاوه، نرخ تورم به علت رونق سریع بعد از کم شدن شیوع کرونا و ناتوانی زنجیره عرضه ملی و جهانی در همگامی با گشایش‌ها رو به افزایش است و به حدود ۵ درصد رسیده که در مقایسه با نرخ تورم تقریباً صفر در یکی دو سال قبل از آن، خیلی بالا محسوب می‌شود. دموکرات‌ها امیدوارند که با تصویب لایحه یک تریلیون دلاری زیرساخت‌ها و نهایی شدن لایحه ۷/۱ تریلیون دلاری شبکه تامین اجتماعی در آینده نزدیک، شرایط تغییر کند و نرخ مقبولیت بایدن سیر صعودی بگیرد. اگر چنین نشود، آینده دمکرات‌ها، هم در انتخابات کنگره و هم در انتخابات ریاست جمهوری آینده ناروشن خواهد بود.
