«برگزیت سخت» استقلال اسکاتلند را رقم می‌زند/ جانسون روی کارت ترامپ قمار کرده بود/ مدل تجارت استرالیا با اروپا برای لندن قابل اجرا نیست

«سیدجلال ساداتیان» دیپلمات پیشین ایران در بریتانیا با اشاره به احتمال خروج بدون توافق لندن از اتحادیه تا دو هفته آینده، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: بر اساس توافق انجام شده میان اتحادیه اروپا و بریتانیا قرار بر این است که مذاکرات میان دو طرف نهایتاً تا آخر سال جاری میلادی بر سر توافقات پسابرگزیت انجام شود. آنچه در این میان باید مورد نظر قرار بگیرد این است که با کنار رفتن «دونالد ترامپ» از ساختار سیاسی ایالات متحده و به روی کار آمدن دموکرات‌ها، بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا علناً با یک چالش به شدت سخت مواجه است. توجه داشته باشید که جانسون عملاً حامی اصلی خود در بریتانیا یعنی دونالد ترامپ را از دست داد و همین مسأله او را با معادلات و مشکلات سختی روبه‌رو خواهد کرد. اگر بگوییم که بوریس جانسون پس از رفتن دونالد ترامپ یتیم شد، دروغ نگفته‌ایم؛ چراکه او به واسطه حمایت‌های ترامپ سعی کرد تا با تقویت مناسبات فرا آتلانتیکی بتواند خلأ عدم حضور اتحادیه اروپا را به نوعی با متمایل شدن به سمت آمریکا پر کند.

وی ادامه داد: توجه داشته باشید که تنها ۹ روز تا پایان مهلت مذاکرات میان دو طرف وقت باقی است اما همچنان مشکلات میان این دو ادامه دارد. واقعیت امر این است که مشکلات بین دو طرف به این راحتی حل و فصل نمی‌شود؛ چراکه بحث سرمایه‌گذاری و همچنین تعرفه‌ها به علاوه مسأله اشتغال سه میلیون کارگر بریتانیایی در خاک اتحادیه اروپا همچنان محل اختلاف میان دو طرف است. مشکل بعدی مسأله مربوط به میزان دسترسی صیادان اروپایی به آب‌های غنی بریتانیا برای ماهیگیری است و از سوی دیگر، بحث مسائل تردد مربوط به ایرلند شمالی و جنوبی در این بین مطرح است. بر این اساس مشکلاتی که در این میان همچنان به قوت خود باقی مانده، نمی‌تواند گویای حل و فصل مشکلات در کوتاه‌مدت باشد و به نظرم همانگونه که بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا اعلام کرده، در هفته آینده شاهد اجرای برگزیت بدون توافق خواهیم بود.

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: جانسون معتقد است که می‌تواند از مدل روابط تجاری استرالیا با اتحادیه اروپا الگو برداشت و همان مدل را در مورد روابط تجاری لندن و بروکسل اجرا کرد. توجه داشته باشید که مدل روابط استرالیا و اتحادیه اروپا بر اساس قوانین بانک تجارت جهانی تنظیم شده اما مساله اینجاست که استرالیا هیچگونه همجواری خاصی با اتحادیه اروپا ندارد. این در حالی است که بریتانیا اساساً روابط و همجواری نزدیکی با اتحادیه اروپا طی دهه‌های گذشته داشته است. مساله اینجاست که سرمایه‌گذاران بریتانیایی سال‌های سال اقدام به ورود سرمایه‌های خود در کشورهای اروپایی کرده‌اند و تجار سایر کشورهای اروپا هم سرمایه‌های عظیمی وارد لندن کرده‌اند. بر این اساس درهم تنیدگی اقتصادی میان بریتانیا و اتحادیه اروپا به راحتی قابل حل و فصل نیست و اساساً نمی‌توان مدل تجارت استرالیا با اتحادیه اروپا را همانند بریتانیا دانست. اینکه بوریس جانسون اعلام می‌کند که ممکن است از مدل تجارت استرالیا و اروپا الگوگیری کند، صرفاً یک طرف قضیه است و طرف دیگر این است که اتحادیه اروپا ممکن است از این طرح نخست‌وزیر بریتانیا حمایت نکند.

ساداتیان افزود: بر این اساس هرچه جلوتر می‌رویم احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام در بریتانیا قوت می‌گیرد. البته بحث برگزاری انتخابات زودهنگام صرفاً یک گزینه است و نمی‌توانیم آن را یک سناریوی قوی بدانیم؛ چراکه در داخل پارلمان عوام این کشور، حامیان بوریس جانسون در حال حمایت از او هستند اما حزب کارگر به عنوان مخالفان وی دست به انتقاد از او خواهند زد. بدون تردید اجرای «برگزیت بدون توافق» مشکلی را حل نخواهد کرد اما در اینجا دو محور اصلی مطرح است؛ نخست، مشکلاتی که پس از خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا در محیطِ این کشور رخ می‌دهد و دوم مسائل داخلی آن است. شک نکنید که تنها چند روز و چند ساعت بعد از اعلام خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا، اسکاتلند بحث برگزاری همه‌پرسی را مطرح خواهد کرد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: موضوع بسیار مهم این است که اسکاتلند در طول یک سال گذشته صرفاً مشاهده کننده و ناظر این قضیه بوده و صرفاً هرازچندگاهی اقدام به اتخاذ مواضع علیه لندن می‌کرد. بر این اساس اگر خروج بدون توافقِ بریتانیا از جمع کشورهای اروپایی عملیاتی شود، بدون تردید اسکاتلند علیه لندن قیام می‌کند و بحث همه‌پرسی را کلید می‌زند. این در حالی است که هیچ‌کس نمی‌داند با آمدن «جو بایدن» چه اتفاقی برای بوریس جانسون خواهد افتاد. همانگونه که در ابتدا گفتم بوریس جانسون تمام تمرکز خود را بر روی حمایت‌های ترامپ قرار داده بود و به گونه‌ای روی کارت  او قمار کرده بود، اما حالا دموکرات‌ها، کاخ سفید را تصاحب کردند. بر این اساس اجرای «برگزیت سخت» یا همان برگزیت بدون توافق، تبعات داخلی و خارجی خطرناکی برای لندن خواهد داشت و باید دید که آیا جانسون توان پرداخت این هزینه‌ها را دارد یا خیر.