صدقیان در گفتوگو با ایلنا:
نشست بغداد با اما و اگرهای زیادی روبرو است/ مواجهه سران ریاض و تهران در عراق بعید به نظر میرسد/ الکاظمی به دنبال بهرهبرداری از صلح منطقهای پس از انتخابات است
رئیس مرکز عربی مطالعات ایران گفت: اگر ولیعهد عربستان به جای پادشاه این کشور در بغداد حضور پیدا کند، احتمالاً رئیسجمهوری ترکیه به عراق نخواهد آمد.
«محمدصالح صدقیان» رئیس مرکز عربی مطالعات ایران در تشریح ابعاد نشست سران منطقه در بغداد در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: از چند هفته پیش تاکنون اخبار زیادی در مورد برگزاری کنفرانس سران منطقه در بغداد منتشر شده و تحلیلهای گوناگونی از دلایل، ابعاد و شرکتکنندگان این کنفرانس توسط رسانهها روی خروجی قرار گرفته و حتی بسیاری از تحلیلگران در حال بررسی نتایج احتمالی این نشست منطقهای هستند. بر اساس آمار موجود قرار بر این است تا کشورهایی مانند اردن، عربستان، ایران، کویت و ترکیه در این کنفرانس شرکت داشته باشند اما پس از آن اعلام شد که مصر و امارات هم قرار است در جمع شرکتکنندگان حاضر باشند. بسیاری معتقدند که حضور مصر و امارات متحده عربی در این کنفرانس چندان ضروری نیست اما به هر ترتیب این دو کشور هم دعوت شدند و اخبار تایید نشدهای وجود دارد که نشان میدهد دولت عراق از مقامهای قطر هم برای حضور در این نشست دعوت به عمل آوردهاند.
وی ادامه داد: بسیاری معتقدند که این یک کنفرانس بسیار مهم با یک خروجی ارزشمند و با اهمیت خواهد بود اما بحث اینجاست که همچنان مشخص نیست که آیا مقامهای سطح یک عربستان، ایران و ترکیه در نشست بغداد شرکت میکنند یا خیر؟ معتقدم که مقامهای این سه کشور در بغداد احتمالاً با یکدیگر روبهرو نخواهند شد؛ چراکه دولت عراق به صورت مستقل توان تصمیمگیری ندارد و به همین دلیل معتقدم این کنفرانس را بیش از حد بزرگ جلوه دادند. به عنوان مثال احتمال دارد پادشاه عربستان در این نشست شرکت نکند و به جای آن محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان وارد بغداد شود که اگر ولیعهد ریاض به این نشست بیاید، بدون شک رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه در این نشست حضور نخواهد یافت. از سوی دیگر و در آستانه برگزاری نشست بغداد، نخست وزیر عراق به کویت سفر کرده که این موضوع یک بحث بسیار مهم به حساب میآید؛ چراکه بر اساس دادهها مصطفی الکاظمی به کویت سفر کرد تا بتواند از طریق این کشور تلاش کند تا پادشاه عربستان شخصاً در بغداد حضور پیدا کند که نتیجه آن البته مشخص نیست.
این تحلیلگر ارشد مسائل عراق تصریح کرد: به یاد داریم که شیخ احمد جابر صباح، امیر سابق کویت درباره پرونده نزدیک شدن ایران و عربستان به یکدیگر چندین بار میانجیگری کرده بود اما اتفاق خاصی در این بین رخ نداد. حالا هم مصطفی الکاظمی به دلیل این سابقه قدیمی، به دنبال نهایی کردن حضور پادشاه عربستان از طریق کویت است. نکتهای که در این میان باید مورد توجه قرار بگیرد این است که نخستوزیر عراق هم به دلیل آنکه کشورش در آستانه انتخابات سراسری قرار دارد، به دنبال آن است تا برای خود یک کارنامه مثبت از این نشست دست و پا کند. الکاظمی به دنبال آن است تا نقشه بزرگش یعنی رویارویی ایران با عربستان و همچنین عربستان با ترکیه را در بغداد را عملیاتی کند و یک مصالحه منطقهای را رقم بزند که اگر این اتفاق رخ دهد، بدون شک یک رخداد مهم منطقهای به وقوع پیوسته است.
صدقیان افزود: مساله دیگر این است که الکاظمی در انتخابات عراق کاندیدا نخواهد شد اما به دنبال آن است که بعد از انتخابات بتواند مجدداً در کسوت نخستوزیر وارد ساختار سیاسی عراق شود که این نکته را نباید فراموش کنیم؛ چراکه او علناً با برگزاری نشست بغداد در حال قدرتنمایی قبل از انتخابات است تا خود را به عنوان گزینه نخستوزیری آینده عراق مطرح کند. عراقیها معتقدند که الکاظمی اگر بتواند تنش میان ایران با عربستان و همچنین عربستان با ترکیه را کاهش دهد، به نوعی توانسته بغداد را از یک منجلاب امنیتی - سیاسی بیرون بکشد و این کشور را از اینکه میدان تقابلهای منطقهای باشد، خلاص کند. نکته مهمتر این است که برخی رسانهها در خارج از خاورمیانه بارها اعلام کردند که احتمالاً عالیترین مقامهای ایران و عربستان در بغداد با یکدیگر روبهرو خواهند شد که به نظر من این تحلیل تا حدودی غلط است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم عربستان فعلاً آماده رویایی با ایران نیست. از سوی دیگر دولت تهران هم به تازگی تغییر پیدا کرده است و از این منظر فکر نمیکنم شاهد رویایی مقامهای ارشد ریاض و تهران با یکدیگر در بغداد باشیم. توجه داشته باشید که سعودیها چندین بار از گذشته تاکنون اعلام کرده بودند که خواهان اعمال فشار تهران بر انصارالله هستند تا یک آتشبس و در نهایت مذاکره به وقوع بپیوندد، اما این اتفاق رخ نداد. سعودیها از تهران میخواهند که اوضاع و احوال یمن را آرام کند تا عربستان بیش از این در یمن متحمل هزینه نشوند، اما فعلاً هیچ اتفاقی در این محور رخ نداده و به همین دلیل است که میگویم نشست بغداد با اما و اگرهای زیادی روبهرو است.