یوسفی در گفتوگو با ایلنا تشریح کرد:
ابعاد گوناگون امضای توافق سهجانبه در رباط/ ۴ دلیل اهمیت مراکش برای اسرائیل
کارشناس مسائل آفریقا گفت: اسرائیل و آمریکا بیش از هر چیز به دنبال سوءاستفاده از جایگاه مراکش برای ارتباطگیری با سایر کشورهای اسلامی هستند تا استفاده از موقعیت ژئوپلیتیکی این کشور.
«حسن یوسفی» کارشناس مسائل آفریقا در تشریح ابعاد و دلایل امضای رسمی توافق سه جانبه میان اسرائیل، مراکش و آمریکا در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: با توجه به پایان دوره ریاستجمهوری ترامپ در آمریکا، نگرانی اسرائیل از تغییر حکومت در کاخ سفید تا حدی عمیق شده که در سفر اخیر هیأت اسرائیلی – آمریکایی به مراکش میتوان این نگرانی را مشاهده کرد. طی دو روز گذشته پس از سفر جرد کوشنر، داماد و مشاور دونالد ترامپ به سرزمینهای اشغالی و ورود او به همراه تیم تلآویو به رباط، شاهد انعقاد برخی از قراردادها میان رژیم صهیونیستی و مراکش بودیم. این اتفاق تنها چند روز پس از اعلام رسمی عادیسازی روابط مراکش و رژیم صهیونیستی رخ داد که به نوعی نشان میدهد تیم دونالد ترامپ به دنبال آن است تا بتواند در مدت باقیمانده کشورهای بیشتری را برای عادیسازی روابط با اسرائیل آماده و توجیه کند. بر این اساس بازگشایی نمایندگیهای دیپلماتیک و همچنین انعقاد قراردادهای تجاری و توریستی از محورهای مهم سفر اخیر تیم اسرائیلی – آمریکایی به مراکش بود. در این میان باید توجه داشت که اهمیت مراکش و جایگاه آن در میان دولتهای اسلامی موجب شد تا این کشور به عنوان هدف بعدی اسرائیل و آمریکا در عادیسازی قرار بگیرد.
وی با اشاره به دلایل تمرکز اسرائیل و آمریکا بر مراکش گفت: دلیل اول اهمیت مراکش این است که، بعد از روسیه این کشور دومین سرزمین از لحاظ میزان حضور یهودیهای ساکن به شمار میرود که چیزی درحدود ۲۰۰ هزار یهودی را در خود جا داده است. دوم اینکه در اسناد قدیمی و راهبردهایی که توسط «تئودور هرتسل»، بانی و مؤسس صهیونیسم به دست آمده، به صورت شفاف و کامل به جنوب مراکش و اهمیت این ناحیه برای اسرائیلیها اشاره شده است. به عبارتی دیگر در آن اسناد، جنوب مراکش موقعیت حیاتی و مهمی برای راهاندازی اقلیم یهودی عنوان شده و به نوعی این منطقه را سرزمین موعود میدانند. عامل سوم که مراکش را با اهمیت جلوه میدهد ریاست این کشور بر «کمیته قدس سازمان کنفرانس اسلامی» است. بر این اساس اسرائیلیها ائتلاف با مراکش را به همین جهت و به دلیل فعالیتهای رباط در جهت تامین حقوق فلسطینیها طی ۴۰-۵۰ سال گذشته بسیار مهم تلقی میکنند.
این تحلیلگر مسائل بینالملل تصریح کرد: دلیل چهارم که باید به آن توجه شود این است که در جنوب مراکش منطقهای وجود دارد که از حیث مذهبی و تاریخی برای یهودیان جهان بسیار حائز اهمیت است و سالانه چندین هزار یهودی برای زیارت این بنا به مراکش سفر میکنند. بر این اساس در توافق دو روز گذشته هم اعلام شده که خط هوایی برای رفت و آمد یهودیان به این مکان مقدس راهاندازی خواهد شد و قرار است سالانه ۲۰۰ هزار یهودی به این منطقه سفر کنند. اینها بخشی از توافقهای دو طرف در حوزه توریستی است که نشان میدهد جنوب مراکش برای تلآویو بسیار اهمیت دارد. نکته دیگر، دعوا بر سر صحرای غربی است که پس از عادیسازی روابط میان تلآویو و رباط صورت گرفت. توجه داشته باشید که آمریکاییها در ازای عادیسازی روابط این کشور با اسرائیل سعی کردند تا حاکمیت مراکش بر صحرای غربی را در مقیاس جهانی رسمیت ببخشند که بدون تردید تبعاتی برای پادشاهی مراکش خواهد داشت.
یوسفی افزود: نکتهای که میخواهم به آن اشاره کنم این است که در شمال آفریقا تفکرات و احساسات ضد صهیونیستی بسیار قوی است و مشابه آن را میتوانیم در کشورهای جنوب و غرب آفریقا مانند نیجریه یا در شرق آفریقا مانند تانزانیا مشاهده کنیم. بر این اساس به وقوع پیوستن تظاهرات گسترده علیه اقدام اخیر مراکش دور از تصور نیست. بازخورد منفی عادیسازی این روابط تا جایی پیش رفت که الجزایر و تونس اجازه عبور هواپیمای حامل مقامهای اسرائیل و آمریکا برای سفر به مراکش را ندادند و همین مساله میتواند رگههایی از مخالفت منطقهای را نمایان کند. مساله مهمتر این است که مراکش طی دهههای گذشته مدعی حمایت از حقوق فلسطین بوده و همین موضوع برای اسرائیلیها به شدت اهمیت داشت که سعی کردند خود را به رباط نزدیک کنند. توجه داشته باشد که این کشور بر خلاف لیبی منابع عظیم نفت و گاز ندارد اما از حیث ژئوپلتیکی اهمیت زیادی دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم بر خلاف آنچه که گفته میشود، آمریکا و اسرائیل به دنبال نفوذ اقتصادی یا نظامی بیشتر در مراکش نیستند اما به دنبال آن هستند تا بتوانند از ارتباطهای مراکش با کشورهای اسلامی بهره ببرند. بر این اساس فکر نمیکنم که صهیونیستها و آمریکاییها بخواهند بیش از پیش در اقتصاد مراکش نفوذ کنند؛ چراکه حدود ۲۰ هزار شرکت فرانسوی در این کشور وجود دارد و گمان نمیکنم واشنگتن به دنبال اصطکاک با پاریس و کشورهای دیگر اروپایی در حوزه اقتصاد مراکش باشد. در آخر باید توجه کنیم که ترامپ با علنی کردن این پروندهها سعی میکند تا زنجیره عادیسازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل قطع نشود. از منظری دیگر توجه داشته باشید که رفت و آمد یهودیها از دهههای گذشته به مراکش نشان میدهد ارتباط میان دو طرف برقرار بوده و حالا صرفاً علنی شده است.