آیا می دانستید دادگاه هیچگاه حق سرپرستی را به مادر نمی دهد؟!
حضانت حقی است که قانون به پدر و مادر و یا حتی شخص دیگری به عنوان ولی داده است. حضانت در درجه اول حق و تکلیف قانونی پدر و مادر است که کودک را به دنیا آورده اند. این تکلیف قانونی تا زمانی که کودک به سن بلوغ نرسیده است همچنان ادامه دارد. مساله ای که در اینجا مطرح می شود آن است که آیا پدر و مادر پس از طلاق، مانند دوره ازدواج از لحاظ حضانت برابرند و یا یکی نسبت به دیگری مقدم است؟
پس از طلاق والدین، اولویت حضانت فرزند دختر یا پسر تا سن هفت سالگی با مادر است. بعد از هفت سالگی کودک، تا دوران بلوغ حضانت او با پدر است. پس از بلوغ ، خود کودک می تواند مادر و یا پدرش را برای ادامه زندگی انتخاب کند. در صورتی که والدین در مورد حضانت فرزندشان با هم اختلاف داشته باشند، دادگاه در مورد حضانت کودک و مصلحت او تصمیم می گیرد.
بنابراین از هفت سالگی تا دوران بلوغ حضانت طفل به ولی قانونی که پدر یا جد پدری است واگذار می شود و مادر در این باره حق اعتراض ندارد. مگر اینکه نگهداری کودک توسط پدر برای او نا مناسب باشد مثل مواردی که پدر اعتیاد به مواد مخدر دارد و کودک در برابر یک پدر معتاد امنیت کافی ندارد. در این صورت بعد از هفت سالگی هم حضانت کودک با مادر است. اهمیت مشاوره حقوقی در این خصوص بسیار مهم می باشد. به این خاطر که اکثر مادران بعد از آنکه باید فرزندشان را به پدرش برای ادامه زندگی تحویل دهند، و پدر دارای شرایط مناسبی برای حضانت از بچه نیست، راهکار قانونی آن را نمی دانند در حالیکه مشاوره با یک وکیل پایه یک دادگستری که در امور خانواده تخصص دارد به حل این مشکلات کمک خواهد کرد و مادر را با راه حل هایی که قانون در این موارد پیش روی او گذاشته است آشنا می کند.
همچنین اگر زن و شوهری به دنبال طلاق توافقی باشند، می توانند مانند سایر موارد مربوط به طلاق توافقی در مورد حق حضانت فرزندان، میزان ملاقات طرفی که حضانت با او نیست و پرداخت و میزان نفقه با هم به توافق برسند.
در صورت فوت هر یک از والدین که حضانت کودک با اوست، حضانت به شخصی که زنده است واگذار می شود. یعنی اگر پدر فوت شود، در صورتی که مادر دارای صلاحیت نگه داری از کودک باشد، حضانت به او واگذار می شود. و اگر ولی قهری کودک که همان پدر بزرگ پدری اوست ادعا نماید که مادر صلاحیت نگهداری از کودک را ندارد می تواند حضانت را از او بگیرد.
نفقه فرزندان بعد از طلاق با پدر است. بنابراین طبق قانون حمایت خانواده، در صورتیکه حضانت با مادر باشد و پدر نفقه فرزندش را پرداخت نکند مادر می تواند به عنوان شاکی و به کمک یک وکیل پایه یک دادگستری جهت مطالبه نفقه فرزند اقدام کند.
طبق قانون هر یک از والدین که حضانت کودک با او است نمی تواند فرزند خود را از شهر و یا کشوری که مورد توافق طرفین بوده است خارج کند مگر آنکه دادگاه در این خصوص مصلحت کودک را تشخیص دهد.
در صورت عدم مراقبت پدر یا مادری که حضانت کودک با او می باشد یا هردو آنان، اگر سلامت جسمی و تربیت اخلاقی کودک در معرض خطر باشد، دادگاه با تقاضای طرف مقابل و یا هر یک از بستگان، حضانت را از آنان سلب می کند که این سلب حضانت شرایط مختلفی دارد.
آیا پس از ازدواج مجدد مادر حق حضانت از او سلب می شود یا خیر؟!
طبق قانون مدنی، اگر مادر در زمانی که حضانت با او است ازدواج کند، به تقاضای پدر بچه حضانت از او سلب می شود. ولی با این وجود مادر همچنان حق ملاقات با کودک را دارد.
اما با توجه به اینکه قانون در هر صورت به مصلحت کودک بیش از هر مورد دیگری توجه دارد، در صورتی که کودک نیاز اساسی به مادر داشته باشد و مادر هم صلاحیت نگهداری از کودک را داشته باشد حتی در صورت ازدواج مجدد مادر حضانت کودک از او سلب نمی شود. مگر در مواردی که نگهداری از کودک توسط مادر خلاف مقررات حضانت باشد. مانند آنکه شوهر مادر با کودک بد رفتاری کند که در این صورت حضانت از مادر سلب خواهد شد.
آیا در مقابل حضانت فرزندان می توان درخواست دستمزد کرد؟
از آنجا که نگهداری و حضانت فرزندان تکلیف و وظیفه قانونی پدر و مادر است، پدر و مادر نمی توانند در مقابل حضانت فرزندان بعد از طلاق از طرف دیگر تقاضای دستمزد داشته باشند. اما در صورتی که دادگاه حضانت کودک را به شخص دیگری غیر از پدر و مادر واگذار کند، این شخص می تواند از والدین کودک تقاضای دستمزد داشته باشد.
حضانت با تربیت کودک تفاوت دارد!
حضانت بیشتر ناظر بر جسم کودک و نگهداری از او در برابر خطرات و حوادث و سوانحی است که امنیت کودک را به خطر می اندازد و همچنین شامل اقدامات بهداشتی و درمانی و تغذیه و سلامت کودک هم می شود. ولی تربیت ناظر به روح و روان کودک و آموختن سنت های اخلاقی و مذهبی می باشد.
