هواکش صنعتی و کاربردهای آن

ایلنا؛ شاید در ابتدا این‌گونه تصور شود که محیط‌های بسته به لحاظ آلودگی هوا نسبت به فضای بیرون، بهتر هستند. اما این فقط یک تصور است، تصوری که دور از واقعیت بوده، چرا که محیط‌های بسته از جمله مراکز و کارگاه‌های صنعتی دارای بیشترین آلودگی هوا هستند. فن یا هواکش، بهترین و مهم‌تری ابزاری است که تاکنون بشر برای رفع این مشکل ساخته است.

در واقع هواکش، هوای محیط و محل زندگی را از هرگونه گردوغبار و آلودگی پاک کرده و در عوض هوای سالم را جایگزین آن می‌کند. هواکش خود به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود که هواکش صنعتی یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین آن‌ها است. هواکش صنعتی همان‌گونه که از اسم آن پیداست، در محیط‌های صنعتی مانند کارخانجات، محیط‌های کارگاهی کاربرد دارد. هواکش صنعتی نوعی دستگاه مکانیکی یا الکترومکانیکی بوده که از آن‌ها برای خنک کردن، تهویه هوا و به طور کل پاک نگه داشتن هوای محیط استفاده می‌شود.

در یک تقسیم‌بندی کلی هواکش صنعتی به دو دسته کوچک و بزرگ تقسیم می‌شود که نوع کوچک آن برای محیط‌های صنعتی کوچک و نوع بزرگ آن برای محیط‌های صنعتی بزرگ مانند کارخانجات استفاده می‌شود. هواکش صنعتی نقش زیادی در تنظیم دمای محیط داشته و همچنین وقوع آتش‌سوزی یا مسائل پیرامونی دیگر را بسیار کاهش می‌دهد. لازم به ذکر است که هواکش صنعتی برای محیط‌های خانگی نیز کاربرد داشته، اما بیشترین کاربرد آن برای محیط صنعتی است. استفاده از هواکش صنعتی خصوصاً برای کارگاه‌ها یا کارخانه‌هایی که از مواد شیمیایی و روغنی استفاده می‌کنند، بسیار ضروری است. کارخانه‌های تولید مواد شوینده یا تولید رنگ از این قبیل موارد هستند.

 طریقه کار کردن هواکش صنعتی بسته به نوع آن‌ها متفاوت بوده، به گونه‌ای که موتور برخی از آن‌ها الکتریکی و برخی دیگر مکانیکی یا ترکیبی از هر دو آن‌ها است. هواکش صنعتی به انواع مختلفی تقسیم‌بندی شده که هواکش آکسیال کانالی و هواکش آکسیال سقفی دو نوع پرکاربرد آن به شمار می‌روند. در ادامه به بررسی ویژگی‌های این دو نوع هواکش صنعتی اشاره می‌کنیم.

هواکش آکسیال کانالی

همان‌طور که گفتیم هواکش صنعتی خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که هواکش سقفی، کانالی و دیواری از جمله آن‌ها هستند. هواکش آکسیال کانالی که به آن فن آکسیال کانالی نیز می‌گویند، عمل تهویه هوا را از طریق اتصال به کانال انجام می‌دهد. این نوع هواکش‌ها هم به صورت مکنده و هم به صورت دمنده به کار رفته و پروانه آن معمولا از چهار تا هشت پره تشکیل شده است.

هواکش آکسیال کانالی بیشتر در محیط‌های دارای فشار متوسط کاربرد داشته و یکی از پرکاربردترین هواکش‌ها در صنعت به شمار می‌روند. نحوه عملکرد هواکش آکسیال کانالی به این صورت است که جریان هوا به وسیله پروانه هواکش به داخل محیط صنعتی دمیده یا مکیده خواهد شد.

دمیده یا مکیده شدن جریان هوا بستگی به نوع کاربرد هواکش آکسیال کانالی در محیط مذکور دارد.

هواکش آکسیال کانالی دارای ساختار و ویژگی‌هایی است که از جمله آن‌ها می‌توان به پروانه هواکش اشاره کرد که معمولا در چهار مدل مختلف است. جنس هواکش آکسیال کانالی نیز بسته به نوع هواکش متفاوت بوده، اما معمولا جنس آن از ورق فولادی، ورق‌های استنلس استیل یا سایر ورق‌های دیگر بوده که مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارند. ظرفیت هوادهی یکی دیگر از ویژگی‌هایی است که به هنگام خرید این نوع هواکش‌ها باید به آن توجه کرد.

ظرفیت هوادهی هواکش آکسیال کانالی معمولا بین 100 تا 5 هزار متر مکعب بر ساعت بوده و با توجه به سایز هواکش می‌تواند متفاوت باشد.

 از جمله ویژگی‌های ساختاری دیگر این نوع هواکش‌ها که باید به آن دقت کرد، فشار استاتیک است. فشار استاتیک هواکش آکسیال کانالی از 5 الی 250 پاسکال متغیر بوده و با توجه به نوع هواکش متفاوت است. سیستم انتقال قدرت و الکتروموتور نیز ویژگی‌های هواکش آکسیال کانالی هستند که بسته به نوع نیاز باید به هنگام خرید به آن‌ها توجه کرد. ویژگی‌های فوق در قدرت و میزان هوادهی هواکش آکسیال کانالی تأثیرگذار هستند.

هواکش آکسیال سقفی

نوع دیگر از هواکش صنعتی، هواکش آکسیال سقفی بوده که به آن فن سقفی یا فن آکسیال سقفی نیز می‌گویند. این نوع هواکش‌ها نیز کاربرد قابل‌توجهی در صنعت دارند.

همان‌گونه که از نام هواکش آکسیال سقفی پیداست، عملکرد این نوع هواکش‌ها به گونه‌ای است که باید در پشت‌بام یا سقف تعبیه شود که اصطلاحاً به آن فن پشت‌بامی نیز می‌گویند.

هواکش آکسیال سقفی نیز همانند نوع کانالی آن هم به صورت مکنده و هم به صورت دمنده به کار می‌روند. کارخانجات و محیط‌های صنعتی بهترین مراکز برای استفاده از این نوع هواکش‌ها هستند. استفاده از کانال در این نوع هواکش‌ها باعث می‌شود که عملکرد هواکش بالا برود، هر چند که باید توجه داشت که کانال مذکور دارای انشعاب زیاد نباشد. چرا که بر عملکرد آن تأثیر منفی دارد.

هواکش آکسیال سقفی نیز دارای یک سری ویژگی‌ها بوده که بر عملکرد آن تأثیر گذاشته و هنگام خرید باید به آن‌ها توجه کرد. از جمله آن‌ها نوع پروانه این هواکش‌ها است که می‌تواند از آلومینیوم یا پلی‌آمید باشد در انواع مختلف باشد.

پروانه هواکش آکسیال سقفی چهار مدل مختلف داشته و بسته به نوع کاربرد قطر آن‌ها متفاوت است. از دیگر ویژگی‌های مهم که باید به آن‌ها دقت کرد، ظرفیت هوادهی، فشار استاتیک، جنس هواکش و سیستم انتقال قدرت است.