درمان دیسک کمر با روش های جراحی و غیرجراحی

فتق دیسک کمر یکی از شایع‌ترین دلایل کمر درد و درد پا (سیاتیک) است. ۸۰ درصد افراد در طول زندگیشان دچار کمر درد می‌شوند و عمدتا دلیل آن هم فتق دیسک کمر است. فتق دیسک کمر معمولاً در سنین بین ۳۵ تا ۵۰ سالگی بروز می‌کند و در صورتی که در همان مراحل اولیه تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد می‌توان از پیشرفت آن پیشگیری کرد. گاهی با بالا رفتن سن یا فشار آوردن به بدن دیسک بین مهره‌های تشکیل دهنده ستون فقرات دچار لغزش می‌شود و در نتیجه آن ماده‌‌ی ژله مانند داخل مهره‌ها از قسمت پاره شده دیسک بیرون می‌زند و باعث فتق دیسک کمر می‌شود. فتق دیسک کمر باعث ایجاد درد کمر یا پا، بی حسی و یا سوزش می‌گردد. 

برخی از گزینه‌های درمانی که می‌تواند به بهبود فتق دیسک کمر کمک کنند عبارتند از مصرف داروهای مسکن، تزریق دارو به نخاع و فیزیوتراپی. افرادی که تحت درمان مناسب و به موقع قرار بگیرند ظرف مدت ۶ هفته بهبودی خود را بدست می‌آورند. اگر چنانچه هیچگونه بهبودی حاصل نشد یا عملکرد مثانه یا روده دچار اختلال شد در این مواقع انجام عمل جراحی ضروری است.

علل فتق دیسک کمر

به گفته متخصصین کلینیک کمر امید التهاب اعصاب نخاعی و فشار فتق بر عصب باعث ایجاد درد فتق کمر می‌شود. معمولاً یکی از علائم مربوط به فتق کمر بیماری سیاتیک است. ایجاد فشار بر روی یک یا چند عصب پشتیبان کننده عصب سیاتیک می‌تواند باعث بروز درد، احساس سوزش، سوزن شدن و بی‌حسی در قسمت لگن تا ساق پا و گاهی اوقات کف پاها می‌شود. معمولا عطسه کردن، سرفه و خم شدن بیش از حد باعث افزایش درد می‌گردد. لازم به ذکر است که معمولاً فتق دیسک کمر یکی از  طرفین بدن (چپ یا راست) را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

علائم فتق دیسک کمر

• افزایش تدریجی درد خفیف کمر و باسن
• افزایش درد باعث بی‌حسی عمومی و از دست رفتن قدرت و توان جسمی به مرور زمان می‌شود.
• ممکن است این درد بیمار را بسیار آزار دهد و زندگی روزمره وی را دشوار کند.
• در بیشتر موارد درد ناشی از فتق دیسک کمر پس از گذشت ۶ هفته کاهش می‌یابد.
• گاهی این درد در بعضی از بیماران به شکل مزمن و یا ناتوان کننده تبدیل می‌شود.
• اگر فتق دیسک کمر به یکی از عصب‌های نخاع فشار وارد کند این مسیر عصبی دچار درد شدیدی می‌شود. به این بیماری سیاتیک نیز گفته می‌شود و شایع‌ترین علامت آن فتق دیسک کمر است.

تشخیص فتق دیسک کمر

برای تشخیص اینکه آیا فتق کمری دارید یا نه، ابتدا پزشک باید سابقه پزشکی شما را بررسی کند. گاهی برای تشخیص بهتر لازم است که بیمار از نظر جسمانی نیز معاینه شود و در صورت لزوم، ممکن است برای تأیید تشخیص تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) نیز برای شما تجویز شود.

• بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه جسمانی بیمار
• معاینه عصبی
• تست بالا بردن پا بصورت صاف و کشیده  (SLR)
• آزمایش‌های تصویربرداری

درمان فتق دیسک کمر

به نقل از متخصصین ستون فقرات کلینیک اسکولیوز امید امروزه می‌توان به کمک روش‌های درمانی مختلف فتق کمر را درمان کرد. گزینه‌های درمانی مختلفی از فیزیوتراپی گرفته تا درمان‌های پزشکی، از جراحی گرفته تا میکرو جراحی برای درمان دیسک کمر وجود دارد. انتخاب شیوة درمان به شرایط و شدت بیماری بستگی دارد. در بسیاری از موارد، فتق کمر به طور خودبخود و طی گذشت چند روز یا هفته بهبود می‌یابد. به طور معمول، دیسک کمر در بسیاری از بیماران هیچگونه علائمی ایجاد نمی‌کند اما برخی از بیماران در دوره بهبودی دچار درد می‌شوند.

درمان دیسک کمر به شیوه غیرجراحی

توجه داشته باشید که مراقبت‌های پیشگیرانه باید به عنوان اولین گزینه درمانی در نظر گرفته شود، مگر اینکه ضعف عضلانی، مشکل در راه رفتن یا بروز اختلال در عملکرد مثانه یا روده (سندرم دم اسبی) وجود داشته باشد. هدف اصلی گزینه‌های درمانی به شیوة غیرجراحی کاهش درد است.

اقدامات غیرجراحی برای درمان فتق کمر عبارتند از:

• استراحت: معمولاً ۱ تا ۲ روز استراحت مطلق باعث کاهش درد شدید کمر می‌شود. سعی کنید که به مدت طولانی سر پا نایستید. در تمام طول روز و در فواصل منظم استراحت کنید. هچنین از نشستن به مدت طولانی خودداری کنید. در طول روز به آرامی و با احتیاط حرکت کنید. از انجام حرکاتی که ممکن است باعث تشدید درد شود بخصوص حرکاتی مانند بلند کردن اشیاء سنگین یا خم شدن اجتناب کنید. برای این کار می‌توانید در فعالیت‌های روزمره خود تغییر ایجاد کنید.
• مصرف داروهای مسکن‌: مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌تواند باعث کاهش درد شود.
• سعی کنید از کمپرس‌های گرم یا سرد استفاده کنید: هرچند که هیچ مدرک محکمی وجود ندارد که نشان دهد استفاده از کمپرس‌های گرم یا سرد به درمان دیسک کمر کمک می‌کند اما می‌توانید با امتحان کردن این کمپرس‌ها کارآمد بودن آنها را بررسی کنید. گاهی اوقات، ممکن است استفاده تناوبی از کمپرس‌های گرم و سرد نیز مفید باشد.
• ورزش: فعالیت جسمانی داشته باشید و برای تقویت کمر خود و بازگشت به سطح فعالیت معمول حرکات تمرینی توصیه شده توسط پزشک یا فیزیوتراپیست را انجام دهید. گاهی انجام ورزش‌های کششی نیز می‌تواند به تقویت عضلات کمر کمک کند.

• فیزیوتراپی: اگر پزشک استفاده از فیزیوتراپی را برای شما توصیه کرد باید به متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید و برای کاهش درد و افزایش انعطاف پذیری از وی در مورد شیوه‌های درمانی مناسب که ترکیبی از روش‌های درمانی مختلف کمک بگیرید. برخی از شیوه‌های درمانی توصیه شده شامل استفاده از یخ و گرما درمانی، ماساژ ملایم، کشش بدن و لگن است. البته ناگفته نماند که فیزیوتراپیست به شما کمک می‌کند تا بهترین برنامه درمانی برای کاهش درد و سایر علائم مربوط به دیسک کمر تهیه کنید. خبر خوب این است که اکثر بیماران طی گذشت ۴ تا ۶ هفته و بدون استفاده از عمل جراحی شاهد بهبود علائم خود می‌شوند. (برگرفته از سایت کلینیک درد تهران پین)
• تزریق استروئید اپیدورال: در این روش، استروئید به کمر بیمار تزریق می‌شود تا التهاب موضعی کمر وی کاهش یابد. در بین اقدامات ذکر شده در بالا، تنها تزریق اپیدورال است که موثر بودن آن در کاهش علائم دیسک کمر به اثبات رسیده است. شواهد موثقی نشان می‌دهد که حدودا ۴۲ تا ۵۶ درصد از بیمارانی که به مدت ۶ هفته تحت شیوه‌های درمانی غیرجراحی قرار گرفتند و هیچگونه بهبودی در آنان حاصل نشد تزریق اپیدورال می‌تواند به بهبودی آنها کمک زیادی کند.

جراحی دیسک کمر

میکرودیسککتومی کمری شایع‌ترین روش جراحی دیسک کمر است. میکرودیسککتومی شامل خارج کردن قسمت‌های آسیب‌دیده دیسک می‌شود. همچنین در میکرودیسککتومی تمام قسمت‌هایی که به عصب نخاعی فشار می‌روند بیرون آورده می‌شوند. با فراهم کردن فضای بیشتر برای ریشه عصب از میزان فشار موجود بر روی عصب‌های نخاع کاسته می‌شود و روند ریکاوری یا بهبودی در ریشه عصب شروع می‌گردد.

میکرودیسککتومی روشی است که معمولاً در کاهش درد ساق پا ناشی از فتق دیسک (سیاتیک) بسیار موفق است. اگرچه ممکن است که چند هفته یا چند ماه طول بکشد تا ریشه عصب بهبودی کامل خود را بدست آورد اما معمولاً بیماران سریعاً از شر درد پا خلاص می‌شوند و عوارض بسیار کمی را بعد از عمل تجربه می‌کنند.

توانبخشی

اکثر بیماران بعد از عمل نیاز به فیزیوتراپی ندارند. بعد از اینکه پزشک جراح وضعیت شما را ارزیابی کرد و بهبودی جای بخیه‌ها را تأیید کرد می‌توانید یک برنامه تمرین توانبخشی را شروع کنید. تمرینات کششی مربوط به کمر و پاها و یک برنامه پیاده‌روی ۳۰ دقیقه ای ساده در روز از جمله فعالیت‌های ساده‌ای هستند که خود به تنهایی نیز می‌توانید انجام دهید و به بهبودی سریع‌تر پس از عمل جراحی کمک زیادی کنید. گاهی ممکن است که در صورت لزوم پزشک جراح شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع دهد. (برگرفته از سایت https://footmed.ir/)