آیا بیماری‌های خاموش را می‌شناسید؟
نشانه‌دار بودن بیماری، علیرغم تمام مشکلاتی که برای فرد ایجاد می‌کند، در روند درمان از مزایای درمانی محسوب می‌گردد. بیمار به محض مشاهده نشانه‌ها، به پزشک مراجعه می‌کند و مراحل درمان را سریع‌تر شروع می‌کند. شروع به‌موقع روند درمان، از پیشرفت و شیوع بیماری جلوگیری می‌کند. مشکل اصلی زمانی پیش می‌آید که بیماری نشانه خاصی ندارد و مخفیانه در بدن گسترش می‌یابد. آیا تابه‌حال شنیده‌اید که فردی به‌طور ناگهانی به یک بیماری سخت دچار شده بدون اینکه هیچ نشانه‌ای از بیماری در این فرد وجود داشته باشد؟
شناخت انواع بیماری‌های خاموش و موارد آزمایش و غربالگری این بیماری‌ها، بهترین راه برای مدیریت درمان این بیماری‌هاست. در ادامه چند نمونه از بیماری‌های خاموش را معرفی می‌کنیم.
فشارخون بالا
فشارخون بالا معمولاً به دلیل استرس، سیگار کشیدن، مصرف زیاد نمک، اضطراب، نوشیدن مشروبات الکی و نداشتن فعالیت بدنی به وجود می‌آید. طبق آمارها 27 درصد مردم ایران دچار فشارخون بالا هستند. چاقی، عوامل ژنتیکی، استفاده زیاد از قرص‌های ضدبارداری و یا داروهای ضد درد، از عوامل دیگر فشارخون بالا است. در صورت اهمیت ندادن، فشارخون بالا ممکن است به بیماری‌های قلبی و یا حتی سکته مغزی منجر شود.
تنها راه تشخیص فشارخون بالا، اندازه‌گیری منظم فشارخون در خانه یا مراجعه به پزشک است. اگر فشارخون فرد به اصطلاح 14 روی 9 باشد فشارخون بالاست و باید به پزشک مراجعه کنید. با تشخیص به‌موقع و استفاده از دارو میتوان این بیماری را کنترل کرد.
دیابت
دیابت از بیماری‌های خاموش با عوارض خطرناک است که نیاز به کنترل دائم دارد. در دیابت نوع 1 بدن اصلاً انسولین تولید نمی‌کند. دیابت نوع 2 یک اختلال متابولیک است که در آن بدن انسولین کافی تولید نمی‌کند و یا از آن به‌درستی استفاده نمی‌کند. به دلیل عوارض شدید این بیماری به آن قاتل خاموش می‌گویند. علائم شایع آن عبارت‌اند از: تشنگی بیش‌ازحد، گرسنگی، کاهش وزن ناگهانی، تکرر ادرار، خستگی، زخم و تاری دید.
همچنین عواملی مانند ژنتیک، چاقی، رژیم غذایی نامناسب و کم‌تحرکی در به وجود آمدن این بیماری نقش مؤثری دارند. دیابت کنترل نشده می‌تواند به عوارض جدی مانند بیماری‌های قلبی، بیماری‌های کلیوی، قطع عضو، سکته مغزی و حتی نابینایی نیز منتهی شود. برای پیشگیری، به‌طور مداوم میزان قند خون را بررسی کنید و با استفاده از اپلیکیشن راحت دارو آن را ثبت و اگر بالابود برای تجویز دارو به پزشک مراجعه کنید.
پوکی استخوان
آزمایش تراکم استخوان راه تشخیص علمی این بیماری است. ورزش منظم و خوردن خوراکی‌های حاوی کلسیم می‌تواند به جلوگیری از بروز این بیماری کمک کند. در پوکی استخوان، استخوان‌ها نازک و شکننده می‌شوند. این‌یک بیماری خاموش است که اغلب هیچ نشانه‌ای در مراحل اولیه ندارد و تشخیص آن در مراحل اولیه دشوار است. اولین نشانه آن شکستگی دردناک استخوان، کاهش حجم استخوانی، درد پشت و حالت خمیده در استخوان‌هاست.
بیماری کبد چرب
در مراحل اولیه، بیماری کبد چرب معمولاً هیچ علائم قابل‌توجهی ندارد. چربی که در کبد جمع می‌شود، باعث التهاب و زخم و به وجود آمدن بیماری‌های جدی می‌شود. کبد چرب با آزمایش خون یا سونوگرافی مشخص می‌شود، سعی کنید در مراحل اولیه این بیماری را درمان کنید.
بیماری کبد چرب یعنی چربی بیش‌ازحد در کبد جمع می‌شود. کبد چرب به دو علت عمده اتفاق می‌افتد، بیماری کبد چرب الکلی که با مصرف بیش‌ازحد الکل ایجاد می‌شود و کبد چرب غیرالکلی که دلیل خاصی ندارد اما زمانی که بیش از 10 درصد درکبد چربی جمع می‌شود، باعث به وجود آمدن این بیماری می‌شود. درد در سمت راست‌بالای شکم، خستگی، کاهش اشتها از نشانه‌های این بیماری است. از عوامل به وجود آمدن این بیماری میتوان به کلسترول بالا، چاقی، سندرم تخمدان، دیابت نوع 2، مشکل تیروئید, مشکلات غده هیپوفیررا نام برد. مصرف دارو تحت نظر پزشک راه درمان این بیماری خاموش است.
سرطان روده
سرطان روده بزرگ نیز از موارد شایع بیماری‌های خاموش است. این بیماری از یک پولیپ ساده و غیر سرطانی آغاز می‌شود اما زمانی که نادیده گرفته شوند، پس از چند سال سرطانی می‌شوند. تشخیص زودهنگام و برداشتن سلول‌های سرطانی در روده بزرگ 99 درصد قابل‌درمان است. یبوست، اسهال، خون در مدفوع، نفغ غیرمعمولی و یا درد شکم، شمارش پایین سلول‌های قرمز خون، کاهش وزن بدون علت، استفراغ و خستگی، از علائم این بیماری است اما با یک معاینه ساده قابل‌تشخیص و بیماری قابل مدیریت و درمان است.
سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه رحم ویروس پاپیلومای انسانی است که از طریق تماس جنسی گسترش می‌یابد که با توجه به آمارهای جهانی اعلام‌شده، چهارمین علت مرگ‌ومیر زنان در کل جهان به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه است.
این سرطان در سلول‌های دهانه رحم رخ می‌دهد و در مراحل اولیه نشانه‌ای ندارد. زنانی که در معرض سیگار، ارتباطات جنسی ناسالم، اضافه‌وزن، استفاده از قرص‌های ضدبارداری برای یک دوره طولانی و یا ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)هستند در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند. این بیماری از خطرناک‌ترین بیماری‌های خاموش است. بنابراین در مورد این علائم دقیق باشید و اگر علائم خیلی جزی هم داشتید برای انجام آزمایش‌ها و غربالگری به پزشک مراجعه کنید.
سرطان پوست
این نوع سرطان در لایه‌های بالایی پوست و به دلیل تماس بیش‌ازحد با اشعه ماوراءبنفش نور خورشید, سابقه خانوادگی و حتی استفاده از دستگاه‌های برنزه کردن پوست می‌تواند به وجود آید. باید توجه داشته باشید که هرگونه ناهنجاری پوست که بعد از مدت‌ها رو به بهبود نمی‌رود نشانه خوبی نیست و باید به پزشک مراجعه کنید. متخصص با یک نمونه‌برداری می‌تواند سرطانی بودن پوست را تشخیص دهد. برای کاهش درصد ابتلا به این بیماری، از وسایل و لامپ‌های برنزه کننده اجتناب کنید، از یک کرم ضد آفتاب خوب استفاده کنید و در ساعت‌هایی که نور خورشید شدت تابشی بیشتری دارد بیرون نروید.
هپاتیت
هپاتیت از بیماری‌های کبدی و یک عفونت ویروسی است. ویروس‌های مختلف باعث انواع مختلف این بیماری، ازجمله هپاتیتA، B،C،D,E می‌شوند. هپاتیت A و E از طریق مصرف مواد غذایی آلوده و یا نوشیدن آب آلوده ایجاد می‌شود. هپاتیت B،C وD از طریق انتقال خون‌آلوده، تماس جنسی و حتی در هنگام زایمان ممکن است ایجاد شود.
این ویروس ممکن است چندین سال در بدن وجود داشته باشد و هیچ علائمی نیز نداشته باشد. اگر علائمی مانند خستگی، درد عضلانی، زردی، مدفوع کم‌رنگ، تب با درجه پایین، استفراغ و اسهال را داشتید به پزشک بروید و از دکتر خود درباره واکسیناسیون هپاتیت سوال بپرسید.
آنچه در گام بعدی شناخت انواع بیماری‌های خاموش دارای اهمیت است نحوه مدیریت و شروع به‌موقع روند درمان است. هرچه زودتر مشکل را تشخیص دهید، روند درمان زودتر آغاز می‌شود و از شانس بیشتری برای کند کردن پیشرفت بیماری یا درمان آن برخوردار هستید.
