اتاق تمیز و کاربرد آن در صنایع

بسیاری از صنایع حساس، به محیطی نیاز دارند که عاری از هر گونه میکروب ها و آلودگی باشد. برای این منظور، امروزه در ایران و عموم کشور های پیشرفته از اتاق تمیز یا کلین روم ها استفاده می شود. اما این کلین روم ها چه نقشی در صنعت ایفا می کنند و چه مزایایی برای صنایع مختلف دارند؟

اتاق تمیز چیست و در کجا به کار می رود

همانطور که گفته شد اتاق تمیز محیطی است که از ورود هر گونه آلودگی به آن جلوگیری می شود. کلین روم ها با توجه به نیاز های صنایع مختلف، المان های مختلفی مانند دما، میزان رطوبت، تهویه و... در آن ها کنترل می شود. اتاق تمیز در صنایعی مانند داروسازی، غذایی، کشاورزی، خودروسازی، فناوری اطلاعات، بیمارستان ها، آزمایشگاه ها و بسیاری دیگر از صنایع نقش مهمی ایفا می کنند.

انواع اتاق تمیز و کاربرد های آن ها

کلین روم ها از نظر ساخت به سه دسته پویا (در حال بهره برداری)، ایستا یا آماده به کار و اتاق تمیز پیش ساخته تقسیم می شوند. از سویی دیگر کلین روم ها دارای سیستم های تهویه متفاوتی هستند که از این نظر اتاق های تمیز در سه نوع یک طرفه (لامینار)، غیر طرفه (غیر لامینار) و اتاق تمیز با جریان هوای مخلوط تقسیم بندی می شوند که با توجه به نیاز صنایع مختلف از آن ها استفاده می شود.

اتاق تمیز پویا: اتاق تمیز پویا به اتاق تمیزی گفته می شود که سیستم ها و دستگاه های مربوطه، داخل اتاق تمیز نصب شده اند و پرسنل به داخل اتاق رفت و آمد داشته و آزمایش ها و تولیدات توسط پرسنل انجام می شود.

اتاق تمیز ایستا: به اتاق تمیزی گفته می شود که هیچ انسانی به داخل آن ورود پیدا نکرده و تمامی آزمایشات و تولیدات توسط تجهیزات و دستگاه های داخل کلین روم انجام می شود.

اتاق تمیز پیش ساخته: در اتاق تمیز ساخته شده یا پیش ساخته، خود اتاق تمیز و تجهیزات آن ساخته و آماده شده اند اما راه اندازی نشده و همچنین مواد اولیه آن تهیه نشده اند و پرسنل در آن حضور ندارند.

تهویه مهم ترین بخش اتاق تمیز

همانطور که گفته شد یکی از المان های تقسیم بندی اتاق تمیز نوع تهویه آن می باشد. این امر خود گویای اهمیت تهویه در کلین روم ها می باشد.

اتاق تمیز با جریان آرام: این نوع تهویه به عنوان یک جریان تهویه یک سو حساب می شود. در تهویه با جریان آرام حجم هوای زیادی استفاده شده و همچنین پاکیزگی بیشتری تولید می شود. همچنین کنترل دما و رطوبت اتاق نیز سخت تر می باشد. در اتاق تمیز با جریان آرام یا یک طرفه، هوا از یک دیوار صافی از دریچه های کار گذاشته شده در دیواره ها یا سقف وارد شده و از کف یا دیوار مقابل دریچه ورودی، خارج می شود. هوای ورودی در صورت ورود از دیواره ها دارای سرعت 0.45 متر بر ثانیه و در صورت وجود دریچه های ورود هوا بر روی سقف، 0.25 الی 0.35 متر بر ثانیه سرعت دارد.

اتاق تمیز با تهویه مغشوش: در تهویه مغشوش یا چند جهتی هوای تمیز از سقف وارد شده و با هوای موجود در اتاق تمیز مخلوط می شود و هوای آلوده را به سمت خروجی های موجود در کف هدایت می کند.

سیستم های تهویه نیازمند تجهیزات متفاوتی مانند هواساز، چیلر و هیتر، دریچه ها، سنسور های کنترل کننده و... می باشند.

چه تجهیزاتی برای اتاق تمیز نیاز داریم

علاوه بر تجهیزات سیستم تهویه، با توجه به کاربرد اتاق تمیز و نوع آن، تجهیزات متفاوتی برای یک کلین روم مجهز مورد نیاز است. مبلمان اتاق تمیز، میز و کابینت اتاق تمیز، دمپر، ایرلاک و... شامل این تجهیزات می شوند. به عنوان برخی از این تجهیزات که اهمیت و کاربرد بیشتری دارند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

هواساز هایژنیک اتاق تمیز: هواساز یا هوارسان هایژنیک یکی از اصلی ترین دستگاه های سیستم تهویه مطبوع می باشد. این دستگاه ها علاوه بر هوارسانی، به گونه ای طراحی شده اند که با نصب سنسور های مختلف و هیتر و چیلر در کنار آن می توان میزان رطوبت، حجم هواسانی، دما و بسیاری المان های دیگر را کنترل کرد و با هواساز های معمولی کاملا متفاوت بوده و همچنین دارای قابلیت ضدعفونی و تمیز کردن می باشند.

ساندویچ پانل اتاق تمیز: ساندویچ پانل اتاق تمیز، جایگزین مصالح آجری و سیمانی هستند و از ورقه های آلوزینک و یا گالووانیزه به همراه فوم پلی یورتان و فوم اکس پی اس و پلی استایرن که به صورت ساندویچ کنار هم قرار گرفته، ساخته شده اند. ساندویچ پانل اتاق تمیز با طراحی دقیق، به صورتی ساخته می شود که هیچ گونه درز و ناهمواری نداشته باشد تا از تجمع آلودگی جلوگیری کند و همچنین نصب آسان و سریعی داشته باشد.

پس باکس اتاق تمیز: پس باکس اتاق تمیز وسیله ای است که به عنوان یک محفظه برای انتقال ابزار و مواد مورد استفاده در اتاق تمیز استفاده می شود. پس باکس ها دارای سیستم ایرلاک بوده و به گونه ای طراحی می شود که از ورود هر گونه آلودگی و میکروب به آن جلوگیری کند.

اپوکسی اتاق تمیز: کیفیت کف پوش استفاده شده در اتاق تمیز صنایع مختلف و مخصوصا در بیمارستان ها، اهمیت ویژه ای دارد. اپوکسی اتاق تمیز از جنس پلیمر ساخته شده و با قابلیت راه اندازی سریع، یکی از انواع پر طرفدار کف پوش اتاق تمیز می باشد. اپوکسی اتاق تمیز علاوه بر زیبایی، پوشش یک پارچه ای داشته و مقاومت بالایی در برابر مواد بهداشتی و شیمیایی دارد که آن را به گزینه بسیار مناسبی برای کلین روم ها مبدل می سازد.

چه استاندارد هایی را باید رعایت کنیم؟

اتاق تمیز یا clean room باید مطابق استاندارد های ملی و بین المللی طراحی و ساخته شود. این استاندارد ها اتاق تمیز را بر اساس پاکیزگی و عملکرد مورد بررسی قرار می دهند. ISO یکی از استاندارد های اتاق تمیز می باشد که با انجام تست های مختلف، آن را بر اساس کلاس های 1 تا 9 تقسیم بندی می کند. جی ام پی (GMP) نیز یکی دیگر از استاندارد های اتاق تمیز می باشد که اتاق تمیز را با آزمایشات مختلف در گرید های A، B، C و D تقسیم بندی کرده و نشان تایید بر عمل کرد آن ها می گذارد. استاندارد های دیگری نیز مانند استاندارد های ملی وجود دارند که اتاق تمیز را به کلاس های مختلف تمیزی و عملکرد تقسیم بندی می کنند.

چگونه اتاق تمیز مورد نیاز خود را راه اندازی کنیم

پس از طراحی اتاق تمیز مطابق نیاز های مجموعه و استاندارد های مختلف، مراحل ساخت آن آغاز شده و تجهیزات مکانیکی، برقی و تخصصی مورد نیاز نصب و راه اندازی می شود. دقت داشته باشید که باید در تمامی این مراحل از سیستم ها و تجهیزات به روز استفاده شده و اصول ساخت و راه اندازی اتاق تمیز رعایت شود.

شرکت اندیشگران جامع صنعت ایرانیان با سابقه درخشان در پروژه های طراحی و ساخت اتاق تمیز و تامین تجهیزات کلین روم ها و همچنین به کار گیری کادر متخصص، باتجربه و آگاه به صنایع مختلف و با بهره گیری از به روزترین تکنولوژی و ابزار ها، توانسته است مطابق آخرین استاندارد های ISO، GMP و استاندارد های ملی عمل کرده و بالاترین کیفیت را در تمامی پروژه های انجام شده به مشتریان عزیز ارائه دهد. از دیگر خدمات شرکت اندیشگران جامع صنعت ایرانیان علاوه بر طراحی و ساخت اتاق تمیز و پروژه های تامین تجهیزات اتاق تمیز، طراحی خط تولید کارخانجات، تضمین کیفیت و معتبر سازی پروژه های اتاق تمیز و همچنین طراحی و ساخت سیستم های آب و فاضلاب می باشد.