زنگنه در گفتوگو با ایلنا تشریح کرد:
دلایل سفر وزیر خارجه قطر به کابل/ ابعاد حمایت علنی دوحه از دولت جدید طالبان
کارشناس مسائل منطقه گفت: آمریکاییها با برگزیدن قطر به عنوان یک کشور دارای پتانسیل میانجیگری، آن را وارد پرونده افغانستان کردند و حالا در حال مدیریت اوضاع هستند.
«صباح زنگنه» سفیر و نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی در تشریح دلایل و ابعاد سفر وزیر خارجه قطر به افغانستان و دیدار با مقامهای دولت طالبان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: تحولات فعلی افغانستان نشان میدهد که قطر از سالیان گذشته تاکنون به محل ملاقاتها و تبادل نظرهای دیپلماتیک در مورد افغانستان تبدیل شده است. معتقدم اینکه قطر به عنوان کانون توجه بسیاری از کشورها مورد اشاره قرار گرفته، معنای خاصی دارد؛ چراکه به نظر میرسد این کشور بیش از عربستان و سایر همسایگان خود مورد تایید ایالات متحده در پرونده افغانستان است. توجه داشته باشید که ایالات متحده دارای پایگاه نظامی در قطر است و از سوی دیگر این کشور از منظر رسانهای و همچنین اقتصادی بسیار جلوتر از سایر همسایگان خود به حساب میآید و تجمیع این مسائل به نوعی یکسری از مولفههای قدرت را دور یکدیگر جمع میکند که باعث میشود این کشور از سوی واشنگتن به عنوان میانجی انتخاب شود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر قطر به لحاظ شبکهسازی مذهبی هم با سایر کشورها تفاوت دارد؛ چراکه آنها به صورت تمام قد از اخوانالمسلمین حمایت میکنند و به همین دلیل ارتباط تنگاتنگی با ترکیه دارند که نشان میدهد این کشور را باید متمایز از عربستان و سایر قدرتهای عربی منطقه بدانیم. توجه داشته باشید که عربستان در رأس تشکیل طالبان، القاعده و حتی مجاهدین عرب - افغانی بود که سابقه مبارزه با اتحاد جماهیر شوروی را داشتند اما در شرایط فعلی به نظر میرسد جایگاه و عملکرد سعودیها تناسبی با اوضاع فعلی کشور افغانستان ندارد؛ به خصوص آنکه اجراکنندگان عملیات ۱۱ سپتامبر اساساً سعودی بودند و همین حالا انتقادهای بسیاری علیه ریاض در این پرونده نمایان است. به همین دلیل ایالات متحده به سمت کشوری رفت که میانهرو باشد، نه اینکه حامی و اجراکننده یک سیاست بر پایه رادیکالیسم باشد.
این کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: از این منظر حضور وزیر خارجه کشوری مانند قطر در پایتخت افغانستان آن هم قبل از سایر کشورهای منطقه و فرامنطقه آن هم در اوج انتقادهای مکرر از رفتار طالبان در کابل، نشان میدهد که دوحه در حال نشانهگذاری مشخص در کابل است و همین موضوع میتواند تشویق برای اجرای یک سناریوی جدید به حساب بیاید اما ممکن است که قطر گرفتار خروجی برخی از رفتارهای خشن طالبان شود. معتقدم حضور وزیر خارجه قطر در کابل و دیدار با مقامهای ارشد طالبان به نوعی یک علامت سیاسی یا مشوق برای دیگران به حساب میآید که میتوان آن را تا حدودی به رسمیت شناختن وضعیت و دولت جدید افغانستان دانست. مسأله اینجاست که بدون شک در ارتباط قطر با طالبان و مشروعیت دادن به آنها منافعی برای این کشور وجود خواهد داشت اما واقعیت این است که آیا دوحه میتواند آثار منفی رفتار طالبان را در آینده که احتمالا نمایان میشود، قبول کند یا خیر؟
وی در پایان خاطرنشان کرد: من معتقدم سفر قطریها به کابل بدون اجازه کشورهایی مانند ترکیه و آمریکا نبوده است یا حداقل با آنها مشورتهایی در این میان صورت گرفته است. اینکه دیده میشود تیم دیپلماتیک قطر به تهران میآیند و کمی بعد به کابل سفر میکنند، نشان میدهد که دوحه نقش تهران در تحولات افغانستان را مهم قلمداد میکند. در این میان، قطر به نحوی در حال هموار کردن موانع برای به رسمیت شناختن دولت طالبان در کابل است و در نهایت معتقدم قطر به دنبال نشان دادن بازی جدید خود در افغانستان به تمام دنیا خواهد بود. لذا باید منتظر شد و دید که کدام کشورها این روش قطر را پذیرا خواهند بود.