ظهره‌وند در گفت‌وگو با ایلنا:
شبیخون‌های طالبان ریشه در «بازی بد» واشنگتن دارد/ پاکستان و آمریکا دو سناریوی جداگانه را پیش می‌برند/ سازمان سیا بازیگر اصلی بحران افغانستان
سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: اشغال گذرگاه افغانستان تاجیکستان از گذشته در فکر طالبان بود و سقوط این جغرافیا نشان می‌دهد وضعیت به شدت وخیم است.
«ابوالفضل ظهره‌وند» سفیر پیشین ایران در افغانستان با اشاره به تحرکات اخیر طالبان و تسلط این جریان بر گذرگاه مشترک با تاجیکستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: وضعیتی که در افغانستان شاهدش هستیم از چند ماه بعد و حتی پس از امضای توافق دوحه میان طالبان و آمریکا قابل پیش بینی بود؛ چراکه با خروج نیروهای ایالات متحده و ناتو از افغانستان دست طالبان برای اجرای عملیات‌های گسترده باز شد. از سویی دیگر باید به این موضوع توجه کنیم که دولت فعلی افغانستان ضعف‌های متعدد و بیشماری دارد که همین مساله موجب شده طالبان برای اجرای عملیات‌های خود احساس آرامش کند. در این میان دو ماه پیش شاهد بودیم اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان در برخی از نواحی که مردم و جریان‌های بومی در حال مبارزه با طالبان بودند با اعزام یگان‌های ویژه دولتی آنها را سرکوب کردند و راه را برای تسلط طالبان بر افغانستان باز کردند. به همین دلیل معتقدم هماهنگی مشخصی میان طالبان، آمریکا و کابل وجود دارد.
وی ادامه داد: در شرایط کنونی زلمی خلیلزاد در حال تحلیل وضعیت از نظر ایالات متحده است و با تعلق خاطر خود به آمریکا اوضاع را بررسی می‌کند. از سوی دیگر طالبان هم حرف خود را می‌زند و تمام این مسایل موجب شده تا ما یک بحران چند ضلعی را شاهد باشیم. توجه داشته باشید که نیروهای میدانی طالبان عمدتاً از پشتون‌های افغانستان نیستند و یکی از دلایل آن مشخص نبودن مرزهای میان پاکستان و افغانستان است. بسیاری از کسانی که امروز در صفوف طالبان در حال مبارزه و شبیخون زدن به نیروهای دولتی افغانستان و مردم این کشور هستند، عموماً از طیف پشتون‌های پاکستان به حساب می‌آیند که هدفشان خلق پشتونستان است. بر همین اساس معتقدم بخشی از معادله فعلی در افغانستان را پاکستان و سرویس اطلاعاتی این کشور راهبری می‌کنند و بخشی دیگر را آمریکاییها طرح و اجرا کردند.
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: تفاوت سناریوی پاکستان و آمریکا در این است که آمریکاییها صرفاً به دنبال آن هستند تا منطقه را تجزیه کرده و معادلات جنوب شرق آ‌سیا را دستخوش تغییر کنند. واقعیت این است که طالبان در وضعیت فعلی به دنبال آن خواهد بود تا قبل از خروج آمریکاییها، شهرهای شمال شرقی و حتی ولایت هرات را به اشغال خود در بیاورند و به همین دلیل است که می‌بینیم این جریان چندی پیش گذرگاه افغانستان و تاجیکستان را اشغال کرد. منطقه شیرخان بندر که در این جغرافیا قرار دارد یک منطقه استراتژیک از حیث اقتصادی – امنیتی به حساب می‌آید و نقطه‌ای است که طالبان از سال‌ها پیش به آن چشم دوخته که ولایات منتهی به آن عموماً مناطق تاجیک‌نشین به حساب می‌آید. در این میان اشغال مزار شریف و پیشروی طالبان در بسیاری از مناطق افغانستان از سوی طیف‌های پشتون‌های سکولار مورد انتقاد قرار گرفته و آنها خواهان تسلط کامل طالبان بر ا فغانستان نیستند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: توجه داشته باشید که پاکستان به دنبال مسلط کردن طالبان بر افغانستان و احیای امارت اسلامی است اما آمریکاییها به دنبال تجزیه خطوط و به راه انداختن جنگ داخلی در سراسر افغانستان هستند تا بتوانند مجدداً وارد این کشور شوند. بازیگر دیگری که در معادلات افغانستان به شدت فعال شده «سازمان سیا» است. این سازمان در حال تماس با جریان‌های مختلف حاضر در داخل و خارج افغانستان است و بحث تجزیه و تزریق ناامنی را دنبال می‌کند. در مقابل جریان‌های بومی در حال مقاومت بوده و به دنبال آن هستند تا سناریوی آمریکا را کنترل کنند که در رأس آنها ژنرال دوستم و عطا محمد نور و سایر شخصیت‌های جهادی افغانستان قرار دارند. این در حالی است که اشرف غنی و سایر مقامات افغانستان صرفاً به دنبال جلب نظر ایالات متحده از طریق گفت‌وگو هستند اما اوضاع به حدی در افغانستان وخیم است که همدردی واشنگتن هیچ اثری نخواهد داشت؛ بلکه تمام این ناامنی‌ها ریشه در «بازی بد» آمریکا دارد.
