زرگر در گفتوگو با ایلنا:
نماینده جدید سازمان در یمن مجری پروژه قدرتها خواهد بود/ اگر صلح منطقهای منعقد نشود، بنبست در یمن تشدید میشود
کارشناس مسائل منطقه گفت: معرفی دیپلمات سوئدی به عنوان نماینده جدید سازمان در امور یمن یک اتفاق عادی است و او هم مانند اسلاف خود صرفاً پروژه قدرتها را پیادهسازی خواهد کرد.
«علیاصغر زرگر» کارشناس مسائل منطقه با اشاره به معرفی نماینده جدید سازمان در امور یمن و ارزیابی کارنامه مارتین گریفیتس در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: معمولاً زمانی که بحرانهای منطقهای در یک کشور به طول میانجامد، اصطلاحاً آن کشور «بالکانیزه» میشود؛ به این معنا که قدرتهای مختلفی از گوشه و کنار دنیا به این منطقه و منازعه ورود میکنند و در نهایت برخورد منافع به وجود میآید. در یمن هم ما شاهد مدلی از بالکانیزه شدن این کشور هستیم؛ چراکه از یک سو قدرتهای منطقهای وارد معادلات این کشور شدند و از سوی دیگر کشورها و قدرتهای فرامنطقهای هم به این معادلات افزوده شدهاند و از عربستان، امارات و آمریکا گرفته تا بریتانیا، فرانسه و حتی اسرائیل در یمن حضور دارند و مشغول به تامین منافع خود در دو محور سیاسی و میدانی هستند. بر این اساس زمانی که این روند اتفاق میافتد و تعدد بازیگران آشکار میشود، سازمان ملل هم به عنوان یک بازیگر موثرِ دیگر، وارد چنین پروندههایی میشود.
وی ادامه داد: مسأله اصلی این است که سازمان ملل در چنین وضعیتی نمیتواند آنگونه که انتظار میرود سیاستهای خود را جلو ببرد. واقعیت این است که در یمن تاکنون سه فرستاده سازمان ملل منصوب شدند و پس از مارتین گریفیتتس حالا هانس گراندبرگ که یک دیپلمات سوئدی است به عنوان چهارمین فرستاده سازمان ملل منتصب شده که خیلیها انتصاب وی را یک اتفاق مهم میدانند و عدهای دیگر هیچ واکنشی نسبت به این انتصاب نداشتند. بحث اصلی این است که تا زمانی که قدرتها از یمن بیرون نروند و روند بحران به سمت مذاکره و آرامش پیش نرود، این تنش نه تنها تمام نمیشود بلکه فروش تسلیحات همچنان ادامه خواهد داشت و نماینده سازمان ملل در این میان صرفاً به عنوان یک تماشاچی عمل خواهد کرد. در سوی دیگر تحولات یمن شاهد حضور ایران به عنوان یک جریان پرنفوذ سیاسی هستیم و از سوی دیگر عربستان سعودی به عنوان اصلیترین متغیر، شبانهروز در حال بمباران کردن یمن است که تمام اقدامهای آنها از طریق هوا انجام شده و سازمان ملل هم فقط این اقدامات را محکوم کرده است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: آنها طی سالهای گذشته هزینه زیادی برای یمن پرداخت کردند اما آن خروجی که دربار سعودی و ولیعهد عربستان مد نظرش بود حاصل و حادث نشده است. به همین دلیل ما میبینیم که آمریکاییها از چندی پیش به یمن ورود کردند و حالا هم برای آنکه سعودیها آبرومندانه از یمن خارج شوند در حال ارائه خدمات اطلاعاتی، سیاسی و نظامی به عربستان در یمن هستند. بر همین اساس تغییر یکباره نماینده سازمان ملل در یمن را نمیتوان یک اتفاق بسیار مهم دانست؛ چراکه مارتین گریفیتس حدود سه سال است که در این منصب مشغول به خدمت بوده و حالا دوره سه ساله او پایان یافته و شخص دیگری جایگزین او شده است. این یک اتفاق کاملاً طبیعی است اما واقعیت این است که در طی سالهای اخیر آنگونه که از سازمان ملل انتظار میرفت هیچ اتفاقی رخ نداد و به نظر نمیآید که هانس گراندبرگ سوئدی هم بتواند کاری از پیش ببرد.
زرگر افزود: از منظر سازمان ملل، اوضاع یمن کاملاً بحرانی است اما باید توجه داشت که از نظر این سازمان، اوضاع زمانی به صلح نزدیک میشود که منافع غرب و متحدان آن در یمن تامین شود. معتقدم اگر صلح منطقهای میان ایران، امارات و عربستان برقرار نشود، هیچ اتفاق خاصی در یمن رخ نخواهد داد. از سوی دیگر به نظر میرسد انتصاب یک دیپلمات اروپایی در یمن، در راستای ایجاد حیاط خلوت امن برای عربستان انجام شده و آنها به دنبال آن هستند تا بتوانند اوضاع یمن را به نفع ریاض هدایت کنند. بر این اساس هیچ اتفاق خاصی در یمن رخ نخواهد داد؛ چراکه نماینده جدید سازمان ملل در امور یمن هم اساساً در حکم یک ناظر و گزارشگر عمل میکند نه یک اقدام کننده مستقیم. لذا او صرفاً مذاکرات آتی را هدایت خواهد کرد و باید گوش به فرمان سناریوهایی باشد که بازیگران و قدرتهای بزرگتر آن را طرح میکنند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: توجه داشته شید که نماینده جدید سازمان ملل در امور یمن سعی میکند بر کمکهایی که از اروپا، آمریکا و سایر کشورها وارد یمن میشود، نظارت مستقیم داشته باشد تا این کمکها به دست مردم یمن برسد و بخشی از بحران انسانی سر و سامان داده شود تا از سوی دیگر وظیفه بشردوستانه سازمان ملل هم عملیاتی شود. این نماینده در عمل باید یک عنصر بیطرف باشد تا بتواند اوضاع را به خوبی هدایت کند اما از نظر من معادله یمن به حدی پیچیده است که اگر قدرتهای خارجی نخواهند، هیچ اتفاقی در این کشور رخ نخواهد داد و سازمان ملل هم صرفاً یک میانجیگر خنثی در این پرونده خواهد بود.