مومنی در گفت‌وگو با ایلنا:
غربی‌ها لوکاشنکو را تهدیدی برای امنیت و حقوق بین‌الملل می‌دانند/ فشار بر معترضان بلاروس تشدید می‌شود/ حمایت از مینسک، دامن روسیه را می‌گیرد
تحلیلگر مسائل روسیه گفت: ممکن است اتحادیه اروپا و آمریکا از دستگیری روزنامه‌نگار منتقد چشم‌پوشی کند اما به هیچ وجه از برهم زدن امنیت هوایی کوتاه نمی‌آیند.
«قاسم مومنی» تحلیلگر مسائل روسیه در تشریح دلایل تنش جدید اتحادیه اروپا و بلاروس در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در چند ماه گذشته اعتراضات شدیدی در بلاروس علیه دولت الکساندر لوکاشنکو رخ داد که ریشه آنرا باید در نتایج انتخابات اخیر ریاست جمهوری این کشور بررسی کرد. این اعتراض‌ها به حدی گسترده شد که علاوه بر بازداشت هزاران نفر و کشته و ناپدید شدن صدها معترض، اوضاع را به حدی وخیم کرد که نیروهای امنیتی و نظامی روسیه وارد بلاروس شدند تا بتوانند دولت او را از سقوط نجات دهند. به همین دلیل لوکاشنکو با گسترده شدن حجم اعتراضات بسیار نگران شد و به همین دلیل سیاست «مشت آهنین» را در دستور کار قرار داد. بنا به اسناد و داده‌هایی که از سمت دیده‌بان حقوق بشر و سایر نهادهای مدنی منتشر شده، سرکوب حداکثری به حدی در بلاروس طی ماه‌های گذشته علیه معترضان اعمال شده که بسیاری از معترضان یا خانه‌نشین شدند و یا از بلاروس گریخته‌اند و حتی بسیاری هم مفقود هستند.
وی ادامه داد: حالا حدود ۴ روز پیش دولت بلاروس با طرح ادعای دروغ، مبنی بر بمب‌گذاری در خطوط هوایی راین ایر، یک هواپیمای مسافربری را برای دستگیری یک روزنامه‌نگار مخالف ۲۶ ساله مجبور به فرود در فرودگاه مینسک کرد. اینکه دولت بلاروس از حربه امنیتی برای دستگیری یک مخالف استفاده کرده یک طرف قضیه است، اما موضوع اصلی این است که او به دنبال زهرچشم گرفتن از مخالفان خود در داخل و خارج بلاروس بود. لوکاشنکو با این اقدام به تمام دنیا و به خصوص کسانی که با او در داخل هماهنگ نیستند اعلام کرد که با تمام قوا آنها را سرکوب خواهد کرد و حالا هم بحث هواپیما‌ربایی و نقض امنیت بین‌الملل مطرح است. توجه داشته باشید که برای رئیس جمهور بلاروس، دیگر تحریم مهم نیست و به دنبال آن است تا با کشورهای دیگر بتواند روابطی برای خود هماهنگ کند تا تحریم‌های اروپا و آمریکا را دور بزند.
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: بسیاری از منتقدان وی پس از به زمین نشستن هواپیمای مذکور، بیشترین حجم اعتراضات خود را به دستگیری یک مخالف ۲۶ ساله معطوف کردند اما واقعیت این است که این اقدام دولت بلاروس اساساً امنیت هوایی و امنیت بین‌الملل را به خطر انداخت و به همین دلیل اتحادیه اروپا حریم هوایی خود را بر روی بلاروس بست. در مقابل ایالات متحده هم نه تنها این اقدام را محکوم کرد، بلکه به دنبال آن است تا شدیدترین تحریم‌ها را علیه دولت بلاروس و لوکاشنکو به کار ببندد. واشنگتن و اتحادیه اروپا معتقدند که ستون فقرات امنیت هوایی در جهان و همچنین حقوق بین‌المللی فضا زیر سوال رفته و از سوی دیگر سازمان هواپیمایی بین‌المللی هم با شدت به این اقدام دولت بلاروس واکنش نشان داده است. بر این اساس دولت بلاروس بدون تردید با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد بود که بخشی از آنها داخلی است و مابقی، تحریم‌های خارجی و برخوردهای بین‌المللی با مینسک خواهد بود.
مومنی افزود: معتقدم که این پرونده تقریبا شبیه به پرونده الکسی ناوالنی، منتقد کرملین و رهبر اپوزیسیون روسیه است؛ چراکه برای دستگیر کردن او هزینه‌های زیادی انجام شد و خروجی آن هم برای مسکو بسیار هزینه داشت. به همین ترتیب مخالفان دولت بلاروس به زودی به خیابان‌ها خواهند آمد و غربی‌ها هم از اعتراض آنها به شدت حمایت خواهند کرد. این در حالی است که روسیه تمام این پرونده را یک موضوع عادی و داخلی می‌داند. طی چند روز گذشته بارها اظهارات مقامات وزارت خارجه این کشور نشان داد که مسکو بنا ندارد که این موضوع را محکوم کند یا واکنش منفی نسبت به آن نشان دهد. البته روس‌ها هیچوقت نسبت به چنین مسائلی موضع حقوقی نداشتند و صرفاً بحث سیاسی را مطرح کردند اما واقعیت این است که پروندة به زمین نشاندن هواپیمای متعلق به خطوط هوایی رایان ایر، صرفاً سیاسی نیست و جنبه‌های حقوقی و امنیتی در مقیاس بین‌الملل را دارا است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: این در حالی است که اگر حمایت روسیه از این اقدام بلاروس انجام شود، بدون تردید انتقادهای زیادی از سوی اروپا و آمریکا به سوی کرملین روانه خواهد شد. اگر اتحادیه اروپا و آمریکا از دستگیری روزنامه‌نگار منتقد چشم‌پوشی کند، به هیچ وجه از برهم زدن امنیت هوایی کوتاه نخواهند آمد و این موضوع می‌تواند دامن روسیه را هم به دلیل حمایت‌های بی‌حد و مرزش از لوکاشنکو را بگیرد؛ چراکه از منظر آنها، این مدل از سرکوب و اعمال هزینه به هواپیمایی جهانی (ایکائو) می‌تواند به یک مدل تبدیل شود که تبعات آن دیگر صرفاً مربوط به یک کشور نیست بلکه تمام جامعه ملل را در بر خواهد گرفت. به همین دلیل معتقدم که لوکاشنکو طی روزها و هفته‌های آینده بیشترین فشار از سمت غربرا تحمل خواهد کرد و از سوی دیگر در داخل هم زیر فشار معترضان خواهد بود.
