تحلیلگر عرب در گفتوگو با ایلنا:
آشتی عربی- عربی با موانع بسیاری روبه‌روست/ عربستان با راضی نگه داشتن آمریکا، کارت امارات و مصر را می‌سوزاند/ هدف آمریکا و اسرائیل برای تشکیل جبهه ضد ایرانی محقق نمی‌شود
تحلیلگر سیاسی لبنان تاکید کرد که عربستان به تزریق حیات به شورای همکاری خلیج‌فارس دل خوش کرده و در مقابل آن عناد و لجبازی آشکار امارات قرار دارد که ناظران احتمال می دهند تسلیم توافق نشده و این همگرایی را برای خود ضروری نبیند.
«فیصل عبدالساتر»، تحلیلگر سیاسی لبنان در تشریح تحرکات اخیر آمریکا و کویت برای حل بحران خلیج‌فارس و خیز عربستان سعودی برای مدیریت این همگرایی از طریق حل اختلافات موجود، در گفتوگو با خبرنگار ایلنا گفت: بدون تردید فشارهای آمریکا برای برقراری صلح بین کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و بازگشت قطر به دامن شورای خلیج‌فارس از اقدام‌های «جرد کوشنر»، داماد و مشاور ارشد «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا در خاور میانه آغاز شد.
هدف آمریکا از اعمال فشار برای همگرایی عربی-عربی، تشکیل جبهه ضد ایران است
عبدالساتر افزود: هدف اصلی از این اعمال فشارها و اقدام‌های کاملا مشخص است. آمریکا تلاش می‌کند از طریق کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس جبهه ضد ایران تشکیل دهد. بحران خلیج‌فارس که از سال ۲۰۱۶ آغاز شد، با اعمال تحریم‌های کامل از سوی عربستان سعودی بر قطر و همبستگی کامل سه کشور دیگر امارات، بحرین و مصر با این تحریم‌ها در اواسط سال ۲۰۱۷ تشدید شد. آمریکا می‌خواهد این همگرایی که وساطت و میانجی‌گری کویت در آن واضح است، تا پیش از کنار رفتن ترامپ از قدرت تحقق یابد. اما این آشتی تا این لحظه به نظر نمی‌رسد که بتواند اهداف مورد نظر آمریکا و عربستان را محقق کند، زیرا محافظه‌کاری‌ها و علامت پرسش‌های بسیاری درباره ماهیت این همگرایی وجود دارد.
مصر و امارات رویکرد محافظه‌کارانه اتخاذ کرده‌اند
وی در ادامه افزود: عربستان سعودی که با نفوذترین کشور در شورای همکاری خلیج فارس است، می‌خواهد با استجابت درخواست آمریکا اجازه ندهد قطر در جبهه ایران باقی بماند اما مطمئنا کشورهایی چون مصر و به ویژه امارات در این باره احتیاط نشان داده و رویکرد محافظه‌کارانه اتخاذ خواهند کرد، زیرا این موضوع می‌تواند برای مصر و امارات انگیزه‌های متفاوتی ایجاد کند. تمایل عربستان سعودی مشخص شد اما مصر و امارات اختلافات ریشه‌ای در این معادله دارند حتی بحرین نیز یک طرف معادله قرار گرفته است هر چند که منامه تحت فرمان ریاض است اما ممکن است احتیاط‌هایی نیز در این زمینه داشته باشد. البته به طور کلی بحرین نمی‌تواند مهره اثرگذاری در این بازی باشد. اما به مصر و امارات باز می‌گردیم. این دو کشور دو جناح اصلی در ائتلافی هستند که عربستان آن را در جنگ علیه یمن در جبهه ضد ایران و مبارزه باز با اخوان المسلمین، علیه ترکیه و قطر رهبری می‌کند.
عربستان با راضی نگه داشتن آمریکا، کارت امارات و مصر را می‌سوزاند
عبدالساتر گفت: مصر و امارات هنوز واکنشی به موضوع آشتی عربی یا همان همگرایی سعودی- قطری نشان نداده‌اند که دلیل آن می‌تواند صبر تا روشن شدن ماهیت خواسته‌های سعودی در این چارچوب یا مشخص شدن سرنوشت این همگرایی و خطوط کارکرد آن باشد. این موضوع همچنان برای طرف‌های مرتبط با این پرونده مبهم است. آمریکا از این آشتی عربی چه می‌خواهد؟ پاسخ، تشکیل جبهه‌ای کامل و در خط مقدم علیه ایران است. عربستان سعودی چه می‌خواهد؟ راضی نگه داشتن آمریکا البته به قیمت سوزاندن دو کارت امارات و مصر. قطر از این حرکت به ظاهر صلح‌جویانه چه می‌خواهد؟ احتما رفع محاصره که مانع بزرگی در مسیر خطوط هوایی این کشور بوده است. البته این احتمال وجود دارد که قطر قادر به خروج از سیطره اخوان‌المسلمین و ترکیه نباشد و به تبع، نمی‌تواند یکی از اعضای ائتلافی باشد که قرار است طبق این همگرایی علیه ایران تشکیل شود.
عربستان به تزریق حیات به شورای همکاری خلیج فارس دل خوش کرده است
این تحلیلگر لبنانی ادامه داد: در اینجا نقش بارز کویت به عنوان واسطه و میانجی نمایان می‌شود. کویت که در هیچ زمانی مواضع سخت و تند علیه ایران نداشته است، آیا می‌پذیرد که آمریکا شورای همکاری خلیج‌فارس را به عنوان ابزاری برای تشکیل جبهه علیه ایران اتخاذ کند؟ این پرسشی است که به ذهن افکار عمومی متبادر می‌شود.
وی افزود: درست است که «فیصل بن فرحان»، وزیر خارجه عربستان مدعی شد که هدف از این همگرایی عربی اتحاد منظومه کشورهای خلیج‌فارس برای مقابله با چالش‌ها و تهدیدهایی است که شاید ایران در زمره آن قرار گیرد، اما کاملا بدیهی و مشخص است که عربستان به تزریق حیات به شورای همکاری خلیج فارس دل خوش کرده و در مقابل آن عناد و لجبازی آشکار امارات قرار دارد که ناظران احتمال می‌دهند تسلیم این شرط‌بندی‌ها نشده و این توافق و همگرایی را برای خود ضروری نبیند به ویژه اینکه رسانه‌های امارات برای تبلیغ چنین توافقی تشویق نشده و دیدگاه تند خود علیه قطر را کاهش نداده‌اند و این برخلاف عملکرد عربستان و قطر طی دو روز گذشته است که لحن خصمانه خود را علیه یکدیگر ملایم تر کرده‌اند.
آمریکا و عربستان هنوز به اهداف خود در بازی جدید خلیج‌فارس نرسیده‌اند
وی گفت: در هر صورت چنانکه تا اینجای کار مشخص شده آمریکا هنوز به اهداف خود از بازی جدید در خلیج‌فارس نرسیده است. اوضاع بر وفق مراد عربستان هم پیش نرفته و نسبت به ایده اصلی سازماندهی اختلافات داخل شورا متزلزل مانده است. البته شاید ریاض گام‌هایی در این مسیر بردارد اما این بدان مفهوم نیست که همه مشکلات موجود حل خواهد شد.
هدف آمریکا و اسرائیل برای تشکیل ائتلاف و جبهه ضد ایرانی قطعا محقق نخواهد نشد
این تحلیلگر لبنانی تصریح کرد که در هر صورت باید به این موضوع اشاره کنیم که شاید نشست شورای همکاری خلیج‌فارس که قرار است ماه جاری میلادی برگزار شود، به یک آشتی موقتی و زودگذر دست یابد اما هدف آمریکا و اسرائیل برای تشکیل ائتلاف و جبهه ضد ایرانی قطعا محقق نخواهد نشد زیرا موضوع مرتبط به همکاری بین این کشورها و اسرائیل است.
وی تاکید کرد: دیپلماسی آمریکا و وساطت کویت از نو فعال خواهند شد تا به راهکار نهایی در این زمینه دست یابند. طبیعتا سختی‌ها و مشکلات فراوانی وجود دارد و اهداف به آسانی محقق نخواهد شد. به تبع، منتظر می‌مانیم تا ببینیم تلاش‌ها در لحظات آخر چه نتیجه‌ای خواهد داد.
عبدالساتر افزود: اگر به ماهیت اختلافات موجود بین عربستان و قطر مراجعه کنیم، می‌بینیم که این اختلافات سطحی نبوده بلکه عمیق و ریشه‌ای هستند. شاید در سطح کلی توافقی حاصل شود اما این بدان مفهوم نیست که امور به سمت رفع همه نقاط اختلاف موجود پیش خواهد رفت. همچنین باید منتظر باشیم و ببینیم که دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» چگونه به پرونده کشورهای خلیج‌فارس فکر می‌کند. آیا این سیاست چنانکه ترامپ نیز عمل کرد، در راستای منافع عربستان و نیز تسلط و سیطره بر آن خواهد بود یا خیر.
آمریکا نمی‌تواند از عربستان اظهار بی‌نیازی تام کند
روابط قطر با ایران و ترکیه می‌تواند هر نوع همگرایی را از هم فرو پاشد
تحلیلگر لبنانی تصریح کرد: البته بایدن پیشتر مواضع تندی را علیه ریاض اعلام کرده بود اما هنوز مشخص نیست که آیا این موضع ادامه پیدا کرده یا تغییر خواهد یافت، زیرا آمریکا، عربستان را متحد اصلی خود در منطقه می‌داند و طبیعتا نمی‌تواند اظهار بی‌نیازی تام از آن کند.
وی در پایان افزود: به طور کلی همه این طرف‌ها تلاش می‌کنند تا وحدت را به صف منظومه عربی خلیج‌فارس بازگردانند تا جبهه ضد ایرانی تشکیل دهند. البته آشتی مورد نظر سعودی‌ها با موانع بسیاری برخورد خواهد کرد به ویژه روابط قطر با ایران و ترکیه می‌تواند هر نوع همگرایی را از هم فرو پاشد.
