در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
پشت‌پرده پرواز مستقیم عربستان به سرزمین‌های اشغالی/ ابعاد پروژه قبح‌زدایی ریاض با محوریت روابط با تل‌آویو
کارشناس مسائل اسرائیل گفت: با وجود آنکه پرواز سعودی‌ها بر سرزمین‌های اشغالی نشست اما هنوز مؤلفه‌هایی برای تأیید عادی‌سازی روابط میان دو طرف وجود ندارد.
«سید محمدجعفر رضوی» کارشناس مسائل اسرائیل در تشریح ابعاد و دلایل اولین پرواز مستقیم عربستان به سرزمین‌های اشغالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قبل از هر چیز باید دانست که مقطع فعلی برای رژیم صهیونیستی بسیار متفاوت و حساس است؛ چراکه اسرائیل چند ضرب‌الاجل را در دستور کار خود قرار داده که یکی از آنها پرونده عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی است. توجه داشته باشید که طی سال گذشته، جهان شاهد عادی‌سازی روابط میان رژیم صهیونیستی با کشورهایی مانند سودان، بحرین، امارات و مراکش بود و در همین راستا اخبار گوناگونی از احتمال پیوستن ریاض به این ائتلاف منتشر شده بود اما هیچ داده مشخصی در مورد اینکه عربستان با اسرائیل وارد روابط علنی شده، وجود ندارد. اینکه چرا رژیم صهیونیستی به فکر عادی‌سازی روابطش با عربستان افتاده موضوعی است که به نظر می‌رسد ریشه آن در واشنگتن قرار دارد.
وی ادامه داد: اسرائیل معتقد است و فکر می‌کند که دولت بایدن را نباید تکیه‌گاه مستحکمی برای خود بداند و به همین دلیل سعی می‌کند در این میان بتواند یک راه حل دیگری را برای ثبات سیاست خارجی خود انتخاب کند. اسرائیلی‌ها در واقع به دنبال یک ساحل امن هستند و قصد دارند پروژه جدید را کلید بزنند که آن هم محاصره ایران توسط همسایگانش است. بسیاری معتقدند که دولت جدید ایالات متحده با تل‌آویو در برخی از مسائل منطقه‌ای اختلاف‌نظر دارد اما واقعیت این است که آمریکا در پشت پرده کاملاً با تمام طرح‌های اسرائیل موافق است؛ چراکه بر اساس راهبردهای کلان واشنگتن، حرکت کردن به سمت شرق آسیا و خروج از خاورمیانه در دستور کار دولت بایدن قرار دارد. به همین دلیل صهیونیست‌ها سعی می‌کنند پروژه خود را این بار با محوریت عربستان پیش ببرند اما این در حالی است که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی نتوانسته در ریاض آنگونه که فکر می‌کرد جایگاه خود را تثبیت و محکم کند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: بن‌سلمان به این نتیجه رسیده که احتمالاً چالش‌هایی را با دولت جدید ایالات متحده به رهبری جو بایدن خواهد داشت و به همین دلیل یکی از راه‌هایی که ریاض برای خارج شدن از بحران انتخاب کرده، عادی‌سازی روابطش با اسرائیل است. به یاد داریم که بسیاری از ناظران بین‌المللی و تحلیلگران منطقه‌ای معتقدند بودند که عربستان قبل از امارات و بحرین وارد عادی‌سازی روابطش با اسرائیل می‌شود اما این اقدام صورت نگرفت و یکی از دلایل آن اختلاف‌های داخلی دربار آل‌سعود و همچنین نگاه جهان اسلام به کشوری بود که خود را خادمین حرمین می‌نامند. توجه داشته باشید که ایالات متحده در همین چارچوب، آزادی عمل زیادی به اسرائیل در پشت پرده داده و دلیل آن هم خروج آمریکا از منطقه طی سال‌های آینده خواهد بود. در این راستا تل‌آویو هم محیط را برای ضربه زدن به ایران و منطقه بیش از گذشته مناسب دیده و از عراق و حاشیه خلیج فارس گرفته تا قفقاز به دنبال پیاده‌سازی سناریوهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی خود است.
رضوی افزود: آنها تلاش می‌کنند به هر ترتیبی که شده کریدورهای متعلق به ایران را مورد ضربه قرار دهند و به همین دلیل طرح‌های زیادی در دستور کار دارند. در چنین شرایطی ما شاهد پرواز مستقیم از ریاض به مقصد تل‌آویو هستیم که اخیرا صورت گرفت و پرسش‌های زیادی را در مورد عادی‌سازی روابط اسرائیل با عربستان به وجود آورده است. بسیاری معتقدند که این اقدام، صورت گرفته اما واقعیت این است که در سال ۲۰۱۹ یک هواپیمای اسرائیلی اجازه عبور از حریم هوایی عربستان سعودی را دریافت کرد که در آن موقع هم تحلیل‌ها به این سمت رفته بود که ریاض و تل‌آویو با یکدیگر وارد رابطه سیاسی شده‌اند. به همین دلیل حالا ما شاهد پرواز علنی هواپیمای مسافربری از خاک عربستان به سرزمین‌های اشغالی هستیم که توسط یک هواپیمای خطوط امارات انجام شده است که این اقدام را باید نوعی قبح‌زدایی از سوی عربستان دانست.
این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: واقعیت این است که جامعه عربستان و به خصوص طیف مذهبی و سنتی این کشور نمی‌تواند بپذیرد که ولیعهد جوان این کشور به همین راحتی تمام چارچوب‌ها را زیر پا بگذارد و وارد رابطه علنی با اسرائیل شود. همه می‌دانند که سیستم حکومت‌داری در عربستان عموماً دارای مشکلات و پیچیدگی‌های بسیار زیادی است؛ چراکه در این ساختار، خاندان‌ها و جریان‌های قومی، سیاسی و مذهبی زیادی حضور دارند و هر خانواده در بخش‌های مختلفی از سیستم حکومت‌داری عربستان حضور دارد و از منافع آن به نفع خود استفاده می‌کنند. برخی از این خانواده‌ها با یکدیگر کاملاً مخالف هستند و به نوعی به دلیل نگاه محافظه‌کارانه‌ای که دارند، ارتباط با اسرائیل را عدول از برخی ساختارهای مذهبی می‌دانند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: تقابل خانواده‌هایی که در خاندان آل سعود حضور دارند باعث می‌شود که عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان با دست‌اندازهای زیادی روبه‌رو شود و به همین دلیل معتقدم پرونده اسرائیل و عربستان را باید با مسأله عادی‌سازی سودان و رژیم صهیونیستی مقایسه کرد؛ چراکه سودان به صورت نصفه و نیمه با اسرائیل وارد رابطه شده و به همین دلیل معتقدم ریاض و تل‌آویو هم تازه در ابتدای راه هستند. بر همین اساس پرواز اخیر که از خاک عربستان وارد سرزمین‌های اشغالی شد می‌تواند نشانه‌هایی از طی شدن مسیر عادی‌سازی باشد، اما نمی‌توان آن را به منزله ورود به یک رابطه کامل سیاسی، اقتصادی و امنیتی دانست و به همین دلیل باید منتظر اقدام‌های بعدی باشیم.
