به بهانه سومین سالگرد قتل خاشقجی؛
چراغی: واشنگتن در سه لایه حقوق‌بشری، ریاض را عصبانی می‌کند/ اسرائیل و آمریکا باج‌گیری جدید از عربستان را پیش می‌برند
کارشناس مسائل سیاسی منطقه گفت: کاخ سفید هر از چندگاهی از پرونده ۱۱ سپتامبر و روزنامه‌نگار مقتول سعودی در سالگرد وقوع‌شان چند برگ اطلاعات محرمانه منتشر می‌کند تا در نهایت بتواند از عربستان باج‌گیری کند.
«جلال چراغی» کارشناس مسائل سیاسی منطقه با اشاره به فرا رسیدن سومین سالگرد قتل جمال قاشقجی در تشریح وضعیت حقوق بشر در عربستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: عربستان و رژیم صهیونیستی از روی کار آمدن باید نگران بودند و یکی از نگرانی‌های اصلی، مسأله حقوق بشر بود. علاوه بر پرونده قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی، موضوعاتی مانند آزادی سیاسی و آزادی بیان برای روزنامه‌نگاران و شهروندان عربستان و برای فعالیت‌های رسانه‌ای در این کشور، یکی از نگرانی‌های آل سعود و بن سلمان به حساب می‌آمد. به همین دلیل بایدن قبل از رسیدن به ریاست‌جمهوری، اعلام کرده بود که پرونده قتل جمال خاشقجی را پیگیری خواهد کرد و همین موضوع نگرانی ریاض را افزایش داد. این در حالی بود که رسانه‌های تحت تاثیر عربستان در آمریکا و اروپا به دنبال آن بودند تا در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۰ شهروندان مقیم خارج از عربستان را به نفع ترامپ مهندسی کنند که البته موفق نشدند.
وی ادامه داد: محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در همان موقع بود که احساس خطر کرد و پس از پیروزی بایدن در انتخابات، دست به یک سری از اصلاحات اجتماعی در عربستان زد که زنان در صدر آن قرار داشتند. از حیث داخلی باید توجه شود که سرکوب فعالان در داخل عربستان یک پروژه بی‌انتها است؛ چراکه این روند همچنان ادامه دارد و در سیاست خارجی هم پرونده یمن همچنان حیثیت ریاض را تهدید می‌کند. اما مسأله سوم پرونده قتل جمال خاشقجی است که حالا سومین سالگرد قتل او از راه رسیده است. در زمان دونالد ترامپ به چالش کشیدن ریاض با پرونده قتل خاشقجی مطرح بود اما او حمایت چندانی از روند اجرای این پرونده انجام نداد و بازهم این مسأله مسکوت ماند. در دوره بایدن اما وضعیت کاملاً متفاوت است؛ به گونه‌ای که او و تیمش سعی می‌کنند مسأله حقوق بشر را در سه لایه (مسائل داخلی، بحران یمن و پرونده خاشقجی) پیگیری کنند.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در این میان و همزمان با فشارهای آمریکا در عرصه حقوق‌بشر، احتمال دارد سعودی‌ها برای فروکش کردن این تهدید، امتیازات بیشتری به آمریکا و سپس به اسرائیل بدهند. در اینجا یک سناریو وجود دارد و آن هم این است که اسرائیل برای جلب رضایت عربستان ممکن است که میان ریاض و واشنگتن میانجی‌گری کند و سپس بهره‌برداری خود را از این مسأله انجام دهد. از سوی دیگر در ارتباط با سیاست‌های آمریکا می‌بینیم که واشنگتن همانند پرونده ۱۱ سپتامبر، با پرونده قتل خاشقجی برخورد می‌کند؛ به گونه‌ای که کاخ‌سفید هر از چندگاهی هر دو پرونده را در سالگرد وقوع‌شان مجدداً مفتوح کرده و چند برگ از اطلاعات محرمانه را منتشر می‌کند تا در نهایت بتواند از عربستان باج‌گیری کند. به عبارت دیگر، ایالات متحده به صورت آنی این موضوع را رصد می‌کند که چگونه می‌تواند در پرونده‌های متعدد از ریاض امتیاز بگیرد و این کشور را با سیاست‌های خود و اسرائیل هماهنگ کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر واشنگتن نتواند ریاض را به هر ترتیب در پرونده‌ها مدنظرش با خود هماهنگ کند یا سعودی‌ها به درخواست‌های آنها پاسخ مثبت ندهند، می‌بینیم که در سالگرد قتل خاشقجی یا سالگرد حادثه ۱۱ سپتامبر چند خط علیه ریاض منتشر می‌کنند و چند روز بعد هم همه چیز فروکش می‌کند. بر این اساس معتقدم مسأله خاشقجی و همچنین پرونده‌های دیگر را باید در قالب یک اهرم فشار علیه ریاض دانست که برای شفاف شدن خروجی این روند، باید کمی منتظر بمانیم. معتقدم منطقه، تحولاتی را از سر می‌گذراند که من به آن «گذار از وضعیت فعلی» می‌گوییم. از انتخابات عراق گرفته تا سفر نخست‌وزیر لبنان به فرانسه که می‌تواند برای عربستان پیام مهمی داشته باشد، همگی وقایعی هستند که احتمال دارد پس از علنی شدن بَطن آنها، ایالات متحد دست به سناریونویسی جدید بزند و ممکن است در این راستا ریاض را تحت فشار قرار دهد.
