نگاه خیره به محیط زیست
مدرنیته، انسان معاصر را با حجم عظیمی از تصاویر و ایماژها مواجه ساخته و به گونهای زندگیاش را در ساحت خیالاها و تصاویر فرو برده است. این نظم تصاویر امکان تخیل ورزیدن را به بشر داده تا آنچه که در واقعیت نمیتواند داشته باشد، در خیال خود بیافریند.
نظام بازنمایی سینما /عکاسی / هنرهای تجسمی چیزی جز همین امکان بزرگ انسانی نیست؛ انسان معاصر به دانشی مسلط شده که میتواند با آن تمام رویاهای خویش را جامه عمل بپوشاند و در دوستی عمیقی با محیط پیرامون خویش قرار گیرد.
سبک زندگی انسان معاصر سویه و ساحت دیگری هم دارد که در آن وجه خیالین و تصویرین به جهانی ذهنی در انسان دامن میزند که توهم را در او رشد میدهد. امکان توهم داشتن از چیزی که با طبیعت و محیط پیرامون سنخیتی ندارد و در مقابله و از هم پاشیدن محیط زیست هست.
امکان بزرگی که دولتها بر اساس آن در محیط پیرامونی خود دخالت کردند و محیط زیست را از درون متلاشی کردند. محیط زیست به تسخیر توهمهای انسان معاصری درآمد که تصوراتی از فرآیند پیشرفت جهان در ذهن خود میپروراند که نهایتی جز فلاکت و آلودگی با خود نداشت.
نگاه خیره انسان معاصر در میان این دوگانه «تخیل / توهم» گرفتار آمده است. عمق برخورد و کشمکش این دو نوع نگاه را میتوان در مقابله و جدال بین دو نظرگاه و چشم انداز به محیط زیست یافت.
اگرچه تا سالهای میانه قرن بیستم به طور خاص چشم انداز توهم انگیز پیشرفت انسان بدون توجه به حفظ محیط زیست تسلط و هژمونی داشت، اما از سالهای پس از جنگ جهانی دوم به بعد این نوع تسلط توهم انگیز کاسته شده و با چشم اندازی در سبک زندگی انسان معاصر مواجه شدیم که در آن محیط زیست هم نقشی درون تخیل انسان پیدا کرد.
در طول این سالها همواره با هنر و ادبیاتی مواجه بودهایم که تخیلی را گسترش داده که در آن همواره جایی برای محیط زیست و طبیعت پیرامونی بوده است. جشنواره فیلم سبز از همان سبک زندگیای دارد پیروی میکند که در آن نگاه خیره انسان معاصر با صور خیال همراه و همنشین است.
اسماعیل حسام مقدم؛ عضو هیئت موسس انجمن هامون ایران