سخنرانی رهبر طالبان صرفاً اعلام حضور بود/ تدارک رئیس سیا برای اجرای «نزاع چندضلعی» در افغانستان/ چین و روسیه تزریق مالی را به عهده بگیرند

«ابوالفضل ظهره‌وند» سفیر پیشین ایران در افغانستان با اشاره به هشدارهای جامعه بین‌الملل در مورد وضعیت فعلی افغانستان و اولین سخنرانی رهبر طالبان در قندهار در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: واقعیت این است که افغانستان در شرایط بسیار بحرانی قرار دارد و به‌هم‌ریختگی در این کشور وارد ابعاد جدید خود شده است. به وضوح می‌بینیم که جامعه بین‌الملل از به رسمیت شناختن طالبان خودداری می‌کند و تنها پاکستان است که این جریان را قبول دارد. در همین راستا داده‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد، سربازان پاکستان در پوشش طالبان وارد افغانستان شدند و به دنبال تأمین امنیت و کمک به این جریان هستند. به همین دلیل معتقدم اوضاع در افغانستان نه تنها گنگ است، بلکه یک شرایط بسیار خطرناک در این کشور به وجود آمده است. واقعیت این است که پاکستان هزاران مشکل اقتصادی، امنیتی و سیاسی در داخل دارد و نمی‌تواند با بدهی‌هایی که به بار آورده به افغانستان کمک کند.

وی ادامه داد: اینکه می‌‌گویند اسلام‌آباد در حال بلعیدن کابل است، کاملا غلط ارزیابی می‌شود و پاکستانی‌ها هم به زودی می‌فهمند که برنده این میدان صرفاً چین، آمریکا و روسیه خواهند بود؛ چراکه سیاست‌های اصلی را آنها نقطه‌گذاری می‌کنند. در این میان معتقدم برای طالبان به هیچ وجه مهم نیست که چه بر سر مردم افغانستان می‌آید و صرفاً آنها به دنبال تحکیم جایگاه خود در هرم قدرت افغانستان هستند. واقعیت این است که طالبان در یک سو ایستاده و مردم این کشور در سوی دیگر قرار دارند؛ حتی تازه‌ترین مواضع زلمی خلیلزاد، نماینده مستعفی آمریکا در پرونده افغانستان نشان می‌دهد که واشنگتن حمایت علنی از طالبان را در دستور خود قرار داده‌ و ما صرفا در حال دیدن نوک کوه یخی هستیم که مابقی آن در زیر آب قرار دارد.

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: به اعتقاد من، سناریوی آمریکا در افغانستان گسترده‌تر از طالبان یا مسائل دیگر است و  ایالات متحده اساساً تمرکز خود را بر روی مسائل و ظرفیت‌های ژئوپولیتیکی ایران قرار داده است. به عنوان مثال اخیراً ایالات متحده به جریان مقاومت ملی افغانستان به رهبری احمد مسعود یک دفتر در خاک آمریکا داده است که این نشان می‌دهد واشنگتن باز هم در حال طراحی‌های جدید برای افغانستان است. معتقدم ویلیام برنز، رئیس فعلی سازمان سیا در حال طرح یک سناریوی جدید علیه طالبان است؛ به گونه‌ای که آنها از یک سو سعی می‌کنند داعش را مقابل طالبان قرار دهند و از سوی دیگر، به دنبال آن هستند تا جریان مقاومت افغانستان را به حمله علیه طالبان تحریک کنند که می‌تواند اوضاع را به هم بریزد؛ چراکه او یک نزاع چندضلعی را تدارک دیده و این روند ضد مقبولیت اجتماعی طالبان پیش خواهد رفت.

ظهره‌وند افزود: آمریکایی‌ها در واقع در حال ربایش ظرفیت‌های ژئوپولیتیک ایران در منطقه هستند. یکی دیگر از مسائلی که متاسفانه از نظرها پنهان مانده، سردرگمی مردم افغانستان در وضعیت فعلی است. طالبان به هیچ وجه نتوانسته در ابعاد ایجابی، مشکلات مردم را حل کند و اساساً هیچ طرحی برای درست کردن وضعیت افغانستان ندارد. چند روز پیش شاهد بودیم که هبت‌الله آخندزاده، رهبر فعلی طالبان با حضور در میان مردم قندهار اقدام به سخنرانی کرده که این را صرفاً باید یک مانور رسانه‌ای و روانی از سوی طالبان دانست. طالبان با علنی کردن حضور رهبر خود به دنبال آن است تا به همه بگوید که وی همچنان در قید حیات بوده و از سوی دیگر نشان می‌دهد که آنها تضمینی از سوی آمریکایی‌ها کسب کرده‌اند؛ چراکه تا همین چند وقت پیش رهبر طالبان از ترس حملات آمریکایی‌ها توسط هواپیماهای بدون سرنشین در مخفیگاه خود حضور داشت.

این تحلیلگر مسائل جنوب آسیا گفت: بر همین اساس این سخنرانی را یک موضوع فرعی می‌دانم؛ چراکه مشکلات به حدی افزایش پیدا کرده که این بازی‌ها نمی‌تواند خروجی مثبتی برای مردم افغانستان و منطقه داشته باشد. این در حالی است که طالبان هیچ میلی به تشکیل حکومت فراگیر با حضور سایر احزاب و جریان‌ها ندارد. به همین ترتیب معتقدم که مشکل طالبان تئوریک نیست بلکه مشکل اصلی آنها عدم مقبولیت از سمت مردم افغانستان است و باعث شد که این جریان مورد انتقاد قرار بگیرد. اولویت اصلی تمام طرف‌های درگیر در افغانستان باید مردم این کشور باشند اما آنها در حال تباه کردن آینده مردم این کشور هستند. در این میان روسیه و چین از جمله کشورهایی هستند خود را درگیر در پرونده افغانستان می‌دانند اما بحث اینجاست که آنها صراحتا به دنبال منافع خود هستند.

چین و روسیه همچنان به وضعیت امنیتی افغانستان با دیده شک و تردید نگاه می‌کنند اغما مساله اینجاست که اگر پکن و مسکو بیش از حد به فکر مردم افغانستان هستند، می‌توانند به صورت اشتراکی هشت میلیارد دلار از بودجه افغانستان که توسط آمریکا بلوکه شده را پرداخت کنند و کشورهای همسایه افغانستان مانند پاکستان هم یک میلیارد دلار به این بودجه اضافه کنند تا در نهایت مردم افغانستان از سختی خارج شوند. این ارقام برای روسیه و چین پول خُرد حساب می‌شود اما آنها صرفا به دنبال کسب منافع خود از حضور طالبان در افغانستان و وضعیت فعلی این کشور هستند که هیچ کمکی به مردم نخواهند کرد. به همین دلیل باید توجه داشت که آمریکایی‌ها به دنبال ایجاد یک تله برای افغانستان هستند که اشرف غنی هم بخشی از آن بود و تمامی مشکلات روی هم جمع شد و معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظار این کشور خواهد بود.