بیماریهای ویروسی بذرزاد در سویا و آلوده شدن بوتهها حین رشد در مزرعه باعث گسترش بیماریهای خسارتزای ویروسی، کاهش تولید و کیفیت محصول نهایی آن میشود.
آقای دکتر نوح شهرآیین، عضو هیات علمی بخش تحقیقات ویروس شناسی، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور: سویا (لوبیا روغنی) یکی از حبوبات خوراکی است که حاوی مقادیر متنابهی از پروتئین (40%) و روغن (20%) میباشد. بیماریهای ویروسی بذرزاد در سویا و آلوده شدن بوتهها حین رشد در مزرعه باعث گسترش بیماریهای خسارتزای ویروسی، کاهش تولید و کیفیت محصول نهایی آن میشود. با توجه به نزدیک بودن زمان کاشت و برداشت سویا در برخی از مناطق کشور (کشت اول-بهاره و کشت دوم- پاییزه)، رعایت نکات زیر برای سویاکاران در خصوص انتخاب بذور سالم و مرغوب سویا (به عنوان هسته اولیه) جهت کاشت ضروری خواهد بود. از آنجاییکه تعدادی از بیماریهای ویروسی مهم در سویا از جمله ویروس موزاییک سویا و ویروس نقش حلقوی به صورت اولیه از طریق بذور آلوده ناشی از بوتههای آلوده شده سویا در مزرعه منتقل میشوند، در نقش منبع اولیه آلودگی در مزرعه سویا میباشند. آلودگی ثانویه سپس توسط بوتههای جوان آلوده و از طریق انواع حشرات ناقل بیماریهای ویروسی به سایر گیاهان در مزرعه منتقل میشود. بنابراین رعایت نکات زیر برای سویا کاران حین انتخاب بذور برای کاشت ضروری است. توصیه میشود جهت کاهش خسارت به محصول و جلوگیری از گسترش بیماری ویروسی در مزارع کشت سویا:
- بذور با کیفیت، مرغوب و خالص سویا انتخاب شود.
- از انتخاب و کاشت بذور چروکیده پرهیز گردد.
- از انتخاب و کاشت بذورآلوده رنگی و نیمهرنگی پرهیز گردد.
- در صورت امکان از ارقام مقاوم به بیمارگرهای ویروسی شایع در منطقه برای کاشت استفاده گردد.
- مسلما بذور انتخابی برای کاشت باید عاری از بذور علفهای هرز و سایر گیاهان زراعی باشد.
مدیریت کنترل انواع آفات و حشرات ناقل بیماریهای ویروسی سویا در مزرعه (از جمله شتهها، تریپس و مگس سفید) نقش بسیار موثری در کاهش خسارت بیمارگرهای ویروسی به این گیاه و در نهایت کاهش درصد آلودگی و خسارت وارده به بذور تولیدی خواهد داشت.