معرفی انواع سقف ساختمانی، مزایا و معایب آن‌ها

هر سازه و ساختمانی از اجزای متعدد و متعادلی تشکیل شده و آن‌ها نیز به جزء‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. هر کدام از این اجزا نقش و وظیفه جداگانه‌ای در سازه دارند. از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین جزء یک ساختمان، سقف‌ها هستند. اهمیت سقف به این دلیل است که انتقال بار‌ها به ستون‌ها و محافظت از بخش‌های دیگر سازه بر عهده سقف بوده و کاربرد آن در سازه بسیار زیاد است. در ادامه به انواع سقف‌های ساختمانی مورد استفاده اشاره خواهیم کرد.

سقف دال بتنی

این نوع سازه از قوی‌ترین نوع سازه برای استفاده در سقف ساختمان است. البته این نوع سقف نسبت به انواع دیگر هزینه بیشتری دارد. به همین دلیل بسیاری از معماران ترجیح می‌دهند از سقف دال بتنی تنها در سازه‌های حساس استفاده کنند. مهم‌ترین ویژگی این نوع سقف، مقاومت بالای آن در برابر شرایطی از قبیل زلزله است. طبق اعلام محققان این نوع سقف در برابر زلزله ۹ ریشتر نیز مقاوم است.

دلیل نام‌گذاری این نوع سقف به دال بتنی نیز استفاده همزمان بتن و فولاد است. قطر دال‌ها با توجه به میزان حساسیت سازه بین ۱۰ تا ۵۰ سانتیمتر متغیر است. سقف دال بتنی در برابر صوت و حرارت نیز مقاوم است. اجرای این نوع سقف به مهارت بالایی احتیاج دارد. همچنین برای قالب‌بندی می‌توان از قالب‌های فلزی استفاده کرد. قالب فلزی بتن و استفاده از آن در قالب‌بندی از لانه زنبوری شدن بتن جلوگیری کرده و امکان استفاده چندین باره از آن وجود دارد.

مزایا، معایب و ویژگی‌های سقف دال بتنی

طول عمر بالای سقف دال بتنی به عنوان یکی از انواع سقف ساختمان باعث شده تا کاربرد زیادی داشته باشد. همچنین سرعت اجرا در زمان به کارگیری این نوع سقف بالا بوده و هزینه تمام شده نیز کاهش پیدا می‌کند. مقاومت خمشی و برشی سقف دال بتنی مناسب است، با این حال مقاومت کششی در این نوع سقف اندک است.

سقف تیرچه بلوک؛ از انواع سقف ساختمان

این نوع سقف یکی از محبوب‌ترین سازه‌ها در بین معماران بوده و در آن از میلگرد، مفتول فلزی و بتن استفاده می‌شود. مفتول‌های فلزی به کار رفته در این نوع سقف به صورت پیش ساخته در زمان اجرا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در این نوع سقف، تیرچه‌ها به عنوان تیر فرعی قرار گرفته و از بلوک در فواصل آن استفاده می‌شود. اغلب در ساختمان‌های بتنی، آجری و اسکلت فلزی می‌توان از این سقف استفاده کرد. ویژگی مهم و اصلی سقف تیرچه بلوک، وزن اندک آن است. پس از نصب نیز کاملاً به صورت یکپارچه است. به دلیل استفاده از بلوک به جای بتن، صرفه اقتصادی در ساخت و اجرای این نوع سقف بسیار زیاد است. همچنین ساختمان‌هایی که با استفاده از این سقف ساخته می‌شوند، قیمت مناسب و کاربرد‌های خاصی دارند.

مزایا و کاربرد‌های سقف تیرچه بلوک

مهم‌ترین ویژگی سقف تیرچه بلوک و دلیل اصلی محبوبیت آن، مقاومت بالا در برابر رطوبت، صوت، حرارت، آتش سوزی، زلزله و باد است. از طرفی مصالح به کار رفته در آن باعث می‌شود تا سرعت اجرا بالا برود. از دیگر مزایای آن می‌توان به وزن سبک سقف تیرچه بلوک اشاره کرد. یکی از معایب سقف تیرچه بلوک نیز عدم امکان استفاده از آن در دهانه‌های بزرگ بوده، به طوری که نمی‌توان چند سقف را به شکل همزمان اجرا کرد.

سقف از نوع تیرچه کرومیت

یکی دیگر از انواع سقف‌ ساختمان، نوع تیرچه کرومیت است. این نوع سقف مزایایی از قبیل تحمل بار‌های متوسط، عایق‌بندی مطلوب، هزینه کمتر و وزن اندک را به همراه دارد. بیشترین کاربرد این سقف در مناطق دارای آب و هوای گرم و خشک است. در این نوع سقف یک فضای خالی بین تیرچه‌ها وجود دارد که اغلب از موادی مانند بلوک سیمانی، کامپوزیت و پلی استایرن برای پر کردن آن استفاده می‌شود.

سقف طاق ضربی

این سقف به عنوان قدیمی‌ترین روش اجرای سقف در دنیا، شامل اجرای پل یا همان دو تیر موازی است. سپس تیر‌های فرعی به صورت عمودی و بر اساس طراحی از پیش تعیین شده قرار می‌گیرند. برای اجرای این طرح نیاز است تا سازنده از تیر، آجر فشاری و ملات گچ استفاده کند.

سقف وافل؛ از انواع سقف ساختمان

استفاده از این نوع نامگذاری برای سقف وافل، شبیه بودن آن به دسر وافل است. زیرا به شکل مربع‌های هم‌اندازه در کنار هم قرار دارند. سقف وافل شامل ساختار‌های چهارگوش یا مربع است که به شکل قالب در کنار یکدیگر قرار گرفته و سقف را تشکیل می‌دهند. در ساختار این سقف از مصالح مختلف از جمله چوب، فلز یا پلاستیک استفاده می‌شود. با وجود محبوبیت بسیار بالای سقف وافل، مقاومت آن اندک بوده و برای ساخت و ساز چندان مناسب نیست.

مزایا و معایب سقف وافل

سقف وافل نسبت به انواع دیگر هزینه اجرای پایین‌تری داشته و در آن به آرماتور‌های تقویتی نیازی نیست. بنابراین سرعت اجرا در آن افزایش پیدا می‌کند. با توجه به بتن‌ریزی یکپارچه در سقف وافل، نیاز به یک کادر تخصصی برای اجرا است. از طرفی نمی‌توان سقف وافل را برای ساختمان‌ها و طبقات زیاد استفاده کرد. همچنین برای اجرای این نوع سقف در بین انواع سقف ساختمان به قالب‌های خاصی نیاز است که می‌تواند باعث افزایش هزینه اجرا شود.

سقف عرشه فولادی

سقف عرشه فولادی از روش‌های مدرن در ساخت و ساز در جهان محبوب می‌شود که شامل ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه‌ای از نوع برجسته ست و در ساخت آن از میلگرد و قالب استفاده نمی‌شود. وزن سقف عرشه فولادی نسبت به انواع دیگر حدود ۳۰ الی ۶۰ درصد کمتر است و می‌تواند ۱۲ برابر سریع‌تر از سقف‌های معمولی اجرا شود. نوع طراحی این سقف باعث شده تا بتوان از خواص فولاد به شکلی موثر استفاده کرد.

مزایا و معایب و کاربرد سقف عرشه فولادی

این سقف از سرعت اجرای بالایی برخوردار بوده و به همین دلیل زمان اجرای پروژه کاهش پیدا می‌کند. همچنین صرفه اقتصادی آن به دلیل مصرف کمتر بتن، بیشتر است. این موضوع باعث می‌شود تا وزن سازه نیز کاهش پیدا کند. از طرفی اجرای سقف عرشه فولادی دشوارتر بوده و امکان خوردگی فلز در آن زیاد است. در ساختمان‌هایی که احتمال آتش سوزی وجود دارد، نمی‌توان از این نوع سقف استفاده کرد. زیرا وجود ورق‌های فلزی آن را در برابر آتش سوزی آسیب‌پذیر می‌کند.

سقف کوبیاکس؛ یکی از انواع سقف ساختمان

سقف کوبیاکس به عنوان یکی از انواع سقف‌های ساختمانی، شبیه به دال بتنی دو طرفه است اما تفاوت‌هایی نیز در این بین وجود دارد. سقف کوبیاکس با وجود داشتن هسته بتنی مرکزی با گوی‌هایی سبک در مکان‌های خالی پر می‌شود. این توپ‌ها در جایی بین توری فولادی بالا و پایین قرار می‌گیرند. جنس گوی‌های مورد استفاده از پلی‌اتیلن یا پلی پروپیلن بازیافتی است. مهم‌ترین مزیت این نوع سقف، استفاده آسان‌تر آن به صورت افقی و عمودی، انعطاف‌پذیری بیشتر در پلان معماری و افزایش میزان فضای مفید است.

جمع‌بندی

در این مطلب انواع سقف ساختمان به همراه مزایا و ویژگی‌های آن‌ها بررسی شد. انتخاب نوع سقف در ساختمان باید با توجه به برخی عوامل محیطی مانند موقعیت جغرافیایی محل اجرای پروژه، میزان بودجه در نظر گرفته شده و... انجام شود. سقف‌های معرفی شده از رایج‌ترین سقف‌های مورد استفاده در کشور هستند که هر کدام کاربرد‌های ویژه‌ای دارند.