سر درد میگرنی از تشخیص تا درمان

به گفته دکتر فائزه نعل چی متخصص مغز و اعصاب مجموعه پزشکان جایروس، میگرن یک سردرد بسیار شایع و فامیلیال می باشد که شامل 2 نوع است:

میگرن کلاسیک یا میگرن بااورا و میگرن معمولی

تشخیص میگرن کلاسیک

سر درد معمولاً به دنبال یک اختلال بینایی شروع می شود و سردرد یکطرفه است و ضرباندار و همراه با تنوع و استفراغ می باشد که ممکن است ساعت ها و یا روزها به طول بیانجامد .

در میگرن معمولی سردرد به صورت یکطرفه و بدون اختلال عصبی پیش در آمد مثل اختلالات بینایی می‌باشد و می‌تواند همراه با تهوع و استفراغ نباشد.

همراهی سردرد با حساسیت به نور و سرو صدا در هر 2 نوع میگرن می‌تواند وجود داشته باشد و ممکن است در بیماران با سردرد میگرنی حرکت سر باعث تشدید درد شود.

بیماران با سردرد میگرنی معمولاً ترجیح می دهند در یک اتاق تاریک و ساکت بخوابند .

میگرن می تواند در کودکان هم وجود داشته باشد اما بیشتر در نوجوانی و جوانی شروع می شود .

در زنان جوان میگرن در دوران قبل از قاعدگی تشدید می شود و در 15 در صد آن ها حمله ها فقط در این دوران رخ می دهند که به آن میگرن قاعدگی گفته می شود .

برخی مواد غذایی باعث تشدید میگرن در بعضی افراد میگرنی می شوند این مواد غذایی شامل شکلات ، پنیر ،‌ غذاهای چرب ،‌ مرکبات ،‌ گوجه فرنگی و پیاز می باشند . که این مواد غذایی اکثراً شامل تیرامین می باشند که در میگرن باعث تشدید حملات می شوند . کافئین ( شامل قهوه ) در بعضی افراد می تواند باعث تشدید سردرد میگرنی شود و در برخی باعث بهبود سردرد می شود .

یک سندرم میگرنی در کودکان وجود دارد که به صورت حملات تکرار شونده استفراغ یا درد شکم می باشد که می تواند همراه سردرد باشد یا سردرد در این کودکان در زمان های دیگر رخ دهد .

در حاملگی سردرد به علل مختلفی می تواند رخ دهد اما در میان آن ها میگرن بسیار شایع و مهم است . در حین حاملگی میگرن تمایل به خفیف شدن دارد اما در 3 ماهه سوم ممکن است این چنین نباشد . یک تغییر واضح در کیفیت سردردهای میگرنی قبلی در طی حاملگی مهم است و باید پیگیری شود .

ارتباط میگرن با سکته مغزی

ممکن است یک ریسک دو برابری برای بروز سکته مغزی در بیماران با میگرن کلاسیک وجود داشته باشد خصوصاً در آن هایی که فرکانس حملات بالایی دارند و خصوصا ًدر خانم هایی که داروهای ضد بارداری خوراکی مصرف می کنند و یا سیگار می کشند.

در خانم هایی با میگرن کلاسیک که هم قرص ضدبارداری می خورند و هم سیگار می شکند خطر بروز سکته مغزی در طول زندگی 9 برابر افراد عادی می باشد.

تشخیص میگرن

در اکثر مواقع تشخیص میگرن توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب با توجه به شرح حال و معاینات بالینی صورت میگیرد و نیاز به ابزار تشخیصی از قبیل نوار مغز و یا تصویربرداری مغز نمی باشد.

مگر در مواردی که سردردهای میگرنی از نظر شدت و خصوصیات سردردهای مهم تر مثل خونریزی تحت عنکبوتیه را تقلید کند و یا در مواردی که حملات میگرنی همیشه و همیشه مختص به یک نیمکره سر باشد که در اینصورت شک به وجود یک مالفورماسیون شریانی وریدی را برمی انگیزد.

درمان میگرن

درمان سردردهای میگرنی شامل 2 مرحله است یکی درمان حمله های سردرد و یکی پیشگیری از بروز حملات در آینده  باید توجه داشت که درمان سردرد هم شامل درمان دارویی و هم شامل بهبود سبک زندگی می باشد.

در موارد درمان حمله میگرن اکثراً مسکن ها مثل ژلوفن و یا پروفن و یا داروهایی مثل سوماتریپتان یا ریزاتریپتان موثر هستند که این داروها بهتر است در شروع سردرد مصرف شوند ، این داروها باید تحت نظر پزشک متخصص تجویز و مصرف شوند و پاسخ بیمار نسبت به آن ها مانیتور شود.

در بیمارانی که فرکانس حملات بالایی دارند و یا شدت حملۀ آن ها زیاد است مثل کسانیکه بیش از یک حملۀ شدید در هفته دارند نیاز به درمان پیشگیری کننده طولانی مدت می باشد که این درمان ها شامل داروهای بتابلاکر (پروپرانولول ، متورال) و برخی داروهای ضد تشنج و برخی داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مثل آمی تریپتیلین یا نورتریپتیلین می باشد.

یک روش جدیــد و کارآمـد برای درمان سردردهای میگرنـی با فرکانـس بالا و گاه مقاوم تزریـق سم بوتولینـوم (بوتاکس) به داخل عضلات حساس تمپورالیس و سایر عضلات اطراف جمجمه می باشد.