بایدن در حال مدارا کردن با ترکیه است/ بحران اقتصادی، پاشنه آشیل رفتار اردوغان/ تعصبات، سیاست خارجی آنکارا را با نوسان روبه‌رو کرد

«فریدون مجلسی» کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به دیدار رؤسای جمهوری آمریکا و ترکیه در حاشیه نشست گروه ۲۰ در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قبل از هر چیز باید به این نکته اشاره کنم که رئیس‌جمهوری ترکیه منافع ملی اصولی را برای کشورش پیگیری می‌کند و از سوی دیگر، یک پرونده شخصی را پیش می‌برد. توجه داشته باشید که اردوغان سالیان زیادی است که در هرم قدرت ترکیه به سر می‌برد و مانند برخی دیگر از رهبران منطقه، خود را یک قدرت محض می‌داند. او متأسفانه خود را یک رئیس‌جمهوری مادام‌العمر به حساب می‌آورد و از سوی دیگر بارها به گونه‌ای عمل کرده تا خود را سلطان جامعه ترک‌‌زبان‌ها به دنیا معرفی کند. به همین دلیل در تصمیم‌گیری‌های او شاهد تعصباتی هستیم که متأسفانه باعث شده سیاست خارجی ترکیه با نوسانات شدیدی روبه‌رو شود.

وی ادامه داد: از زمان حیات اتحاد جماهیر شوروی، ترکیه دو بار سعی کرد که به آلمان‌ها نزدیک شود و هر بار متحمل شکست شد. آنها از گذشته تا حالا به این نتیجه رسیده‌اند که باید با کشورهای غربی متحد شوند اما رفتارهای خودسرانه اردوغان برخلاف تعهداتی است که به ناتو دادند. این خودسری‌ و یک‌جانبه‌گری‌هایی که طی سال‌های اخیر شاهد بودیم، باعث شده تا مشکلاتی برای اردوغان و ترکیه به وجود بیاید. به یاد داریم که این کشور در سوریه، اقدام به تقویت و حمایت از داعش و برخی از جریان‌های تروریستی حاضر در این کشور کرد و به نوعی اردوغان، اسلام افراطی را در دستور کار قرار داد. به همین دلیل غرب بارها به ترکیه در مورد رفتارش در منطقه هشدار داده و اخیرا هم شاهد بودیم که یک درگیری دیپلماتیک میان آنکارا و ۱۰ کشور غربی به وجود آمد.

این دیپلمات پیشین کشورمان تصریح کرد: اردوغان تهدید کرده بود که به دلیل مداخله آمریکا و اروپایی‌ها در پرونده آزادی عثمان کاوالا، فعال سیاسی و مدنی ترک‌تبار، سفرای ۱۰ کشور را از ترکیه اخراج می‌کند اما این اتفاق رخ نداد و به نوعی شاهد عقب‌گرد رئیس جمهوری ترکیه در این مسیر بودیم. او به خوبی می‌داند وضعیت اقتصادی و سیاسی که باعث اعمال فشار بر وی شده عملاً از سوی غرب به آنکارا تحمیل شده و به همین دلیل شاهد کوتاه آمدن وی و حل مشکلاتش با آمریکا هستیم؛ چراکه اوضاع آنگونه که اردوغان فکر می‌کرد جلو نرفته است و حالا شاهد آن هستیم که روسای جمهور ترکیه و آمریکا در حاشیه اجلاس کروه ۲۰ با یکدیگر دیدار کردند. موضوع اینجاست که یکی از شاهرگ‌های حیاتی ترکیه، بحث اقتصاد است و اردوغان زمانی که می‌بیند منافع اقتصادی‌اش زیر سوال رفته است، به سمت غرب حرکت می‌کند.

مجلسی افزود: اینکه گفته می‌شود بایدن در مورد برخی از مسائل به اردوغان هشدار داده، موضوعی است که محورهای مختلفی را در بر دارد که بحث اول آن مسائل نظامی خواهد بود. ایالات متحده به صورت کاملاً شفاف از کردهای سوریه و عراق حمایت می‌کند و این دقیقاً همان مسأله‌ای است که ترکیه با آن مشکل جدی دارد. ترک‌ها فکر می‌کنند که اگر کُردهای سوریه از یک استقلال عمل نسبی در این کشور برخوردار شوند بدون شک جامعه کردهای ترکیه هم خواهان آزادی عمل بیشتر هستند و این می‌تواند نظم و آرامش ترکیه را به هم بریزد. به همین دلیل است که ترکیه براندازی نظام سیاسی دمشق و حمله به سوریه را در دستور کار خود قرار داد و بدون تردید یکی از خواسته‌های آمریکا این است که ترکیه باید به اقدام‌های این کشور در شمال سوریه و عراق احترام بگذارد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: از منظری دیگر توجه داشته باشید که مسلماً دموکرات‌ها روی مسائل حقوق بشری پافشاری می‌کنند اما پافشاری آنها روی این موضوع صرفا استفاده سیاسی دارد و باید بگوییم که آنها از این مسأله به عنوان یک ابزار سیاسی علیه دولت‌های غیرهمسو استفاده می‌کنند. حالا ترکیه هم یکی از همین کشورها به حساب می‌آید اما این در حالی است که آنکارا تنها عضو مسلمان ناتو به حساب می‌آید که متحد آمریکا و اروپایی‌ها طی سال‌های اخیر بوده است. توجه داشته باشید که ناتو همانند گذشته رفتار نمی‌کند، بلکه یک رقابت عینی و علنی میان روسیه و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی رخ داده است که بر اساس قدرت و ثروت جلو می‌رود. به همین دلیل دفاع بر سر منافع ملی مطرح بوده و این در حالی است که ترکیه همیشه سعی دارد با استفاده از ابزارهای مختلف، اروپایی‌ها را مورد هدف قرار دهد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: ترکیه بیش از ۵۰ سال است که به دنبال عضویت در اتحادیه اروپا بوده و این درخواست از زمانی شروع شد که اتحادیه اروپا به عنوان یک بازار مشترک به حساب می‌آمد، نه یک بلوک سیاسی – اقتصادی. به همین دلیل آنکارا سعی می‌کند با خرید سامانه اس-۴۰۰ و رفتارهای خارج از دستور کار غربی‌ها به آنها هشدار دهد که اگر آنکارا را به رسمیت نشناسند، به دامان طرف مقابل یعنی مسکو خواهد افتاد. به همین دلیل روز گذشته شاهد بودیم که جو بایدن در دیدار خود با اردوغان در حاشیه نشست گروه ۲۰، نگرانی‌های واشنگتن در مورد در اختیار داشتن سامانه موشکی اس-۴۰۰ توسط آنکارا را ابراز کرد و در عین حال بر اهمیت مشارکت دفاعی بین دو کشور و اهمیت ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو تاکید کرد که نشان می‌دهد بایدن باز هم در حال مدارا کردن با آنکارا است.