عراقچی در گفت‌و‌گو با العالم:
امکان جمع بندی مذاکرات ایران و ۱ + ۵ طی ۶ ماه تا یک سال وجود دارد
ما نهایتا باید به سند مکتوبی برسیم که بین شش کشور و ایران امضا شود و بر اساس یک سند مکتوب که در آن کل مسیر روشن است، پیش برویم.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در مصاحبه اختصاصی با العالم با اشاره به امکان رسیدن به جمع بندی در مذاکرات ایران و ۱ + ۵ طی ۶ ماه تا یک سال در صورت ادامه جدیت در مذاکرات آتی، تأکید کرد که باید سند مکتوبی بین ایران و ۶ کشور برای روشن کردن کل مسیر امضا شود.
به گزارش ایلنا، «سید عباس عراقچی» در مصاحبه با شبکه العالم، در پاسخ به این پرسش که «آیا در دور آینده مذاکرات در ژنو، احتمال دستیابی به توافقی مکتوب درباره نقشه راه ایران وجود دارد» تصریح کرد: حتما باید این طور باشد. ما نهایتا باید به سند مکتوبی برسیم که بین شش کشور و ایران امضا شود و بر اساس یک سند مکتوب که در آن کل مسیر روشن است، پیش برویم.
زمان امضای سند مکتوب
عراقچی تأکید کرد: ما حاضر نیستیم در تاریکی حرکت کنیم. کل مسیر باید روشن باشد. هم هدف باید مشخص باشد و هم باید مشخص باشد که از چه مسیری باید برای رسیدن به هدف گام برداشت. این مسائل باید به عنوان سند مکتوب امضا شود، آن‌گاه برداشتن گام‌ها شروع می‌شود. البته شاید در نظر گرفتن دور آینده مذاکرات ژنو برای رسیدن به این نقطه زود باشد، اما امیدواریم که در مذاکرات بعد از دور بعدی، به این نقطه برسیم.
سقف زمانی مذاکرات
عراقچی درباره سقف زمانی مذاکرات گفت: اگر این جدیتی را که ما در مذاکرات ژنو دیدیم، در مذاکرات آتی هم ببینیم؛ معتقدیم که ظرف شش ماه تا یک سال می‌توانیم مذاکرات را جمع بندی بکنیم و شاید بتوانیم ظرف سه ماه یا شش ماه به نتایجی درباره گام اول برسیم.
سطح مذاکرات بعدی
وی درباره سطح مذاکرات آتی، گفت: آن‌ها آمادگی دارند که مذاکرات آتی در سطح وزیران برگزار شود اما هم آن‌ها و هم ما ترجیح می‌دهیم جلسه وزیران زمانی برگزار شود، که محتوای مدالیته هم به توافق طرفین رسیده و زمینه امضای سند مکتوب فراهم شده باشد. تا آن زمان، جلسات کار‌شناسی در سطح معاونان وزیر برگزار خواهد شد. البته در این جلسات ظریف و اشتون هم حضور دارند تا آن‌ها مذاکرات را هدایت کنند.
عراقچی درباره جلسات کار‌شناسی نیز گفت: جلسات کار‌شناسی که توافق شد دو طرف داشته باشند، تا قبل از جلسه بعدی مذاکرات در ژنو برگزار خواهد شد، درباره تاریخ و محل آن هنوز تصمیمی گرفته نشده است. به منظور تعیین زمان و مکان این جلسات با دفتر اشتون در تماس هستیم. هدف از برگزاری این جلسات آن است که کار‌شناسان دو طرف در زمینه‌های علمی و هسته‌ای و همچنین مسائل مربوط به تحریم که مسائل مالی، تجاری، بانکی و غیره را شامل می‌شود، بیشتر و عمیق‌تر مسائل را بحثکنند تا نتیجه را به مذاکرات معاونان در ژنو ارائه دهند تا به پیشرفت مذاکرات کمک شود.
دلیل مثبت بودن فضای مذاکرات
عراقچی در پاسخ به پرسشی درباره ماهیت و نتایج مذاکرات ایران و گروه ۱ + ۵ در ژنو گفت: قضاوت درباره نتایج مذاکرات و فضای حاکم بر آن، هنوز زود است. مشخصه اصلی مذاکرات در ژنو، جدی بودن طرفین در مذاکره است و این امر باعثشد تا از مثبت بودن فضا سخن به میان آید.
وی افزود: جدی بودن و ورود به مباحثمحتوایی و جزئیات از مشخصات مذاکرات اخیر بود، و تصمیم طرفین به عدم انتشار جزئیات مذاکرات، نشان دهنده جدیت روند آن و تمایل طرفین برای رسیدن به هدف است.
نگرانی‌ها درباره امتیاز به طرف مقابل، بازی رسانه‌ای است
عراقچی در پاسخ به پرسشی درباره اعتراض برخی جریان‌های داخل کشور به عدم انتشار جزئیات مذاکرات و نگرانی درباره اعطای امتیاز به طرف مقابل، تاکید کرد: این مسائل بازی‌های رسانه‌ای است. چرا این احتمال مطرح نمی‌شود که طرف مقابل ممکن است امتیازاتی داده باشد که نخواهد رسانه‌ای بشود؟ به نظر من، اگر بخواهیم مذاکره‌ای واقعی انجام دهیم، باید الزامات آن را نیز بپذیریم.
دلیل منتشر نشدن جزئیات مذاکرات
وی لازمه یک مذاکره جدی را عدم انتشار جزئیات آن قبل دستیابی به توافق دانست و گفت: مذاکرات ایران با کشورهای ۱ + ۵ و رسیدن به توافق در این زمینه دشمنانی دارد که در صدر آن‌ها رژیم صهیونیستی است.
معاون وزیر خارجه کشورمان با اشاره به تلاش مذبوحانه رژیم صهیونیستی و نخست وزیر آن برای به شکست کشاندن این مذاکرات تصریح کرد: رژیم اشغالگر قدس از هیچ تلاشی برای به مانع تراشی بر سر به نتیجه رسیدن این مذاکرات دریغ نخواهد کرد. به همین دلیل از یک طرف، مقامات این رژیم با سفر به کشورهای مختلف و تماس با سران کشور‌ها تلاش می‌کنند این مذاکرات را به شکست بکشانند و از طرف دیگر رسانه‌های آن‌ها علیه این مذاکرات تبلیغ می‌کنند.
عراقچی با ابراز تأسف نسبت به تأثیرپذیری بخشی از فضای رسانه‌ای کشورمان از «یک پایگاه متعلق به صهیونیست‌ها» تأکید کرد: رژیم صهیونیستی به هیچ عنوان خواستار به نتیجه رسیدن این مذاکرات نیست. از این رو نباید جزئیات این مذاکرات منتشر شود.
آمریکا از تخریب فضای مذاکرات جلوگیری کند
مذاکره کننده ارشد کشورمان در پاسخ به پرسش مجری العالم مبنی بر احتمال افشای جزئیات مذاکرات توسط آمریکا به رژیم صهیونیستی، گفت: تردیدی نیست که آن‌ها با هم شریک هستند و در یک جبهه قرار دارند، و آمریکایی‌ها خودشان باید از تخریب فضای مذاکرات جلوگیری کنند.
وی ادامه داد: ما تاکنون شاهد بوده‌ایم که طرف‌های مقابل ما نیز جزئیات مذاکرات را منتشر نکرده‌اند و همه آنچه تاکنون در این باره انتشار یافته است عاری از واقعی و براساس حدس و گمانه زنی است و با بررسی آن‌ها می‌توان پی برد که منشأ این جزئیات ادعایی صهیونیست‌ها هستند.
چه زمانی جزئیات منتشر می‌شود
عراقچی تصریح کرد: ملت ایران به خوبی می‌دانند که تیم مذاکره کننده در پی تبلیغات و اقدامات نمایشی نیست. بلکه درصدد مذاکرات واقعی هستیم و آن‌ها نتایج این مذاکرات را از ما می‌خواهند و به خوبی می‌دانند که در صورت دستیابی به نتیجه حتما جزئیات را خواهیم گفت.
معاون وزیر خارجه کشورمان با بیان اینکه وی شخصا بر انتشار و علنی شدن جزئیات مذاکرات اصرار دارد، تاکید کرد: همگان باید اقدامات ما را ببینند و مشاهده کنند که چگونه مقاومت کرده و از منافع ملت ایران دفاع کردیم. با این وجود، ملت ایران این موضوع را درک خواهند کرد.
مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در دفاع از محرمانه باقی ماندن جزئیات مذاکرات اخیر، تاکید کرد: تاکنون جزئیات هیچ کدام از مذاکرات گذشته نیز منتشر نشده است. بلکه همواره کلیات و طرح‌های مذاکره مطرح می‌شد و پس از آنکه معلوم می‌شد مذاکره مذکور به نتیجه نخواهد رسید، کلیاتی درباره آن انتشار می‌یافت.
عراقچی در پاسخ به برخی مسائل مطرح شده مبنی بر اینکه مذاکرات ژنو از اختلافات ماهیتی میان دیدگاههای طرفین مذاکرات درباره مسائل مختلف پرده برداشت، گفت: قطعا اختلافات جدی میان ما با طرف مقابل وجود دارد و این امر قابل انکار نیست. ما در مواردی با همدیگر حتی اختلاف نظرهای عمیق داریم با این وجود امیدواریم بتوانیم به راه حل مشترکی برای این اختلافات دست یابیم.
واقعیت مهم در مذاکرات اخیر
معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه ما به طرف مقابل اطمینان نداریم، تصریح کرد: ما ذوق زده و به آن‌ها خوش بین نیستیم. ولی به عنوان دیپلمات امیدواریم به راه حلی دست یابیم. تردیدی نیست که این امر دشوار است و در این زمینه راه درازی در پیش داریم. ولی مهم این واقعیت است که برای اولین بار در مذاکرات ژنو ما در یک مسیر واحد قرار گرفتیم.
عباس عراقچی تاکید کرد: قبل از این طرفین در مسیرهای متفاوتی گام برمی داشتند و فضاهای فکری و ذهنی جداگانه‌ای داشتند به همین دلیل به گونه‌ای در مقابل یکدیگر قرار گرفته بودند.
نقطه تمایز مذاکرات جدید با دوره‌های قبل
وی نقطه تمایز این مذاکرات با دوره‌های پیشین را قرار گرفتن طرفین در مسیر راه حل سیاسی دانست و تأکید کرد: این مسیر ابتکار جمهوری اسلامی ایران بود تا در راه جدیدی گام برداریم و چارچوب‌های آن را نیز معرفی کردیم و طرف مقابل نیز پس از دو روز مذاکره فشرده، چارچوب مذکور را پذیرفت.
مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات هسته‌ای ژنو با بیان اینکه گروه ۱ + ۵ هنوز محتوای پیشنهادی ایران را نپذیرفته است گفت: آن‌ها چارچوب مطرح شده توسط ایران را مورد پذیرش قرار داده‌اند و ما از این پس در چارچوب پیشنهادی خودمان حرکت می‌کنیم. البته این مسیر دشوار، پر فراز و نشیب، طولانی و دارای دشمنان فراوانی است.
روند مذاکرات آینده و نقاط اشتراک و اختلاف
عراقچی در پاسخ به پرسش مجری العالم درباره موافقت ۱ + ۵ با چارچوب پیشنهادی مذاکرات توسط ایران و چگونگی روند مذاکرات آینده و نقاط اشتراک و اختلاف مورد بحث، گفت: طرف مقابل با چارچوب پیشنهادی ما موافقت کرده است ولی هنوز با موضوعات داخل این چارچوب توافق نکرده‌ایم. بی‌تردید گامهای مختلفی وجود دارد و طرفین رویکرد گام به گام را پذیرفته‌اند و گامهایی را به صورت متقابل و متعادل و همزمان برداریم.
معاون وزیر امور خارجه تصریح کرد: مذاکرات در ژنو درباره چگونگی گامهای مذکور تا حدودی پیشرفت داشت و درباره ایده‌های کلی مورد نظر طرفین بحثشد. درباره اینکه چه مسائلی که می‌توانند موضوع مذاکره در مرحله کنونی یا در آینده باشند بررسی و مرور کلی شده است که امیدواریم در نشست بعدی مسائل مورد مناقشه را آغاز کنیم و در جلسه ژنو فقط درباره مدالیته توافق صورت گرفت، که این خود قدم بزرگی است.
اولویت‌های مذاکره
عباس عراقچی درباره اختلاف نظر ایران و گروه ۵ + ۱ درزمینه اولویت‌های مذاکره و در پیش گرفتن شیوه گام به گام ایران یا شیوه گروه ۵ + ۱ مبتنی بر اعتمادسازی، گفت: این اختلاف را ما در ژنو حل کردیم و طرف مقابل قبول کرد که بر اساس مدالیته ما حرکت کند. یعنی اول هدف مشترک و بعد گام‌ها؛ در گام‌ها هم گام اول و گام آخر به عنوان مهم‌ترین گام‌ها طراحی شوند. در ژنو توافق کردیم که بر سر این سه موضوع توافق حاصل شود و بعد حرکت آغاز شود. یعنی در هدف مشترک و اصول و چارچوب و کلیات گام آخر و بعد در خصوص گام اول.
تحریم‌ها چه زمانی لغو می‌شود
عراقچی افزود: گام اول شامل اقداماتی خواهد بود که طرفین به منظور ایجاد فضای اعتماد انجام خواهند داد. اینکه این گام‌ها چه خواهد بود، هنوز توافق حاصل نشده است. آن‌ها پیشنهاداتی داده‌اند و ما نیز پیشنهاداتی مطرح کرده‌ایم. مسلما هر دو طرف باید اعتمادسازی کنند و اگر ما اقداماتی انجام می‌دهیم و اعتماد آن‌ها جلب می‌شود، اقداماتی وجود دارد که آن‌ها باید به منظور اعتمادسازی انجام دهند تا اعتماد ما جلب شود که یکی از این اقدامات، رفع تحریم‌ها خواهد بود و این اقدام از گام اول تا گام آخر باید صورت گیرد. تحریم‌ها باید در همه گام‌ها مدنظر باشد تا گام آخر که دیگر همه تحریم‌ها برداشته خواهد شد.
وی در پاسخ به این پرسش که «اگر گروه ۵ + ۱ اعتمادسازی ایران را پیش شرط رفع تحریم‌ها کند، و توقف غنی سازی اورانیوم ۲۰ درصدی را مبنای رفع تحریم‌ها سازد، موضع ایران در قبال چنین رفتاری چه خواهد بود» گفت: چرا عکس این مساله را مطرح نمی‌کنید؟ این ما هستیم که می‌گوییم تحریم‌ها باید برطرف شود تا در مقابل، ایران گامهایی اعتمادساز بردارد.
عراقچی تأکید کرد: اصل ایده درست است، ما هدفی مشترک داریم، هدف مشترک جایی است که در آن ایران، برنامه هسته‌ای صلح آمیز خود از جمله حق غنی سازی را خواهد داشت و همه تحریم‌ها برداشته خواهد شد. برای رسیدن به این هدف، گامهای مختلفی برداشته می‌شود که در این گام‌ها به تدریج اعتمادسازی صورت می‌گیرد و به تدریج تحریم‌ها برطرف می‌شود، تا به مرحله هدف مشترک برسیم که در آنجا همه تحریم‌ها برطرف می‌شود.
موضع ایران درباره غنی سازی
عراقچی درباره مساله حق ایران در غنی سازی اورانیوم و موضع گروه ۵ + ۱ در قبال این حق، تاکید کرد: درباره موضوع غنی سازی، موضع ما کاملا روشن است؛ غنی سازی، حق مردم ایران است، بنابراین خود این حق قابل مذاکره نیست و ما به هیچ وجه حاضر نیستیم درباره نفس غنی سازی مذاکره کنیم. ولی ابعاد غنی سازی، دامنه غنی سازی، اندازه غنی سازی، جزئیات غنی سازی می‌تواند موضوع مذاکره باشد و ما همان طور که گفتیم، آمادگی داریم نگرانی‌های طرف مقابل و نه بهانه جویی‌های آنان را مدنظر قرار داده و رفع کنیم.
وی افزود: به این ترتیب، غنی سازی بخشی از هدف پایانی است و قابل سازش و مذاکره نیست ولی ابعاد و اندازه‌های آن قابل مذاکره است که در طول مذاکرات مشخص می‌شود.
ادعای نشریه نیویورک تایمز
وی درباره ادعای نشریه نیویورک تایمز درباره آغاز بررسی مسأله آزادسازی اموال بلوکه شده ایران در آمریکا و اینکه آیا این مساله ربطی به چارچوب مذاکرات دارد، گفت: همه این مسائل و مسائل مشابه آن، فضاسازی‌های رسانه‌ای است، ما مطمئن نیستیم که این اقدامات با چه هدفی صورت می‌گیرد.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: آنچه از نظر ما قطعی است آن است که در یک پروسه مذاکراتی و در یک پروسه گامهای متقابل، همه تحریم‌ها باید رفع شود، و همه اموال ایران باید آزاد شود و تحریم‌ها، اعم از تحریم‌های شورای امنیت و چندجانبه یا تحریم‌های یک جانبه آمریکا باید برطرف شود. در یک پروسه زمانی که درباره مدت آن هم تصمیم گیری خواهد شد، همه این تحریم‌ها باید برطرف شوند.
آمریکا چگونه جدیت خود را نشان داد
عراقچی درباره میزان صحت ادعای بررسی این مساله توسط آمریکا نیز تاکید کرد: آمریکایی‌ها، با آوردن یک متخصص مسائل تحریم ایران به مذاکرات ژنو، جدیت خود را ثابت کردند. حضور این شخص در طول مذاکرات و توضیحاتی که می‌داد، نشان می‌داد که آمریکایی‌ها حداقل حاضرند جدیت خود را نشان بدهند. این مساله، در ادامه مسیر بیشتر مشخص خواهد شد. ما به این نتیجه رسیده‌ایم که مذاکرات فنی بین متخصصان لازم است برای اینکه جزئیات مربوط به رفع تحریم‌ها و جزئیات مربوط به اقدامات اعتمادساز بحثشود و من مطمئنم که این مساله به روند مذاکرات در جلسه آینده مذاکرات در ژنو کمک خواهد کرد.
نظر ۱ + ۵ درباره مخالفت ایران با خروج مواد
معاون وزیر خارجه درباره خبرهای منتشر شده مبنی بر کاهش غنی سازی اورانیوم از بیست درصد به کمتر از پنج درصد، و همچنین غنی سازی آن در خارج ایران و کاهش تعداد و سرعت سانترفیوژهای نیروگاه‌های نطنز و فوردو گفت: ایران و گروه ۱ + ۵ توافق کرده‌اند که جزئیات مذاکرات را اعلام نکنند. ما در مذاکرات ژنو ایده‌های کلی را بررسی کردیم و وارد این مباحثجزئی نشدیم و ما قبلا هم موضع قطعی خود را اعلام کردیم مبنی بر اینکه هیچ ماده‌ای از ایران خارج نخواهد شد و گروه ۱ + ۵ نیز پذیرفته است که مواد از ایران خارج نشود.
عراقچی در پاسخ به این پرسش که آیا تعامل غرب با مسأله هسته‌ای ایران در مقایسه با قبل تغییری کرده یا نه، تاکید: من معتقدم که هر دو طرف ایرانی و غربی تغییر کرده‌اند، و تغییر اصلی در طرف غربی صورت گرفته است.
وی افزود: طرف غربی ظرف ده سال گذشته هر فشاری را اعمال کرده است هم تهدیدهای نظامی و هم تحریم‌های اقتصادی مفصل را روی میز خود گذاشته است، ولی از هیچ یک از این موارد نتیجه نگرفت، و مردم ایران دربرابر همه تهدید‌ها و فشار‌ها ایستادگی کردند و اجازه ندادند غرب از این طریق به خواسته‌های خود برسد.
عراقچی ادامه داد: برنامه ما هم عملاً توسعه پیدا کرد و در عرصه میدانی تثبیت شد هم تکنولوژی ما در زمینه چرخه سوخت تقریباً به مرحله پایانی رسیده است و هم تأسیسات، تجهیزات، ماشین آلات، مواد تولیده شده و ذخایر ما در سطح خوبی است. این امور غرب را به این نتیجه رسانده که هیچ کاری از دستش ساخته نیست به همین دلیل جدی‌تر از قبل در مذاکرات حضور پیدا می‌کند.
وی با این حال تأکید کرد: ولی این امر به معنای آن نیست که غرب از خواسته‌های خود دست کشیده است بلکه برای رسیدن به خواسته‌های خود به جای تهدید و تحریم هم اکنون روش دیپلماسی را درپیش گرفته است و ما این موضوع را درک می‌کنیم و ما که در برابر تهدید‌ها و تحریم‌ها باج ندادیم طبعا در مذاکرات نیز باج نخواهیم داد.
سیاست تغییر کرده یا رویکرد
عراقچی افزود: سیاست‌های ایران ثابت است و فقط رویکرد ما تغییر کرده است، که این تغییر رویکرد ناشی از دو مساله است مساله اول تثبیت برنامه‌های ما در میدان، و مساله دوم ایستادگی مردم ایران در این رابطه و حماسه سیاسی شکوه‌مند اخیر مردم ایران.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: دولت ایران هم اکنون با دست باز‌تر و پشتوانه محکمتر می‌تواند مذاکره کند و ما به غرب اعلام کردیم که آماده یافتن راه حلی برای نگرانی‌های معقول غربی‌ها هستیم ولی این نگرانی‌ها نباید حاکی از بهانه جویی و سوء استفاده باشد و غرب نباید به اسم اعتماد سازی به دنبال اهداف دیگری باشد.
عراقچی افزود: نگرانی‌های غرب اگر معقول و دارای پایه و اساس باشد، ایران آماده تعامل با این نگرانی‌ها خواهد بود و غرب نیز باید نگرانی‌های ایران را رفع کند، که این نگرانی‌ها شامل برداشته شدن همه تحریم‌ها است. ما در ده سال گذشته مقاومت کرده‌ایم و به غرب ثابت کرده اینکه نه تهدید نظامی و نه تحریم اقتصادی نتیجه بخش نیست.
گفت‌و‌گوی دوجانبه ایران و آمریکا در ژنو
عراقچی درباره گفت‌و‌گو با «وندی شرمن» رئیس هیأت آمریکای در حاشیه مذاکرات ژنو، گفت: در مذاکرات بین المللی و چند جانبه، گفت‌و‌گوهای دو جانبه امری کاملا طبیعی است و این گفت‌و‌گو‌ها براساس نیاز و روند مذاکرات برگزار می‌شود و ما قبلا نیز در مذاکره با گروه ۱ + ۵ با هیأت‌های مذاکره کننده گفت‌و‌گوهای دو جانبه داشته‌ایم.
وی با بیان اینکه این گفتگوهای دو جانبه مذاکرات را به پیش برده است، تاکید کرد: هدف از گفتگوهای دو جانبه پیشبرد مذاکرات است و ما می‌خواهیم مسائلی را که در مذاکرات بررسی کردیم، در گفتگو‌ها دو جانبه مفصل‌تر و با جزئیات بیشتر و جدی‌تر بررسی کنیم. ما اگر احساس کنیم که برای تسهیل روند مذاکرات و تبادل نظرات باید گفتگوهای دو جانبه‌ای داشته باشیم، این گفتگو‌ها را برگزار می‌کنیم و قبلا نیز این مذاکرات دوجانبه را برگزار کردیم.
نظر مذاکره کننده آمریکایی در گفت‌و‌گوی دو جانبه
عراقچی گفت: نظرات شرمن در گفت‌و‌گوهای دو جانبه همان نظرات ایشان در مذاکرات بود و اینجانب در گفتگوهای دوجانبه نظرات ایران را قاطعانه‌تر و محکمتر به اطلاع شرمن رساندم و به ایشان گفتم که ما انتظار داریم که اعتماد سازی به صورت دو طرفه صورت بگیرد و اگر غربی‌ها انتظار دارند که ما اعتماد آن‌ها را جلب بکنیم، ما نیز انتظار داریم که غربی‌ها اعتماد ما را جلب کنند؛ که این امر از طریق رفع تحریم‌های ظالمانه و به رسمیت شناختن حقوق جمهوری اسلامی ایران میسر است و در کل می‌توان گفت که این گفتگوهای دو جانبه مفید بود.
دلیل خوش بینی هیأت آمریکایی پس از گفت‌و‌گوهای دو جانبه
عراقچی درباره دلیل خوش بینی بیشتر هیأت آمریکایی در پایان گفت‌و‌گوهای دوجانبه، تاکید کرد: من معتقدم که برخورد هیأت‌های اروپایی و آمریکایی با مذاکرات، مثبت بود و علتش هم آن بود که همانطور که ما جدیت را در آن‌ها دیدیم، آن‌ها هم جدیت را در ما دیدند مذاکرات مفید و جدی بود. البته مسئولان آمریکایی علاوه بر مفید و جدی خواندن مذاکرات اظهارات دیگری نیز بیان کرده و بر اختلافات هم کرده‌اند. اینکه ما توانستیم برای اولین بار وارد مسیر مشترک بشویم که نخستین نشانه آن صدور بیانیه مشترک بود، این امر به نوبه خود مفید بود.
مسائل مطرح شده در گفت‌و‌گوی دوجانبه
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که آیا در مذاکرات به مسائلی به جز مساله‌ای هسته‌ای پرداخته شد، تأکید کرد: خیر. ولی اگر آن‌ها بخواهند، ما آماده پرداختن به مسائل دیگری هم هستیم.
