اسنپ و چالش جای پارک

سیزدهم فوریه سال ۲۰۱۴ روزنامه تلگراف مطلبی با این تیتر منتشر کرد:«یک جای پارک در لندن به قیمت ۴۰۰هزار یورو فروخته شد» در این گزارش آمده بود، این مبلغ ۲ و نیم برابر هزینه یک خانه متوسط در لندن است و حدود ده ماه پیش همین جای پارک به قیمت ۲۷۵هزار یورو فروش رفته است. با انتشار این خبر، رسانه‌های بریتانیایی درصدد بررسی نرخ جای پارک در کشورهای دیگر برآمدند و کاشف به عمل آمد که انگار اوضاع در کشورهای دیگر هم آنقدرها تعریفی ندارد. شاید نرخ جای پارک در هیچ‌کجای دنیا به اندازه لندن کمرشکن نباشد، اما طبق آمار، کشورهای بسیار زیادی در دنیا هزینه بالایی برای جای پارک در نظر می‌گیرند و در بعضی‌ها مانند توکیو، راننده پیش از تعیین جای پارک حق ندارد ماشینش را از پارکینگ بیرون بیاورد. هر چقدر خبرهای بیشتری مبنی بر معضلات پیدا کردن جای پارک در دنیا به گوش می‌رسید، ایرانی‌ها نفس راحت‌تری می‌کشیدند که ما تنها نیستیم و اشکال کار از جایی دیگر است که تمام کلان‌شهرهای دنیا را درگیر خود کرده است.

همان روزها کامران اخباری، معاون اجرایی سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران گفت:« کمبود محل مناسب برای پارک خودرو، تنها به شهر تهران محدود نمی‌شود و دغدغه مشترک مسئولان شهری و مردم در بسیاری از کلان شهرهای جهان است.» به اعتقاد اخباری، این مشکل ناشی از ناهمخوانی سرعت سرسام‌آور تولید خودرو و روند تدریجی توسعه زیرساخت‌های شهری است که مشکلات متعددی در شهرهای پُرجمعیت ایجاد می‌کند که از جمله آن‌ها، معضل جای پارک است.  هر راننده در تهران برای پیدا کردن جای پارک به طور میانگین ۱۵ دقیقه وقت صرف می‌کند و این‌ یعنی هر راننده‌ای برای هر پارکی که روزانه انجام می‌دهد، به اندازه یک ربع در افزایش میزان ترافیک و آلودگی هوا نقش دارد؛ به این ترتیب که وقتی در خیابانی جایی برای پارک نیست، رانندگان برای پیدا کردن جای پارک مجبورند به آرامی حرکت کنند و حین حرکت چندین بار ترمز بگیرند که رانندگان پشت‌ سر آن‌ها هم چاره‌ای جز حرکت آهسته و توقف‌های مکرر ندارند که همین موضوع باعث کندی حرکت خودروها، ایجاد ترافیک سنگین و افزایش میزان آلودگی هوا می‌شود. از طرف دیگر، پیدا نکردن جای پارک علی‌رغم صرف زمان ۱۵دقیقه‌ای باعث می‌شود رانندگان در نهایت دست به دامان پارک‌های دوبله و حتی سوبله شوند. هر چند پارک‌های ردیفی جز جریمه‌های سنگین و نگرانی از حمل ماشین با جرثقیل حاصل دیگری ندارد، اما واقعا تقصیر کار کجاست؛ شهروندی که به دلیل معضل جای پارک ناچار است هر جای نامربوطی خودرویش را پارک کند، پلیسی که دست به جریمه می‌برد و بنای اعمال قانون دارد، شهرداری که توانایی تامین جای پارک هزاران خودرویی را که در سطح شهر تردد می‌کنند ندارد یا شهری که حتی دیگر جای آدمیزاد هم ندارد چه برسد به ماشین.

در گزارشی که به منظور راهکاری برای ساماندهی ترافیک شهری منتشر شده، اینطور آمده است:«با افزایش وسایل حمل‌ونقل عمومی و بالا رفتن کیفیت تولیدِ آنها می‌توان از حجم ترافیک در برخی از ساعت‌های روز کم کرد. همواره با فرا رسیدن فصل سرما، آلودگی هوا و ترافیک افزایش پیدا می‌کند که با وجود در نظر گرفتن تمهیدات لازم در این زمینه باز هم خسارت‌ها و عوارضی ناشی از این دو معضل بر قوت خود باقیست و تنها راه حل ممکن، افزایش حمل‌ونقل عمومی در سطح شهر است.»

این اما اولین بار نیست که معضل جای پارک به عنوان پاشنه آشیل تردد خودروهای شخصی در کلان‌شهرها مطرح می‌شود و مسئولان تنها راه پیش‌رو را تجهیز ناوگان حمل‌ونقل عمومی عنوان می‌کنند؛ چیزی که حالا به لطف تاکسی‌های اینترنتی سر و سامان بیشتری گرفته و افزایش روز افزون متقاضیان سرویس اینترنتی اسنپ ثابت کرده‌اند از هر امکانی که آن‌ها را از معضل جای پارک نجات دهد استقبال می‌کنند. هر چند شهرداری و سازمان تاکسیرانی طبق معمول همیشه بنای ناسازگاری برداشته‌اند و به جای کمک به بهبود هر چه بیشتر تاکسی‌های اینترنتی، چوب لای چرخ آن‌ها می‌کنند، اما واقعیت این است که با حضور اسنپ در زندگی مردم، همه‌چیز شکل دیگری گرفت. یک حساب سرانگشتی مسافران را به این نتیجه می‌رساند که به جای استفاده از خودروی شخصی و رویارویی با چالش هر روزه پیدا کردن جای پارک، می‌‌توانند اسنپ بگیرند و حتی در طول مسیر از وقت خود استفاده بهینه کنند. بدون‌شک اگر انواع سازمان‌های ذیربط دست کمک به سوی تاکسی‌های اینترنتی بردارند، خیلی زود شهری بی‌دود و بی‌ترافیک خواهیم داشت که به جای پارکینگ‌های چندین طبقه در گوشه و کنار آن درخت سبز شده است.