نگاهی به برنامه‌های آینده خودروسازان
چندی است که از گوشه و کنار خبر همکاری با شرکت‌های خودروساز ترکیه‌ای و روسی به گوش می‌رسد. اخباری که هیچ‌گاه نه تایید می‌شوند و نه تکذیب. حضور ترکیه و روسیه در بازار خودرو ایران می‌تواند سیگنال منفی قطع امید برای همکاری با شرکای معتبر حوزه خودرو مثل کره‌ای‌ها، ژاپنی‌ها و طبیعتاً اروپایی‌ها باشد. حتی در این بین نیز شاهد آن هستیم که گاه و بی‌گاه خبر خداحافظی برندهای چینی به گوش می‌رسد. اکنون سوال اینجاست که برنامه‌های جدی خودروسازان برای آینده چیست؟
اگرچه وزارت صنعت، ایران‌خودرو و البته گروه بزرگی از قطعه‌سازان با کمپین داخلی‌سازی پژو 301 مسیر مخالف تحریم‌ها را نشان دادند ولی به نظر می‌رسد که اوضاع برای دیگر شرکای صنعت خودرو به این خوبی‌های پیش نمی‌رود. برلیانس چین که رابطه نزدیکی با سایپا داشت حالا روزهای خوشی را سپری نمی‌کند. چانگان با تیراژی کمتر از سال پیش تولید می‌شود. هایما و دانگ‌فنگ هم در ایران‌خودرو ایامی سختی را تجربه می‌کنند. فارغ از دو خودروساز بزرگ باید دید برنامه دیگر خودروسازان برای برون رفت از این مشکلات چیست؟
تعادل در بازار از طریق داخلی‌سازی
در حالی که آبی از اروپایی‌ها درباره کانال مالی مشترکشان با ایران گرم نمیشود و آمریکا نیز از موضع ظالمانه خود عقب‌نشینی نمی‌کند، به نظر می‌رسد که تنها راه‌حل تکیه بر توان داخلی باشد. پروژه‌‌ای که در شش ماه توانست پژو 301 را از هیچ تبدیل به واقعیت کند. این مهم‌ترین راه حل موجود برای تعدیل قیمت خودرو امروز در بازار است. وابستگی به شرکت‌های خارجی تنبلی مهندسی را برای شرکت‌های داخلی به ارمغان آورده است.
تا پیش از این خودروسازان محکوم به مونتاژکاری بودند ولی بعد از تحریم‌ها مشخص شد که حتی قطعه‌سازان نیز مونتاژکاری را به تولید و خلاقیت ترجیح می‌دهند. در ادامه وقتی انتقاد مردم و رسانه‌ها بلند شد، دولت نیز به تکاپو افتاد تا بتواند سرانجام از ظرفیت‌های دانشگاهی داخلی و فضاهای آکادمیک رهاشده استفاده کند. این پروسه اگرچه چیزی حدود یک سال به طول انجامید ولی در نهایت موجب آن شد که نوسان شدید قیمت‌ها در بازار کمی افول کند. در واقع داخلی‌سازی قطعات این امکان را برای تولیدکننده‌های بزرگ و کوچک فراهم می‌آورد که با استفاده از سرمایه‌های پراکنده وارد میدان شوند.
همکاری با روس‌ها و ترک‌ها
هر از گاهی خبر همکاری با یک برند چینی جدید به گوش می‌رسد. پیش‌تر گفته شد که ایران‌خودرو و سایپا به عنوان بزرگ‌ترین خودروسازان کشور با شرکای چینی خود به مشکلاتی برخورده‌اند. کیا موتورز هم بعد از فرانسوی‌ها و ژاپنی‌ها و آلمان‌ها آخرین خودروساز خارجی بود که با بازار ایران خداحافظی کرد. در چنین شرایطی خرید خودرو آن هم خودروی جدید در عین سادگی تبدیل به یک رویای دوردست می‌شود و دور از انتظار نیست که قیمت محصولات سایپا و ایران خودرو یا سایر خودروسازان داخلی نیز تحت تاثیر قرار گیرد
تقریباً از اواسط سال گذشته بود که خبرهایی مبنی بر همکاری شرکت‌های ایرانی با خودروسازان روسی مطرح می‌شد. در واقع طرف ایرانی به دنبال همکاری برای تولید انواع مدل‌های لادا در ایران بوده است. لادا معروف‌ترین برند صنعت خودروسازی روسیه است که در کشورهای شرق آسیا و آفریقای جنوبی نیز سابقه حضور دارد. اما اینکه محصولات لادا چگونه می‌توانند برای بازار تشنه ایران موثر باشند، جای سوالی است که هنوز پاسخی برای آن مطرح نمیشود. بعد از احتمال همکاری با شرکت‌های روسی حالا به تازگی بحث همکاری با شرکت‌های خودروساز ترکیه به گوش می‌رسد. ترکیه تقریباً هیچ برند خودروساز مستقلی ندارد و هرآنچه در این کشور ثبت شده به صورت جوینت‌ونچور است.
تکیه بر مدل‌های موجود
با نگاهی به پیش فروش‌های اخیر خودروسازان به این نکته می‌رسیم که این شرکت‌ها نیز خود مایلند تا با داشته‌های فعلی خود بازی کنند. این یعنی دیگر دغدغه‌ای برای توسعه و یا عرضه یک محصول و یا یک برند جدید ندارند. به عنوان مثال در آخرین شرایط فروش ایران خودرو شاهد آن هستیم که هنوز هم دنا پلاس و پژو 405 اس‌ال‌ایکس تولید می‌شود. البته پژو پارس با موتور TU5 نیز در دسترس مشتریان قرار گرفته است. هر چند که قیمت محصولات ایران خودرو طبیعتا و با توجه به شرایط کنونی بازار دسخوش تغییرات مداوم می شود. این یعنی خودروسازان بزرگ برنامه‌ای برای تغییر رویکرد خود نسبت به آینده ندارند. یکی از روش‌های خودروسازان ایجاد تنوع در مدل‌های موجود و رنگین کردن سبد فروش از طریق کم و زیاد کردن آپشن‌ها است. البته این اقدام برای مشتریانی که بودجه محدودی برای خرید خودروی موردنظر خود داشته‌اند منطقی به نظر می‌آید.
